Astronaut Frank De Winne geeft tips bij leven in afzondering: "Heel vergelijkbaar met quarantaine in de ruimtevaart"

Voor ons waren de strenge reglementen van de overheid behoorlijk nieuw: afzondering, handen wassen of ontsmetten, anderhalve meter afstand van elkaar houden. En dagenlang thuis op elkaars lip leven is ook niet vanzelfsprekend. Maar voor al wie ooit een ruimtereis ondernomen heeft klinkt dit allemaal erg vertrouwd in de oren. Ook voor de Belg Frank De Winne, die tweemaal in het internationaal ruimtestation ISS verbleef.

De eerste keer, in 2002, ging het maar om een verblijf van 8 dagen. Maar de tweede keer in 2009 verbleef hij zes maanden in het ISS, de laatste twee maanden als commandant van de bemanning. De situatie voor en tijdens de ruimtereis is eigenlijk erg vergelijkbaar met wat we in deze coronatijden met z’n allen beleven, vertelde De Winne in “De wereld vandaag” op Radio 1.

Om te beginnen moet elke astronaut die naar de ruimte vertrekt vooraf twee weken in quarantaine, om uit te sluiten dat er virussen of ziektekiemen zouden meereizen naar het ruimtestation. Want daar is natuurlijk niet zomaar een-twee-drie medische bijstand voorhanden, en terugreizen naar de aarde is een hele onderneming.

Lees verder onder de foto:

In het ruimtevaartcentrum bij de raketlanceerplaats in Baikonoer (Kazachstan) moest De Winne zich in die periode aan erg vergelijkbare regels houden, hoewel iets minder strikt. Maar er staan wel overal handontsmetters, en vergaderingen verlopen bijvoorbeeld ook in grote ruimtes, waarbij iedereen minstens anderhalve meter uit elkaar zit – wat we nu kennen als “social distancing”.

In de ruimte zelf is “social distancing” wel bijna onmogelijk. Het ISS is ongeveer zo groot als een passagiersvliegtuig, dus je komt elkaar wel vaak tegen. Maar de situatie is erg vergelijkbaar met die van een gezin dat nu thuis samen in afzondering zit.

En daar heeft ervaringsdeskundige Frank De Winne wel tips voor, die bekend in de oren klinken: “Het is belangrijk om structuur aan te brengen in de dagelijkse routine. Je gewone routine valt weg, en daarvoor moet een andere in de plaats komen. Zeker voor kinderen is dat belangrijk.”

“En je moet heel veel blijven praten en communiceren. Als commandant was het mijn verantwoordelijkheid om een goede atmosfeer te creëren. Als er iets verkeerd gaat moet je daar direct over spreken.”

“En dan moet je je gedrag aanpassen om te proberen de hinder voor andere personen zo klein mogelijk te maken. Sommige kleine gedragingen die we van onszelf normaal vinden kunnen enorm irriterend zijn voor anderen. Wij kregen daar vooraf ook een training over: “Human Performance and Behaviour” (Menselijke prestaties en gedrag)"

Lees verder onder de foto:

Het moeilijkst in de ruimte vond Frank De Winne het gemis aan lijfelijk contact met geliefden. Dat is voor hem ook nu erg herkenbaar: hij woont nu in Keulen en werkt van huis uit (hij traint bij het Europese Ruimtevaartcentrum ESA in Keulen nieuwe astronauten). Zijn moeder verblijft in een woonzorgcentrum en mag geen bezoek ontvangen, en hij kan dus enkel met haar skypen – precies zoals vanuit de ruimte.

Frank De Winne: "We zijn toch ook mensen die graag elkaar aanraken, die graag in een dichte omgeving zijn. En dus proberen we wat vaker te skypen. Maar dat is niet hetzelfde, dat blijft toch heel moeilijk."

Beluister hieronder het gesprek met astronaut Frank De Winne in "De wereld vandaag" op Radio 1: