De skyline van Riyad, de hoofdstad van Saudi-Arabië.
Copyright 2018 The Associated Press. All rights reserved.

Wordt Saudi-Arabië een nieuwe kernmacht (met de hulp van de VS en Pakistan)?

In de VS heeft het Huis van Afgevaardigden een onderzoek gestart naar een mogelijke illegale overdracht van nucleaire technologie aan Saudi-Arabië door de administratie van president Trump. Dat machtige land in het Midden-Oosten zou zich zo wel eens tot een nieuwe kernmacht kunnen ontpoppen, zegt professor Tom Sauer. Ook Pakistan zou daarbij een handje toesteken.

opinie
Tom Sauer
Tom Sauer is professor Internationale Politiek aan de Universiteit Antwerpen en auteur van "De strijd voor vrede. En hoe we die kunnen winnen" (Polis, 2017).

Alsof het Midden-Oosten al niet voldoende katten te geselen heeft, wil de administratie van de Amerikaanse president Donald Trump tientallen nucleaire reactoren leveren aan Saudi-Arabië. Dat deze oliestaat interesse heeft in kernenergie is op zich merkwaardig, net als Iran trouwens.

De sluier wordt minder wazig als men weet dat een bijkomend nadeel van kernenergie is dat dezelfde basisgrondstoffen ook kunnen dienen voor het produceren van atoomwapens. En als men weet dat verschillende hoogwaardigheidsbekleders in Riad in het verleden – onder wie zowel koning Abdullah als prins Turki Al-Faisal - hebben laten vallen dat het goed zou zijn dat het land over kernwapens beschikt, als tegengewicht tegen een mogelijk nucleair Iran. Machtsevenwicht is de naam. 

Gelukkig hebben de voorgangers van Trump er mede voor gezorgd dat er een arsenaal aan internationale afspraken bestaat om de verspreiding van kernwapens tegen te gaan. Jammer genoeg zijn die regels in het verleden niet sluitend geweest en zijn staten zoals India, Pakistan en Noord-Korea erin geslaagd om ondanks die maatregelen kernwapens te produceren, ook met de hulp van het buitenland.

Dr. Khan

Opvallend daarbij is dat het Pakistaanse atoomprogramma niet alleen gelinkt kan worden aan België en Nederland, landen waar dr. Khan, de vader van de Pakistaanse atoombom, respectievelijk gestudeerd en gewerkt heeft, en de geheimen om uranium te verrijken heeft gestolen.

Volgens Amerikaanse inlichtingendiensten zou het Pakistaanse atoomprogramma voor een groot stuk gefinancierd zijn door, jawel, Saudi-Arabië. Geruchten doen de ronde dat als Iran de Bom bemachtigt Saudi-Arabië op een mum van tijd over Pakistaanse kernkoppen zou kunnen beschikken.

Hierbij wordt gedacht aan het mechanisme dat vandaag in voege is binnen de NAVO waarbij Amerikaanse kernwapens gestationeerd worden op Europees grondgebied. In Kleine Brogel (waar gisteren nog Europese parlementsleden over de draad klommen) weten ze er meer van, in Brussel zwijgt men als vermoord.

Of hoe wij het verkeerde voorbeeld geven aan de rest van de wereld. De VS is de enige nucleaire mogendheid die haar kernwapens op andermans grondgebied stationeert. Ik ben niet de enige die jarenlang heeft gewaarschuwd voor het feit dat dit andere kernwapenstaten op verkeerde ideeën zou brengen. De kans bestaat dat dit dus binnenkort ook werkelijkheid wordt. Natuurlijk hebben we op dat moment geen enkel been om op te staan om die landen met de vinger te wijzen. 

Tactische kernwapens

Tussen haakjes, een ander idee dat Pakistan ondertussen van ons heeft overgenomen, is het produceren van “kleinere” maar dus meer inzetbare kernwapens, de zogenoemde tactische kernwapens. Copy paste van de Amerikaanse B-61 bommen bij ons. Enkele dagen geleden zijn nog 40 dodelijke slachtoffers gevallen bij een aanval door Pakistani’s op het grondgebied van India.

Als India met conventionele wapens reageert, dan zou Pakistan er kunnen aan denken om die tactische kernwapens in te zetten. Die wapens dienen alvast om de Pakistaanse kernmacht geloofwaardiger te doen overkomen tegenover het superieure Indische conventionele arsenaal.

Voorstanders van kernwapens stellen dat de soep niet zo heet zal worden gegeten als ze wordt opgediend. Net zoals diezelfde voorstanders meenden dat Egypte en Syrië het in 1973 nooit zouden hebben aangedurfd om Israël - dat toen al over kernwapens beschikte - aan te vallen. Quod non. Het volstaat dat het één keer goed fout loopt met kernwapens opdat miljoenen er het bijltje bij neerleggen. En voor alle duidelijkheid: een nucleaire winter is geen remedie voor global warming.

Geheim militair programma

Een andere dan de Pakistaanse piste voor Saudi-Arabië is om zelf de nodige nucleaire materialen en knowhow voor civiele nucleaire installaties binnen te halen om dan tegelijk in het geheim een militair programma op te starten.

De Amerikaanse Atoomenergie Wet van 1954 stelt daarom substantiële voorwaarden bij de uitvoer van nucleaire producten. Maar blijkbaar was Trump van plan om die wet te omzeilen. Het is dankzij klokkenluiders binnen het Witte Huis dat dit dossier bij de Democraten, die nu de touwtjes in het Congres in handen hebben, is terecht gekomen.

Persoonlijke belangen

Komt daarbij dat ook persoonlijke belangen in het geding zijn. Twee namen die worden genoemd zijn Michael Flynn, Trumps voormalige Nationale Veiligheidsadviseur, en Jared Kushner, Trumps schoonzoon. Beiden zouden persoonlijke financiële banden hebben met het consortium dat van plan is om mee te dingen voor de levering van nucleaire reactoren aan Saudi-Arabië. 

We kunnen enkel hopen dat de Democraten deze levering zo lang mogelijk kunnen tegenhouden, terwijl de Europeanen hun best doen om Iran te overtuigen de deal te behouden. Een structurele oplossing is dit natuurlijk niet. Het Midden-Oosten heeft nood aan een collectieve veiligheidsorganisatie, en de wereld aan het in voege treden van het Nucleair Verbodsverdrag (2017). 

VRT NWS wil op vrtnws.be een bijdrage leveren aan het maatschappelijk debat over actuele thema’s. Omdat we het belangrijk vinden om verschillende stemmen en meningen te horen publiceren we regelmatig opinieteksten. Elke auteur schrijft in eigen naam of in die van zijn vereniging. Zij zijn verantwoordelijk voor de inhoud van de tekst. Wilt u graag zelf een opiniestuk publiceren, contacteer dan VRT NWS via moderator@vrt.be.

Meest gelezen