75 jaar uitgeverij De Bezige Bij: Ramsey Nasr schrijft een actueel verzetsgedicht
In Amsterdam is het gedicht "De dag kan komen" van Ramsey Nasr onthuld, ter gelegenheid van de 75e verjaardag van De Bezige Bij. Die uitgeverij ging ooit van start met de publicatie van de rijmprent "De achttien doden" van verzetsman Jan Campert. "In gure tijden hebben we poëzie nodig," zegt zijn zoon Remco Campert. Lees hier de beide historische gedichten en luister naar Ramsey Nasr, die zijn tekst voorlas op Radio 1.
De Bezige Bij, een gerenommeerde uitgeverij van romans, non-fictieboeken en poëziebundels, bestaat 75 jaar. De eerste (illegale) publicatie in 1944 was de rijmprent "Het lied der achttien dooden" van Jan Campert. Dat gedicht gaat over 18 verzetsstrijders die in hun cel op hun executie wachten.
Jan Campert was zelf verzetsman. Hij schreef "De achttien doden" in 1941; in 1943 stierf hij in het Duitse concentratiekamp Neuengamme. Jan Campert was de vader van dichter Remco Campert.
"Het lied der achttien doden" is legendarisch, zegt dichter Ramsey Nasr, "het is het ei waaruit uitgeverij De Bezige Bij gekropen is." De rijmprenten werden indertijd verkocht om families te ondersteunen die Joodse onderduikers verstopten. Maar drukken en uitgeven was riskant in die dagen: wie gepakt werd met "een koffer vol loden letters" liep groot gevaar.
75 jaar later heeft Ramsey Nasr een nieuwe gedicht geschreven, “De dag kan komen”, een "aangrijpend en urgent gedicht dat refereert aan de oorsprong van de verzetsuitgeverij," zegt De Bezige Bij.
Er was best wel druk om dit te schrijven, geeft Ramsey Nasr toe in "De wereld vandaag" op Radio 1. "Dit moest mooi worden. Het gedicht gaat over het belang van de uitgeverij, de kracht van woorden, over verzet. Het is ook een hommage aan Jan en Remco Campert."
De tekst is in de hal van het gebouw van uitgeverij De Bezige Bij onthuld; de nieuwe rijmprent hangt tegenover die van Jan Campert.
Zoon Remco Campert (90) was aanwezig bij de onthulling. "In gure tijden hebben we poëzie nodig, nog altijd, en dichters zoals Ramsey Nasr," zei Remco Campert.
Ramsey Nasr las het hele gedicht voor in "De wereld vandaag". "Dit kan alleen in België," zei hij, "dank daarvoor."
Luister hoe Ramsey Nasr "De dag kan komen" voorleest op Radio 1
De uitgeverij De Bezige Bij ontstond dus in de illegaliteit rond een groepje Utrechtse studenten, die onder leiding van Geert Lubberhuizen met verschillende uitgaven hun activiteiten in het verzet financierden. In december van 1944 werd de uitgeverij officieel opgericht. Ze is nog altijd in hetzelfde Amsterdamse pand gevestigd.
Donderdag worden alle auteurs en medewerkers van De Bezige Bij officieel en samen gefotografeerd, voor de derde keer in de geschiedenis, op de imposante trap en de balkons van de bibliotheek van het Rijksmuseum. Fotograaf van dienst is Stephan Vanfleteren.