Hologram, bezorgde koning Charles en meer geld voor fonds voor klimaatschade: enkele opvallende momenten tijdens toespraken op COP28 

Op de tweede en derde dag van de klimaatconferentie houden de tientallen staats- en regeringsleiders in Dubai hun toespraken. Het was onder meer uitkijken naar de Britse koning Charles, een van de beroemdheden die er nog spreekt na het afhaken van de paus, de Amerikaanse president Joe Biden en zijn Chinese collega Xi Jinping. 

Charles drukte zijn bezorgdheid uit over de toekomst van onze planeet, die het ene na het andere warmterecord laat optekenen, met de bijhorende weersextremen door de klimaatverstoring. Dat we er te veel aan gewend raken, is een sluipend gevaar, zei hij. 

"Er worden zo vaak records gebroken dat we er misschien wel immuun voor zijn geworden voor wat ze ons echt vertellen. We moeten eens stilstaan bij wat dat echt betekent. We brengen de natuurlijke wereld helemaal uit balans, en richting gevaarlijk en onbekend terrein." 

"We moeten snel de unieke natuurlijke economie in de wereld herstellen, die gebaseerd is op harmonie en balans," zei Charles. "Het is het systeem dat ons blijvend onderhoudt. Als we dat niet doen, zullen onze eigen economie en ons eigen overleven gevaar lopen." De aarde behoort niet aan ons toe, wij behoren tot de aarde", zei hij nog. 

Naast Charles was onder meer de Braziliaanse president Luiz Inácio 'Lula' da Silva bij de eerste sprekers. "Geen enkel land gaat zijn problemen alleen oplossen. We moeten allemaal samenwerken en over de eigen grenzen kijken. Brazilië wil als een rolmodel fungeren," zei hij. We hebben als wereld een collectief probleem dat bestaat uit een gebrek aan ambitie, onderstreepte hij nog.  

Ook VN-secretaris-generaal António Guterres nam het woord. "We gaan een brandende planeet niet redden met een brandslang vol fossiele brandstoffen. Ik roep regeringen op om de juiste keuzes te maken." 

De uittredende Nederlandse premier Mark Rutte beloofde dan weer 15 miljoen euro aan het pas opgerichte klimaatschadefonds. Hij noemde die 15 miljoen relatief best veel. Gisteren zegde o.a. Duitsland al 100 miljoen toe. Later vandaag deed de Spaanse premier Pedro Sánchez er 20 miljoen euro bij. 

Europees Commissievoorzitter Ursula von der Leyen vindt dat de mondiale uitstoot moet pieken in 2025 om daarna dus definitief af te nemen.

Ze herhaalde het Europese standpunt over fossiele brandstoffen en eist het woord "uitfasering" in de slottekst. Ten slotte kondigde ook de EU geld aan voor het nieuwe fonds dat klimaatschade in arme landen moet dekken, meer bepaald 270 miljoen dollar. 

Opvallend: na de toespraak van Mohamed Bin Sayed van de Verenigde Arabische Emiraten verscheen ook zijn vader op het podium. Sjeik Zayed bin Nahyan, de eerste VAE-president, is al overleden, maar werd tot leven gewekt met een levensecht hologram via digitale projectie. 

De Indiase premier Narendra Modi wees op de historische uitstoot van de Westerse landen. "Vrienden, we hebben niet veel tijd meer om de fouten van de vorige eeuw goed te maken. Tijdens de vorige eeuw heeft een klein deel van de mensheid de natuur geëxploiteerd. Nu betaalt de hele mensheid daar de prijs voor, vooral de mensen die in het zuiden leven. Ieder land moet zijn klimaatdoelen nakomen."

We moeten misschien wat minder aan ons eigen belang denken als we het klimaat willen redden, zei Modi, en vaker en beter technologische innovatie delen. 

India heeft China ingehaald als dichtst bevolkte land ter wereld en rekent nog voor een deel op steenkool voor de energievoorziening. Het land wil pas in 2070 klimaatneutraal worden, in tegenstelling tot o.a. de EU, de VS en Japan die dat in 2050 willen zijn. Modi heeft overigens voorgesteld dat India COP33 zou organiseren in 2028. 

Er was tot slot nog een opvallend diplomatiek moment. De Iraanse delegatie heeft de COP verlaten uit protest tegen de aanwezigheid van vertegenwoordigers van Israël. Volgens de Iraanse minister van Energie staat de aanwezigheid van Israël haaks op de doelstellingen en de richtlijnen van de conferentie. Iran steunt de extremistische Palestijnse beweging Hamas openlijk in de oorlog met Israël. 

Gisteren bleek al dat de Iraanse president ook niet naar de klimaattop zou komen, omdat de Israëlische president Herzog er een toespraak ging houden. Iran is zelf een grote olie- en gasproducent.