De Ierse roots van "Celtic" Joe Biden: slecht nieuws voor de (brexit)plannen van de Britse premier Boris Johnson?
In tegenstelling tot de huidige VS-president Donald Trump is de verkozen president Joe Biden een bijzonder lauwe minnaar van de brexit. Bovendien heeft hij een duidelijke rode lijn: de brexit mag de vrede op het Ierse eiland op geen enkele manier in gevaar brengen. Anders kunnen de Britten een gunstig handelsverdrag met de Amerikanen vergeten. Die overtuiging heeft veel te maken met Bidens stevige Ierse wortels.
Meteen nadat de grote televisiezenders Joe Biden op 7 november hebben uitgeroepen tot winnaar van de presidentsverkiezingen, gaat een kort fragment uit de BBC-biografie van Biden in Ierland viraal. Wanneer een BBC-journalist tijdens de campagne aan Biden om een korte reactie vraagt, zegt die laatste: "De BBC? Ik ben Iers." Waarop hij zich omdraait en met een grote glimlach wegbeent.
Helemaal verrassend is dat niet, maar liefst 10 van de 16 betovergrootouders van Biden zijn geboren in Ierland. Midden 19e eeuw emigreerden ze vanuit de county's Mayo, Louth en Derry - die laatste momenteel in Noord-Ierland - naar de VS, op de vlucht voor de honger en op zoek naar een toekomst. Ze vonden werk als scheepsjongens en als mijninspecteur en vestigden zich in Pennsylvania, Delaware en New York.
Ik beschouw mezelf als een Ierse katholiek. Als we morele verplichtingen hebben tegenover de rest van de wereld, waarom dan niet tegenover Ierland? Het zit in ons bloed
Biden zelf groeide op in Scranton, in Pennsylvania, in een katholieke Iers-Amerikaanse omgeving. "Het middelpunt van het leven in Scranton was de kerk", zei Biden daarover in een interview. "Iedereen had wel een zus die non was of een priester als broer." Maar de belangrijkste levensles die hij van zijn moeder kreeg, was toch wel veerkracht. "De Ieren beseffen dat je niet kan leven zonder gekwetst te worden, maar toch zijn we niet bang om te leven."
Ook de zin voor politiek kreeg Biden mee van zijn Ierse voorouders. Begin 20e eeuw werd de grootvader van Bidens moeder de eerste senator van Iers-katholieke afkomst. Midden jaren 80 gaf Biden aan hoe belangrijk zijn Ierse wortels zijn, in een interview in het Irish America Magazine: "Ik beschouw mezelf als een Ierse katholiek. Als we morele verplichtingen hebben tegenover de rest van de wereld, waarom dan niet tegenover Ierland? Het zit in ons bloed."
Dat Biden trots is op zijn Ierse roots komt ook tot uiting in de codenaam die hij kreeg van de geheime diensten. Bidens naam is "Celtic". (Die van Donald Trump is Mogul, Kamala Harris koos Pioneer.) Tijdens een bezoek aan de geboorteplaats van een van zijn voorouders, in Ballina in County Mayo, liet hij zich fotograferen met een groep achterneven en -nichten. Zelf noemde hij het "thuiskomen".
(Bekijk in deze video Joe Biden op bezoek in Ierland in 2016 en lees daarna verder.)
"Biden haat het Verenigd Koninkrijk"
Maar niet alleen de Ieren zagen het bewuste BBC-fragment op 7 november op sociale media, ook de Britten, en bij een aantal van hen gingen meteen de alarmbellen af. "Zoals je kan zien in dit fragment haat Joe Biden het Verenigd Koninkrijk", schreef voormalig Europarlementslid en voorzitter van de Brexitpartij Nigel Farage op Twitter. "De Conservatieven hadden 4 jaar de tijd om een handelsakkoord af te sluiten met de VS en een Britsgezinde president. Die kans is nu verkeken."
De afgelopen jaren probeerde ook premier Johnson de kritische stemmen over de brexit de mond te snoeren door op te scheppen over het toekomstige handelsakkoord dat de Britten zouden afsluiten met de VS, eens ze uit de EU zijn gestapt. In president Trump zag hij daarvoor een ideale partner. Maar met Biden wordt dat minder evident geeft Johnson nu toe, "het zal geen makkie worden", zei hij na Bidens overwinning.
De Conservatieve Partij had 4 jaar om een handelsakkoord af te sluiten met de VS onder een pro-Britse president, en ze hebben die kans verspeeld
De voornaamste reden daarvoor is - hoe kan het ook anders - de Ierse kwestie. Toen Johnson in september suggereerde dat hij wou terugkomen op de afspraken uit het zogenaamde "scheidingsakkoord" over de toekomstige grens op het Ierse eiland, was de reactie van de Amerikaanse Democraten - en ook die van presidentskandidaat Joe Biden bijzonder scherp:
Voor Biden kan er geen sprake van zijn dat de toekomstige buitengrens van de Europese Unie, dwars over het Ierse eiland opnieuw een "echte grens" wordt, zoals dat het geval was tijdens de "Troubles". "Het idee van een harde grens tussen noord en zuid is helemaal fout", zo zei hij vannacht. En: "We hebben te lang gewerkt om de problemen van Ierland weg te werken", waarmee hij verwijst naar het Goedevrijdagakkoord dat in 1998 een einde maakte aan de burgeroorlog.
Dat betekent dat de toekomstige grens voor douane- en andere formaliteiten, zoals dat eerder was afgesproken met de EU, alleen maar in de Ierse Zee kan komen te liggen, en dat Noord-Ierland op een aantal domeinen inzake voedselveiligheid en hygiënische normen de regels van de Europese Unie zal blijven volgen. Dat roept bij een aantal Britten en Noord-Ierse Unionisten angstvisioenen op van een Verenigd Ierland en - prozaïscher - van lange wachttijden in de Britse en Noord-Ierse havens, en tekorten in de supermarkten.
In september zei Boris Johnson dat die grens in de Ierse Zee er alleen zou komen "over my dead body". Met een "Ierse" president in het Witte Huis wordt dat onwaarschijnlijk. De kans dat de Britten een gunstig handelsakkoord met de Amerikanen zullen kunnen afsluiten terwijl ze de Noord-Ieren "onder de bus gooien", is zo goed als nihil.
