Kandidaten: toon ons wat je doet, niet wat je belooft

Enkel aan wie al enige weken onder de grond leeft, kan het zijn voorbijgegaan: de brievenbussen puilen weer uit van de politieke foldertjes, menig voortuintje is omgewoeld om er een plakkaat te planten met de foto van de zus van de nonkel van de achterbuurman die voor het eerst opkomt, en er lopen zowaar meer politici met hun verhaal te leuren op de markten dan er marktkramers zijn. Bref, het zijn verkiezingen. De beloftes vliegen ons alweer rond de oren en geen mens weet nog op wie te stemmen, want ondertussen hebben we dezelfde beloftes al tig keren gehoord.

Maar wat als we in plaats van beloftes, nu eens realisaties kregen? Geen woorden, maar daden. Stel dat we de politiek niet langer als een wedstrijd in holle beloften zouden benaderen, maar de Staat zouden zien als een bedrijf dat doelen moet halen, een omzet moet realiseren of – please, ooit – de begroting op orde moet krijgen. Wij allemaal zijn dan aandeelhouders. En waarom zouden we de CEO en Raad van Bestuur niet mogen beoordelen op wat ze hebben bewerkstelligd? Op de mate waarin hun prospecties en beloften bewaarheid zijn?

Wie voor een bedrijf werkt, kent er alles van: in het begin van het jaar worden er bepaalde targets gesteld en aan het einde van het jaar kijkt men wat je hebt gedaan en hoeveel van die targets je hebt behaald. Waarom zouden we niet hetzelfde mogen doen met onze volksvertegenwoordigers?

In plaats van loze beloftes zouden we van politici streefdoelen moeten horen. We zouden hun bepaalde targets kunnen voorleggen, waarvoor ze zich ieder jaar kunnen komen verantwoorden: wat hebben ze al gedaan en wat moeten ze nog doen?

Ik hoor jullie al denken:

“Ja, maar in een land van coalities is het moeilijker om te kunnen bewijzen wie nu exact wat heeft gedaan, want elke partner eist hetgeen gedaan is voor zichzelf op.”

Wel, het handige aan een democratie – zeker een waarin politici over elkaar heen struikelen om media-verklaringen af te kunnen leggen – is dat alle parlementsleden zich over beleidsmaatregelen uitspreken, vaak rechtstreeks door een stemming, soms onrechtstreeks, bijvoorbeeld op sociale media. Wie een idee openlijk steunde, mag de pluim mee op z’n hoed steken. Daarmee is meteen ook een ander probleem opgelost, namelijk:

“Wat met de oppositie?”

De oppositie is niet enkel daar om kritiek te geven, maar ook gedoogsteun. Zij kan zelf komen met goede ideeën of kan een idee te steunen.

“Hoe moet het dan met nieuwe partijen?”

Nieuwe partijen zijn inderdaad vreemde eenden in de bijt, maar ook hen kan je toetsen en hun bepaalde streefdoelen geven. Zoals je in een bedrijf af en toe vers bloed nodig hebt, zijn nieuwe partijen en stemmen essentieel om leven in de brouwerij te brengen. Bij nieuwkomers zou je bijvoorbeeld kunnen kijken wat ze te bieden hebben en of ze een verfrissende nieuwe stem kunnen zijn.

België telt ongeveer 11 miljoen inwoners, maar wordt bestuurd door zoveel regeringen, dat we zelf de tel kwijt zijn. De administratie is gewoonweg niet meer bij te houden. Wij zijn het enige land ter wereld dat een portefeuille heeft die “Administratieve Vereenvoudiging” heet.

Dus: schotel me geen stemtesten meer voor, waarin ik mag ontdekken welke, wilde beloftes doende, politici het best bij me passen. Geef me een overzicht van acties uit het verleden, en laat me ontdekken wie de acties ondernam of ondersteunde die ook ik belangrijk acht.

Geen beloftes, maar realisaties. Zo kunnen we onze leiders kiezen op basis van hun daden in plaats van hun slogans en hun posters.