Venus bij nacht in infrarood, gefotografeerd door de Japanse satelliet Akatsuki.
JAXA/ISAS/DARTS/Damia Bouic

Leven in de wolken op Venus is dan toch niet mogelijk

Leven zoals wij het op aarde kennen, is onmogelijk op Venus omdat de atmosfeer te weinig waterdamp bevat. Dat zeggen Europese en Amerikaanse wetenschappers in een nieuwe studie. Die gaan daarmee in tegen de bekendmaking vorig jaar dat een gas was ontdekt dat mogelijk aan leven te linken was. Verrassend was dat volgens de studie in de wolken op Jupiter wel voldoende water aanwezig is. 

Het internationale team bekeek de zaak na de verrassende bekendmaking in september vorig jaar door een ander team dat er mogelijk vreemde, kleine organismen verborgen zouden kunnen zitten in de dikke, met zwavelzuur gevulde wolken van Venus. 

Het team bekeek de waarnemingen van ruimtetuigen en kwam tot de conclusie dat er meer dan 100 keer te weinig water in de wolken zit om leven zoals op aarde mogelijk te maken. 

"Het waterniveau zit bijna op de bodem van de schaal en op een onoverbrugbare afstand van wat leven nodig heeft om actief te zijn", zei de hoofdauteur van de studie, microbioloog John Hallsworth van Queen's University Belfast op een persconferentie waar de studie voorgesteld werd. 

Zijn team bekeek de micro-organismen op aarde die het beste tegen droogte en zuren kunnen - en die "zouden geen enkele kans maken op Venus".

Venus trekt voorbij het oppervlak van de zon.
NASA/Goddard Space Flight Centre

Later in dit decennium en in het begin van het volgende zullen er drie nieuwe ruimtetuigen naar Venus gestuurd worden, twee van de Amerikaanse ruimtevaartorganisatie NASA en een van het Europese ESA.

Hallsworth en mede-auteur Chris MacKay, een NASA-astrobioloog, verwachten niet dat die missies andere resultaten zullen opleveren in verband met het waterniveau op de heetste planeet in ons zonnestelsel. 

"Het is jammer want ik ben erg geïnteresseerd in het zoeken naar leven op andere werelden en ik zou erg graag denken dat Venus bewoonbaar is", zei McKay op de persconferentie. 

De onderzoekers achter de studie van september vorig jaar, die wees op mogelijk leven in de wolken op Venus, baseerden zich op de aanwezigheid van het giftige gas fosfine in de atmosfeer. Op aarde wordt dat geassocieerd met microbieel leven en de onderzoekers argumenteerden dat de fosfine-niveaus op Venus te hoog waren om een geologische oorsprong te kunnen hebben. 

"We proberen Venus niet naar voren te schuiven als een wereld die beslist bewoonbaar is. Tot hier toe zeggen al de conventionele interpretaties dat Venus onbewoonbaar is", zei Sara Seager, een astrofysicus aan het Massachusetts Institute of Technologie en een lid van het 'september-team'. "Maar we zijn enorm enthousiast om de onderste steen boven te halen, voor het geval dat er leven is op Venus."

Er blijft altijd de mogelijkheid dat leven in de wolken op Venus - als het bestaat - compleet verschillend zou kunnen zijn van alle leven op aarde en aangepast zou zijn aan de extreem hete en moeilijke omstandigheden op de broeikasplaneet, zo zeggen wetenschappers. 

"Als er leven is in de wolken van Venus, dan moet dat 'leven zoals we het niet kennen' zijn", zei astrobioloog Janusz Petkowski, een collega van Saeger bij MIT. "De vraag is hoe verschillend kan dat leven wel zijn?"

(Lees verder onder de foto)

De planeet Jupiter met links de maan Europa.
NASA/Hubble

Wel voldoende water op Jupiter

De bevindingen van de nieuwe studie sluiten Venus dus uit voor alvast op water gebaseerd leven, maar ze leverden wel een ander verrassend resultaat op: in de wolken van de gasreus Jupiter zit wel voldoende water en er heersen de juiste atmosferische temperaturen om leven mogelijk te maken. 

"Nu, ik suggereer niet dat er leven is op Jupiter en ik suggereer zelfs niet dat er leven zou kunnen zijn, omdat het daarvoor nodig zou zijn dat er voedingsstoffen zijn en daar kunnen we niet zeker van zijn", zei Hallsworth op de persconferentie. "Maar het blijft een diepgaand en opwindend resultaat, en volkomen onverwacht."

Verdere studies zijn nodig om vast te stellen of er microbiologisch leven zou kunnen bestaan in de wolken op Jupiter, zo zeiden Hallsworth en McKay. 

De bevindingen van het internationale team zijn gepubliceerd in Nature Astronomy. Bron: persagentschap Associated Press.

Meest gelezen