Trump doet het onverwachte - Leen De Witte

Leen De Witte is VRT-journalist en volgt de presidentsverkiezingen in de Verenigde Staten.

De Republikeinse kiezer wil Donald Trump naar het Witte Huis sturen en na de voorverkiezing in Indiana is Trump de enige kandidaat die nog overblijft. Maar hij heeft nog niet iedereen mee.

Zelfs de voorzitter van de Grand Old Party (GOP) heeft het begrepen, nog voor de andere kandidaten zich terugtrokken. Na zijn overwinning in Indiana wordt Donald Trump de Republikeinse kandidaat voor het Witte Huis. In een tweet riep Reince Priebus zijn partijgenoten op om zich nu achter Trump te scharen en de democraten te verslaan.

Trump haalde het met verve in Indiana, de staat die normaal gezien weinig ophef veroorzaakt in de lange reeks voorverkiezingen. Maar nu was het de laatste strohalm voor Ted Cruz, de enige tegenstander die Trump nog van de nominatie kon houden. Cruz was ervan overtuigd dat hij net zoals enkele weken geleden in Wisconsin de steun zou krijgen van de vele religieuze kiezers in Indiana.

Maar Cruz verloor er niet alleen, hij kreeg er een pak slaag van Trump, die in bijna alle districten won, ook op de conservatieve christelijke plaatsen waar Cruz het populairst zou moeten zijn.

En Trump won ruimer dan voorheen. Waar analisten ervan overtuigd waren dat hij maximaal zo’n 35 procent van de stemmen kan halen, bereikt hij intussen tot meer dan de helft van de rechtse kiezers. Net daardoor kreeg Trump de voorbije weken ook uitzicht op de fel begeerde meerderheid aan afgevaardigden die hij nodig heeft om half juli als uitgesproken overwinnaar naar de conventie in Cleveland te gaan.

Voor Cruz werd de inzet daardoor ook verhoogd: als hij het niet goed deed in Indiana, waar dan wel? Hij hield de eer aan zichzelf en kapte ermee. Iets later liet de nog enige overblijvende kandidaat, John Kasich, hetzelfde weten.

Opvallend is dat kiezers in Indiana niet alleen op de zogenoemde Trump Train sprongen, ze spraken zich uit tegen Cruz. Amper 12 procent van de kiezers keek uit naar Cruz als president. 29 was enthousiast over president Trump.
Opnieuw een bewijs dat Trump er in de voorbije negen maanden beter dan iedere andere kandidaat in geslaagd is de vinger te leggen op wat de gewone Republikein wil.

Want Cruz is niet de eerste: ook andere kandidaten van het establishment, zoals Jeb Bush en Chris Christie, moesten eerder al de duimen leggen tegen Trump. Dat komt omdat op elke Trump-partijrally van Iowa tot nu in Indiana de kiezers op dezelfde manier reageren: ze zijn de politiek uit Washington beu en ze geloven dat Trump de verloren gegane jobs terughaalt en Amerika opnieuw groot maakt.

In Iowa won Ted Cruz nog, een week later begon Trump in New Hampshire aan zijn reeks overwinningen, zelfs los door de Bible Belt, de regio in het zuiden en zuidoosten van de VS, waar de conservatieve evangelische protestantse kerk samenleving en politiek bepaalt. Trump overtuigde veel meer religieuze kiezers dan verwacht, ook al neemt hij geen blad voor de mond over zijn talrijke huwelijken en seksuele escapades.

Ja, hij scoort beter bij mannen dan bij vrouwen, meer bij niet-universitair geschoolden maar zeggen dat Trump het alleen of vooral goed doet bij de blanke ‘blue collar’-arbeidersklasse gaat niet op.

Dat toont zijn overwinning in Florida aan, waar Trump zijn toenmalige rivaal Marco Rubio op vernederende wijze van een thuismatch hield.

Trump zelf zegt dat zijn boodschap om illegale migratie aan te pakken en de strijd tegen IS op te voeren mensen sterker aanspreekt dan mogelijke aversie over zijn persoonlijkheid. Maar na zijn overwinning in Indiana lijkt Trump afstand te doen van omstreden uitspraken.

Hij haastte zich om te zeggen dat hij de Republikeinse partij gaat verenigen, hij noemde Ted Cruz zelfs een sterke tegenstander die een briljante toekomst tegemoet gaat. Enkele uren eerder klonk het nog dat de vader van Cruz betrokken was bij de moord op JFK. Van dat drama en die bombast was er niets meer te bespeuren.

Cruz op zijn beurt verwees geen enkele keer naar Trump. Op sociale media daarentegen barstte het van de ‘Never Trump’-boodschappen.

Vooral topfiguren uit het Republikeinse establishment benadrukken dat ze niet voor Trump zullen stemmen. Meer nog: ze willen zelfs niet dat hij de kandidaat is voor het Witte Huis in november. Als we Trump nomineren, verliezen we vrouwen voor generaties. Om nog maar te zwijgen van de mensen die Trump steunen omdat hij een racist is, zo klinkt het.

De partijvoorzitter mag dan wel tot eenheid oproepen, er zijn nog heel wat partijtoppers die volhouden dat ze Trump niet zullen steunen, ook al staat hij tegenover Clinton.

Bij minderheden en vrouwen doet hij het nog altijd niet goed. En dat zou in een eindstrijd tegen Hillary Clinton in zijn nadeel werken. Zij heeft een trouwe achterban.

Ondanks deze moeilijke startpositie zal de Republikeinse partij dus moeten omgaan met het feit dat een miljardair uit New York met geen enkele politieke ervaring hun kandidaat voor het Witte Huis wordt.