"Ons brein kan geen stilte verdragen": hoe hulpmiddelen om geluid te dempen je net overgevoelig kunnen maken
Hulpmiddelen om geluid te dempen, zoals active noise cancellation hoofdtelefoons of oordopjes, kunnen overgevoeligheid aan geluid net in de hand werken. Dat schrijft Het Nieuwsblad en bevestigt audioloog Laure Jacquemin in De Wereld Vandaag op Radio 1.
Laure Jacquemin onderzoekt aan de Universiteit Antwerpen overgevoeligheid aan geluid, of hyperacusis. Mensen die daaraan lijden, ervaren alledaagse geluiden als irritant, hinderlijk of zelfs ronduit pijnlijk. "Dat heeft een zware impact op hun dagelijks leven. Sommige mensen gaan drukke omgevingen zoals cafés of restaurants volledig vermijden. In extreme gevallen geraken ze zelfs sociaal geïsoleerd."
Hyperacusis kan verschillende oorzaken hebben. Paradoxaal genoeg kan gehoorverlies aan de basis van het probleem liggen, zegt professor Jacquemin. "En ook emotionele factoren zoals stress, angst of depressie kunnen ervoor zorgen dat je er last van hebt."
Beluister hieronder het gesprek in De Wereld Vandaag:
Waarom 'noise cancelling' een averechts effect kan hebben: "Je traint je hersenen om overgevoelig te worden aan geluid"
Opgelet met noisecancelling
Geluid uit de weg gaan, lost het probleem niet op. Integendeel, vertelt Jacquemin: "Onze hersenen hebben geluid nodig. Als we niets horen, gaan zij extra hard werken om toch maar geluid te vinden. Zo train je je eigen hersenen om overgevoelig te worden aan geluid, en ga je net méér last krijgen in luidruchtige omgevingen."
Door geluid weg te filteren, train je je hersenen om net overgevoelig te worden aan geluid
De hele dag door oordopjes dragen op het werk, is dus geen goed idee. Dat bevestigt ook audioloog Bart Vinck van de Universiteit Gent in Nieuwe Feiten op Radio 1: "Voor ons lichaam komt stilte heel bedreigend over, ons brein kan dat niet verdragen. Zelfs in een stille slaapkamer is er nog altijd 35 tot 40 decibel geluid. En maar goed ook." Ook hij stelt vast dat er de laatste jaren alsmaar meer patiënten met hyperacusis bij zijn praktijk komen aankloppen.
Beluister hieronder het gesprek in Nieuwe Feiten:
Ook van te weinig geluid kan je gehoorproblemen krijgen
Voor de duidelijkheid: oortjes met een geluidsdempende functie hebben wel degelijk voordelen, zeker als je ze gebruikt om naar muziek of podcasts te luisteren. "Door die geluidsdempende technologie kan je ook met een lager volume alles verstaan in een luidruchtige omgeving, zoals op het openbaar vervoer."
"Dat is dus net beter voor je oren. Als je noisecancelling alleen maar gebruikt om je omgevingsgeluid te dempen, zonder iets anders af te spelen, is het te stil, en loop je risico op die overgevoeligheid", licht Jacquemin toe.
Oplossingen?
Gelukkig zijn er ook manieren om mensen die lijden aan hyperacusis te helpen. "Voor mensen die hyperacusis hebben door gehoorschade zijn er natuurlijk hoorapparaten. En er is ook exposure therapie. Dan spelen we geluiden af in de praktijk, of laten we patiënten er thuis mee aan de slag gaan. We geven hen bijvoorbeeld de opdracht dat ze 5 minuten moeten stofzuigen zonder oordopjes, en elke keer een stapje verder moeten gaan."
"Mensen met hyperacusis zullen nooit op de eerste rij van Tomorrowland staan", nuanceert Jacquemin. "Maar de bedoeling is vooral om de impact op hun dagelijks leven zoveel mogelijk in te perken. Gelukkig lukt ons dat vaak via die gedragstherapie."