Royals op zondag: over de val van de sjah, 70-plussers achter het stuur van een auto en "a fat lady"

De Nederlandse koning Willem-Alexander en zijn gezin zijn officieel verhuisd van villa Eikenhorst in Wassenaar naar Huis ten Bosch in Den Haag. Ze woonden sinds 2003 op de Eikenhorst waar prinsessen Amalia, Alexia en Ariane zijn opgegroeid. De oudste twee kinderen gaan in Den Haag al naar de middelbare school.

Vorig jaar tijdens de jaarlijkse (laatste) fotosessie in Wassenaar spraken Willem-Alexander en Máxima over "15 prachtige jaren" en "de vele bijzondere momenten die ze hebben beleefd in de villa".  Ze verklapten dat de dochters betrokken waren bij de inrichting van Huis ten Bosch. "Maar het moet praktisch blijven. Ze hebben de kleuren van hun kamers mogen kiezen. Geen roze en geen blauw", klonk het toen.

Huis ten Bosch werd gebouwd in 1645 als zomerresidentie voor prins Frederik Hendrik en zijn vrouw Amalia. Na de inval van de Fransen in 1795 werd het huis nationaal bezit en hebben verschillende leden van de koninklijke familie er gewoond. Tijdens de Tweede Wereldoorlog liep het paleis schade op en werd het volledig gerenoveerd.

In 1981 werd Huis ten Bosch in bruikleen gegeven aan prinses Beatrix die er op het landgoed in het Haagse Bos leefde tot 2014. Het paleis werd de afgelopen jaren opnieuw gerenoveerd voor de komst van het koninklijke gezin. Kostprijs: naar schatting 63 miljoen euro. De laatste werkzaamheden zijn waarschijnlijk pas dit voorjaar afgerond.

Maandag schreef het koninklijke paar zich in bij de gemeente Den Haag onder het goedkeurend oog van burgemeester Pauline Krikke (zie foto's). Willem-Alexander beschikt over drie paleizen: naast Huis ten Bosch zijn dat zijn werkpaleis Noordeinde in Den Haag en het Paleis op de Dam in Amsterdam waar vaak ontvangsten plaatsvinden. 

Huis ten Bosch is niet enkel de woning van de koning. Een vleugel van het paleis is onder meer ingericht als gastenverblijf. Naar goede gewoonte worden Nederlandse medaillewinnaars van Olympische Spelen en een nieuw gevormde regering er ook ontvangen met de typische foto op de trappen (oftewel de bekende bordesfoto). 

Erfgroothertogin Stéphanie van Luxemburg heeft haar vader begraven. De uitvaart vond plaats in Saint-Amand, de kerk van Anvaing in Henegouwen. Stéphanie is van Belgische afkomst en groeide op in het 16e-eeuwse kasteel van Anvaing waar in mei 1940 de Belgische capitulatie werd getekend. Stéphanie was de jongste dochter en het achtste kind van graaf Philippe de Lannoy (96). Haar moeder Alix stierf in augustus 2012, kort voor het huwelijk van Stéphanie met de Luxemburgse erfgroothertog Guillaume. 

(lees verder onder de foto's)

Onder de aanwezigen op de kerkelijke afscheidsplechtigheid waren koningin Mathilde, de Luxemburgse groothertog Henri en zijn kinderen prins Louis en dochter Alexandra. Guillaume ondersteunde zijn zichtbaar zwaar aangeslagen vrouw Stéphanie. Groothertogin Maria Teresa was niet aanwezig en kon daarvoor niet bepaald rekenen op enig begrip.

Een paar dagen later verspreidde de groothertogin een bericht met de nodige uitleg over haar afwezigheid. Maria Teresa reikte op het moment van de begrafenis een prijs uit aan het prestigieuze Institut de France in Parijs, in aanwezigheid van presidentsvrouw Brigitte Macron. "De groothertogin heeft een heel hechte band met haar schoondochter en was constant in gedachten bij haar", aldus het Luxemburgse hof. 

De hertogin van Sussex heeft dierenwelzijnsorganisatie Mayhew in Londen een bezoekje gebracht. Als beschermvrouwe kwam Meghan Markle de voorbije maanden al in het grootste geheim langs om meer op te steken over de werking van het asiel, maar woensdag was ook de pers aanwezig. Meghan praatte er met Emma die puppy Maggie adopteerde en werd gefotografeerd met een 13 maanden oude jack russell in de armen, Minnie genaamd. Al gauw werd het asiel overspoeld met telefoontjes van mensen die Minnie graag een nieuwe thuis wilden geven.      

Meghan adopteerde in het verleden zelf twee honden, Guy en Bogart, van wie ze regelmatig foto's plaatste toen ze nog een profiel had op Instagram. Guy verhuisde mee naar Nottingham Cottege bij prins Harry. Bogart was echter te oud voor de oversteek en bleef bij vrienden in Toronto. 

Tijdens het bezoek was er even een gênant moment. Meghan ontmoette een vrouw die haar een "fat lady" noemde, verwijzend naar Meghans zwangere buik. Meghan loste het vlotjes op door "dat neem ik gerust aan" te zeggen. Hilariteit alom (zie video hieronder). Op sociale media werd verduidelijkt dat de dame in kwestie geen grove opmerking maakte. "In de Afrikaanse en Caribische cultuur is dit een (speels) compliment", luidde het. 

De hertogin liet onlangs aan fans die haar buiten opwachtten in Birkenhead weten dat ze zes maanden zwanger is en het geslacht van de baby -als verrassing- liever niet kent. Daarmee drukte ze de geruchten de kop in dat ze zou uitgerekend zijn voor februari.

Veertig jaar geleden -op 16 januari 1979- verliet sjah Mohammed Reza Pahlavi met zijn (derde) vrouw Farah Diba Iran. Officieel gingen ze voor een langere periode op vakantie, maar in werkelijkheid vluchtte het gezin. Hun kinderen vertrokken naar de VS, het keizerspaar belandde na omzwervingen in Egypte. De Iraanse Revolutie maakte een einde aan het pro-westerse regime van de sjah. Toenmalig oppositieleider ayatollah Khomeini greep de macht en veranderde Iran in een islamitische republiek. De sjah stierf een jaar later aan de gevolgen van kanker en werd in Caïro begraven.

In 1921 komt Reza Pahlavi aan de macht in Perzië door een staatsgreep. Reza wilde het land moderniseren en kroonde zichzelf tot sjah op de zogenoemde "pauwentroon". In 1939 overlijdt Reza en wordt opgevolgd door zijn oudste zoon Mohammed die op dat ogenblik 20 jaar oud is. "Het is de sjah aardig gelukt om zich aan te passen aan de westerse beschaving op vlak van cultuur en industrie, maar niet op vlak van politiek en geloof. Hij kreeg de islam niet mee", legt royaltykenner Bearn Bilker uit op NPO 3.

De sjah huwt drie keer: met de Egyptische prinses Fawzia krijgt hij een dochter, het huwelijk met de half-Duitse en half-Iraanse Soraya blijft echter kinderloos. In 1959 trouwt hij met Farah Diba die hem vier kinderen (waaronder een langverwachte troonopvolger) schenkt. De sjah en Farah Diba vormen jarenlang het glamoureuze paar van Perzië, tot de revolutie uitbreekt. 

Twee jaar geleden sprak VRT-journalist Peter Verlinden (foto boven) nog met de weduwe naar aanleiding van een reeks over voormalige dictators. Farah Diba is een gerespecteerde "royal" gebleven die in Parijs in een luxe- appartement woont. Ze blijft welkom in koninklijke kringen en met een Frans paspoort reist ze de wereld rond.

Minder in het oog lopend zijn haar contacten met de Iraanse diaspora. Zo onderhoudt ze contacten met de opposanten tegen het nieuwe regime in wat nu de Islamitische staat Iran is geworden, maar ze ontmoet ook aanhangers van haar overleden man. Die aanhangers zijn vaak vluchtelingen, zoals zij al tientallen jaren lang is. Farah Diba gaat er prat op dat in Iran het grootste deel van de bevolking achter de sjah is blijven staan en zijn vertrek nooit gewild heeft. Klik hier op de site van Canvas voor enkele gesprekken met getuigen over hun kijk op het beleid van de sjah.

In Groot-Brittannië blijft het auto-ongeluk van de echtgenoot van de Queen nazinderen. De vraag of prins Philip met zijn 97 lentes niet te oud is om te rijden, wordt luidop gesteld. 

Philip reed vanaf een zijweg de A149 op nabij het koninklijke landgoed Sandringham. Bij de aanrijding waren twee vrouwen en een baby in een Kia betrokken. De twee vrouwen liepen lichte verwondingen op (een gebroken pols en snijwonden aan de knie), het jongetje van 9 maanden oud bleef ongedeerd. De Land Rover van de prins kantelde en een voorbijganger hielp hem uit het wrak klauteren, waarop Philip meteen ging informeren hoe de andere slachtoffers het stelden.

Een getuige hoorde de prins aan de hulpdiensten vertellen dat de laagstaande zon hem verblind had. De politie onderwierp de bestuurders ook aan een ademanalyse, wat de normale procedure is. Zowel de prins als de 28-jarige vrouw testten negatief. Prins Philip werd in eerste instantie onderzocht door een arts, maar ging een dag later toch naar het ziekenhuis waar "geen letsels van belang" werden vastgesteld.

BBC News vroeg naar aanleiding van het ongeluk met een man op leeftijd cijfers op. In Groot-Brittannië hebben 5,3 miljoen mensen ouder dan 70 jaar een rijbewijs. In de leeftijdscategorie 17 tot 24 jaar zijn dat er 2,8 miljoen. Wat blijkt? De jongeren raakten vorig jaar vier keer meer betrokken bij een ongeval dan de 70-plussers. Uit de cijfers is wel niet af te leiden of oudere mensen minder kilometers malen dan jongere.

Prins Philip staat alvast zijn stuur niet af. Een dag na de crash werd een gloednieuwe SUV op Sandringham geleverd waarmee hij gisteren rondreed. Op foto's waarover de Daily Mail en The Sun beschikken, draagt Philip deze keer een zonnebril, maar geen gordel. Het is wel onduidelijk of hij op privédomein reed of op de openbare weg.