Terechte beslissing of overdreven betutteling? Kortere Dodentocht door hitte maakt heel wat emoties los

Voor de eerste keer ooit wordt de Dodentocht ingekort, de wandelaars krijgen dit jaar geen 100, maar 65 kilometer voor de voeten geschoven. De organisatie heeft na overleg met de FOD Volksgezondheid en de burgemeester van Bornem besloten om het einduur van de tocht te vervroegen naar 13 uur. Vanaf dan worden er namelijk maxima tot 35 graden voorspeld en worden zware fysieke inspanningen te gevaarlijk.

Sportarts Frank Pauwels, voorzitter van Gezond Sporten, begrijpt de beslissing: “Wie goed getraind is en gewoon is om langdurige inspanningen te leveren, komt normaal al voor de middag aan, maar het overgrote deel van de mensen doet veel langer over de tocht. Zij zijn rond de middag al 15 uur lang zware inspanningen aan het leveren en dan nog verder gaan is geen goed idee in combinatie met de aangekondigde hitte.”

Zeker voor de grote groep mensen die normaal pas na 17 uur aankomt is er volgens Pauwels een reëel gezondheidsrisico: “Zij hebben in de namiddag nog een lange weg te gaan in de hitte en de laatste loodjes wegen het zwaarst.”  

Rode Kruis Vlaanderen is het daarmee eens: "Het hangt natuurlijk wat van persoon tot persoon af: de ene kan al beter tegen de warmte dan de andere en niet iedereen is conditioneel even gezond of is fysiek hetzelfde, maar door het parcours nu in te korten, neem je iets minder risico", aldus woordvoerder Joachim Deman. Hij begrijpt wel dat het nieuws voor sommige “die hards” wat moeilijk ligt.

Een van die “die hards” is Patrick Valenbergs (58) uit Wuustwezel. Hij zal dit jaar voor de 17e keer de Dodentocht wandelen en betreurt de beslissing om de tocht in te korten: “Ik was voorzien op de warmte, ik ben ondertussen 58 jaar en het is zeker niet de eerste keer dat ik zou wandelen wanneer het 35 graden is”, zegt hij in “De ochtend” op Radio 1.  

Hij verwijst naar eerdere edities van de dodentocht, die ook in extreme weersomstandigheden doorgingen, maar toen wel normaal konden doorgaan. De tocht van 2003 bijvoorbeeld, die net als die van dit jaar werd geteisterd door een hittegolf. Het werd toen wel net iets minder warm dan wat er nu voorspeld wordt.

Het ingekorte parcours van de Dodentocht:

Valenbergs herinnert zich ook edities waarin het net enorm koud en nat was, zoals de tocht van 2004, waarin een recordaantal wandelaars de wandeling noodgedwongen moest staken. “Ik ging toen voor de eerste keer mee en het regende pijpenstelen van 19 uur ‘s avonds tot 7 uur ‘s ochtends. Na 20 kilometer had 20 of 30 procent van de deelnemers al opgegeven, velen door onderkoeling." 

Ook in 2014 moesten de deelnemers van de Dodentocht afrekenen met heel wat nachtelijke stortbuien. Slechts 6.900 van de meer dan 11.000 deelnemers haalden toen de finish.  Valenbergs begrijpt niet waarom die edities wel mochten doorgaan en deze niet. 

Is de overheid en de organisatie misschien te betuttelend geworden? Heel wat mensen vinden van wel en laten dat graag weten via sociale media. Ze vragen zich onder meer af waarom ze zelf niet mogen beslissen of ze fysiek in staat zijn om 100 kilometer te wandelen in de aangekondigde hitte. "Laat ieder z'n vrijheid en keuze", aldus radiopresentator Sven Ornelis.

Ruben Van Gucht, sportjournalist bij Sporza, vindt dat we de schuld niet alleen bij de organisatie of de overheid moeten zoeken, maar ook bij onszelf. "De brede massa kijkt tegenwoordig naar alles met een vergrootglas. We zijn enorm kritisch geworden en daardoor durft de organisatie ook geen andere beslissing nemen. Ze weten dat ze gelyncht worden, mocht er achteraf toch iets gebeuren." 

Toch begrijpt de sportjournalist de beslissing om de tocht in te korten: "De maatregel is - terecht - gericht op die wandelaars die op het heetste moment van de dag hun laatste kilometers moeten afleggen. Wie twintig uur doet over de wandeling zal inderdaad vijf uur lang met de hitte worden geconfronteerd." 

Van Gucht heeft een speciale band met de tocht, hij is afkomstig uit Breendonk - waar de wandeling traditioneel passeert - en woont tegenwoordig in start- en aankomstplaats Bornem. De sportjournalist heeft zelf een tiental Dodentochten op de teller staan. Opvallend: Van Gucht omschrijft zichzelf als een "amateur-ultraloper". Hij wandelt de Dodentocht dus niet, maar loopt de volledige 100 kilometer. 

"Voor lopers of mensen die lopen combineren met wandelen is deze beslissing extra zuur, want ze zijn normaal al voor 9u 's ochtends binnen en hebben helemaal geen last van de hoge temperaturen later op de dag." 

In 2018 liep van Gucht om 8.36 uur 's ochtends over de meet in Bornem.

Van Gucht vraagt zich dan ook af of er wel voldoende naar alternatieven werd gezocht voor de lopers en getrainde wandelaars. "We hebben gezocht naar mogelijke oplossingen, maar door het opgelegde einduur van 13 uur waren er weinig alternatieven", zegt Ilse Robeyn van de Dodentocht daarover.

"Het originele parcours aanbieden voor lopers en getrainde wandelaars en een kortere versie voor anderen is geen oplossing, want dan zou iedereen voor het parcours van 100 kilometer kiezen", geeft Van Gucht toe. 

"Maar waarom voorziet men bijvoorbeeld geen lokale lus van 10 kilometer in Bornem zodat mensen die ruim op tijd aankomen toch nog voor 13 uur enkele extra rondjes kunnen afleggen en op die manier aan 75, 85 of misschien zelfs 100 kilometer kunnen geraken?"

Van Gucht hoopt alleszins dat er alsnog een alternatief zal worden uitgewerkt. "Ik hoor van verschillende deelnemers, en ik lees op sociale media, dat heel wat mensen het originele parcours zullen afleggen en op dat moment is niemand meer verantwoordelijk als er iets gebeurt. Ik denk dat we "cowboytoestanden" gaan meemaken, als er geen alternatief wordt aangeboden."