"Verloren maandag", of het nu vandaag of volgende week is: tijd voor worstenbrood en appelbollen

Verloren maandag, tijd voor worstenbroodjes en appelbollen thuis of op kantoor. Vanwaar komt eigenlijk de traditie? En voor wie (nog) niet bij de bakker is geraakt of zin heeft om zelf de keuken in te duiken: wij geven jullie graag enkele recepten mee.

Verloren maandag, u zegt?

"Verloren maandag" is vooral in de provincie Antwerpen een bekende traditie. Alhoewel er dit jaar best verwarring bestaat omdat het Driekoningenfeest op een zondag viel: volgens de ene moeten de worstenbroodjes en appelbollen verorberd worden één week na Driekoningen (en moet er een zondag tussen zitten), volgens de andere is het meteen al op maandag 7 januari.

Hoe het ook zij: over de herkomst doen heel wat verhalen de ronde. Zoals dat van arbeiders in de Antwerpse haven die op die bewuste maandag een hapje kregen op kosten van de bazen: onverkoopbaar vlees en brood, "verloren brood", dus.

De meeste plausibele uitleg stemt allicht uit de 18e eeuw, toen de gilden op de eerste maandag na Driekoningen hun nieuwsjaarsfeest hielden en er dus niet gewerkt werd. Een "verloren maandag", zo je wil.

Hoe maakt u worstenbroodjes?

Nodig

  • gemengd gehakt
  • 2 sneetjes wit brood
  • 1 sjalot
  • ½ teentje look
  • 2 eieren
  • gedroogde kruiden naar smaak: bv. dragon, salie, ...
  • 1 scheutje olijfolie
  • ½ dl melk
  • peper
  • zout
  • 2 vellen bladerdeeg
  • een beetje curryketchup
  • een beetje bloem

Bereiding

  • Scheur het brood in stukken, doe het in een kom, schenk er de melk bij en laat het weken
  • Pel de sjalot en snipper fijn, plet het gepelde stukje look. Verhit olijfolie in een pan, stoof de sjalot gedurende enkele minuten en voeg er de geplette look aan toe
  • Voeg het gehakt bij het papje van geweekt brood, samen met een ei, de sjalotsnippers met look, gedroogde dragon, salie, Provençaalse kruiden, peper en zout. Kneed tot een stevige massa
  • Verwarm de oven voor op 180°C
  • Strooi bloem op je werkvlak en rol de vellen bladerdeeg een beetje uit
  • Snij het bladerdeeg in een zo groot mogelijke rechthoek. Snij elke rechthoek in 6 gelijke rechthoekige lapjes deeg van zo’n 10 x 8 cm
  • Schep een flinke eetlepel gehaktmengsel in het midden van elk lapje deeg. Druk het aan tot een soort van worstje. Knijp een streepje curryketchup op het gehakt en rol elk lapje deeg op
  • Breek het ei en hou de dooier apart. Het eiwit gebruiken we niet. Voeg een piepklein scheutje water toe en roer het eigeel los
  • Leg de worstenbroodjes op een ovenschaal met een vel bakpapier of een siliconenmatje. Maak met een scherp mesje kruisgewijs enkele ondiepe insnijdingen in elk broodje. Strijk ze vervolgens in met de losgeklopte dooier
  • Bak de broodjes zo’n 25 minuten in de voorverwarmde oven van 180°C
  • Serveer de broodjes warm

Nog tips?

Bovenstaand recept voor vier personen komt van Jeroen Meus. Andere recepten vind je onder meer bij Ons Kookboek.

En appelbollen?

Nodig

  • 400 gram bladerdeeg in 6 dikke vellen verdeeld
  • 6 kleine appelen
  • kaneel (bijvoorbeeld een eetlepel suiker per bol)
  • suiker
  • 1 losgeklopt ei

Bereiding

  • Verwarm de oven voor op 180 graden C°
  • Rol het bladerdeeg uit tot het 1 cm dik is en snijd in vellen van 15 op 15 centimeter
  • Verwijder met een appelboor het klokhuis uit de appelen en schil ze
  • Leg de appel op een vel bladerdeeg, bestrooi de appel met wat kaneel en suiker en vouw het deeg rond de appel
  • Zet de gebakjes op een ingevette bakplaat, bestrijk ze met het losgeklopt ei en strooi er extra suiker over
  • Bak de appelbollen gaar en bruin in een 40 tal minuten in een oven op 180 graden

Nog tips?

Bovenstaand recept komt van Ons Kookboek.

Meest gelezen