Sluipweg voor arbeidsmigratie fors gegroeid: aantal tewerkgestelde 'derdelanders' meer dan verdubbeld

In 2022 zijn 39.612  mensen ons land binnengekomen als arbeidsmigrant, van wie 8.144 mensen van buiten de Europese Unie. Dat blijkt uit de meest recente cijfers van de Dienst Vreemdelingenzaken. Deze mensen krijgen in principe een arbeidskaart voor een jaar. We hebben het hier onder meer over mensen die hier worden tewerkgesteld in knelpuntberoepen, zoals verpleegkundige. 

Voor mensen in knelpuntberoepen of voor hooggeschoolden is het vrij makkelijk om hun arbeidsvergunning te verlengen, voor andere beroepen moet er een marktonderzoek worden gevoerd om na te gaan of diezelfde werkkracht echt niet hier kan gevonden worden. 

Het aandeel van arbeidsmigratie is groter dan dat van de asielzoekers, zo blijkt. Uit cijfers van Eurostat blijkt dat er in 2022 32.100 asielaanvragen waren in ons land, vorig jaar 29.260.

Het systeem van Europese gedetacheerden is nog veel belangrijker op het vlak van arbeidsmigratie, blijkt uit de meest recente cijfers van het federaal migratiecentrum Myria. In 2022 waren er 214.062 gedetacheerden.

Die zogenoemde 'derdelanders' zijn mensen van buiten de Europese Unie die een arbeidsvergunning krijgen in een ander Europees land en die dan gedetacheerd worden naar hier. Dat zijn bijvoorbeeld mensen uit Wit-Rusland die hier in de bouwsector werken, maar onder de Poolse sociale zekerheid vallen.

Die detacheringen gelden voor 2 jaar en kunnen niet worden verlengd, maar gedetacheerden kunnen wel voor een nieuwe periode van 2 jaar in een andere West-Europees land werken.

Het systeem van de Europese detachering is eigenlijk in het leven geroepen voor burgers van de Europese Unie als middel om het vrij verkeer van mensen en diensten in de praktijk te brengen.  

Maar de afgelopen jaren blijken alsmaar meer niet-Europeanen te worden gedetacheerd. In 2017 was dat nog 9 procent van het aantal derdelanders, in 2022 maar liefst 21 procent.

Zo reikt Polen nogal wat arbeidsvergunningen uit aan Wit-Russen, Moldaviërs en Oekraïeners. Polen heeft de voorbije jaren meer dan 500.000 arbeidsvergunningen per jaar aan niet-Europeanen uitgereikt. Portugal reikt dan weer veel werkvergunningen uit aan Brazilianen. Die mensen komen dan hier terecht, vaak in de bouwsector.

In principe is daar niks mis mee, maar in de praktijk blijkt het systeem vatbaar voor misbruiken. Denk maar aan de slachtoffers van mensenhandel op de bouwwerf van Borealis in Kallo of de vele vrachtwagenchauffeurs uit Oost-Europa die hier rondrijden.

Het gaat niet over een puur Belgisch fenomeen. Ook in Nederland is het aantal derdelanders fors toegenomen, onder meer in de tuinbouwsector.