Leider Italiaanse Vijfsterrenbeweging Luigi Di Maio neemt ontslag
In Italië stapt Luigi Di Maio op als politieke leider van de Italiaanse Vijfsterrenbeweging. Dat heeft hij zelf aangekondigd. Hij blijft wel aan als minister van Buitenlandse Zaken. De positie van Di Maio binnen de Vijfsterrenbeweging wankelde al langer. Zijn partij doet het erg slecht in de peilingen en is intern verdeeld. Meer dan 30 parlementsleden zijn al opgestapt of uit de partij gezet. Volgens premier Giuseppe Conte zou de beslissing van Di Maio geen gevolgen hebben voor de regering.
De Vijfsterrenbeweging is al een hele tijd aan een gestage neergang bezig. In de peilingen haalt ze nog minder dan de helft van wat ze op haar hoogtepunt haalde, toen ze bij de parlementsverkiezingen van 2018 de grootste partij werd van Italië. De slechte peilingen en enkele partijkeuzes leidden tot ontevredenheid binnen de partij.
Meer dan dertig parlementsleden stapten de voorbije jaren al uit de partij of werden eruit gezet. Het gevolg is dat de huidige Italiaanse regering van de Vijfsterrenbeweging en de sociaal-democraten, nog maar een krappe meerderheid overhoudt in de Senaat. Di Maio zou bovendien de steun verloren zijn van de stichter van de beweging, komiek Beppe Grillo. De relatie tussen hen beiden was nooit echt opperbest.
Di Maio was nog maar 31, en had erg weinig ervaring, toen hij in 2017 de politieke leider werd van de Vijfsterrenbeweging. Hij leidde de partij naar haar grootste triomf in 2018, onder zijn leiderschap ging ze ook voor het eerst mee regeren. Die regering, een controversieel verbond met de rechts-populistische Lega van Matteo Salvini, hield niet lang stand. De onervaren Di Maio was geen partij voor de in de politiek gepokte en gemazelde Salvini, die als een bulldozer door de Italiaanse politiek trok en de regering naar zijn hand zette.Â
In juni vorig jaar viel de regering. De Vijfsterrenbeweging koos ervoor om - zeer tegen de zin van een deel van de parlementsleden - in zee te gaan met de sociaal-democraten. Ook Di Maio zelf was een koele minnaar van die regering, en hij moest flink inbinden in zijn eis om vicepremier te worden. Uiteindelijk kreeg hij wel de belangrijke post van Buitenlandse Zaken.Â
Maar de partij bleef kelderen in de peilingen, en de leegloop bleef duren. Di Maio's positie wankelde steeds meer. Nu neemt hij dus ontslag. Hij zou tijdelijk worden opgevolgd door partijgenoot Vito Crimi, tot er tijdens een partijcongres een nieuwe opvolger wordt aangesteld.
Premier Conte neemt akte van het ontslag. Hij maakt zich sterk dat het ontslag geen gevolgen zal hebben voor de regering. Conte is partijloos, maar is destijds door de Vijfsterrenbeweging voorgedragen als premier. Toch zit ook de regering zelf in zwaar water. De relatie tussen de twee regeringspartijen verloopt bij momenten erg moeilijk, en het succes van de rechtse partijen in de peilingen - de Lega op kop - zet de regering onder druk.
Dit jaar is er een reeks regionale verkiezingen. De eerste is meteen de meest cruciale: in de regio Emilia Romagna nu zondag, een bolwerk, om niet te zeggen de geboorteplek van de sociaal-democraten van de Partito Democratico. Salvini hoopt met zijn plaatselijke partijgenote de verkiezingen te winnen, en zo voor het eerst sinds het ontstaan van de regionale besturen in 1970 de regio te ontfutselen aan links. Volgens waarnemers zou dat ook de nationale regering zodanig onder druk zetten, dat haar voortbestaan in gevaar komt.