97-jarige secretaresse van nazikamp krijgt voorwaardelijke celstraf van 2 jaar

De hoogbejaarde Irmgard Furchner werd in een rolstoel de rechtszaal in de Duitse stad Itzehoe binnengereden om haar vonnis te horen. Furchner was secretaresse van SS-commandant Paul Werner Hoppe van juni 1943 tot april 1945. De commandant stond aan het hoofd van het nazikamp Stutthof, in de buurt van de Poolse stad Gdańsk. Uit onderzoek bleek dat Furchner als typiste werkte voor Hoppe en zo verantwoordelijk was voor al zijn correspondentie. Ze was 18 jaar toen ze aan deze baan begon, daarom werd ze door de Duitse rechtbank veroordeeld volgens het jeugdrecht. 

Tijdens het proces zei de aanklager dat Furchner "van essentieel belang was in het kampsysteem". Hij zei voorts dat het kamp kon "blijven functioneren" door haar werk. Tegen de vroegere nazi-secretaresse werd 2 jaar voorwaardelijk geëist. 

"Misdaden als genocide verjaren niet", duidt historicus Christophe Busch. "Op het einde van je leven kan je nog steeds ter verantwoording worden geroepen. Daarom is dit vonnis erg belangrijk. In de strafuitvoering werd er wel rekening gehouden (met haar leeftijd). De straf kent een opschorting en zal niet uitgevoerd worden."

Volgens Busch is het signaal vooral belangrijk. "Het is duidelijk dat je met deelname aan zulke misdrijven ter verantwoording kan geroepen worden tot het einde van je dagen." 

"De rol van Furchner was beperkt", gaat de historicus verder. "Maar zonder al die kleine bijdragen zou dit proces van geweld niet mogelijk geweest zijn. Dus zelfs de kleine man in deze zaak draagt bij en moet ter verantwoording worden geroepen", aldus Busch. 

Het proces liep vertraging op omdat Furchner vlak voor de start van het proces uit haar rusthuis in de buurt van Hamburg vluchtte. Ze daagde niet op voor de rechtbank. De oud-secretaresse zou een taxi hebben besteld om naar een metrostation te gaan. Zo kon ze een paar uur uit de handen van de politie blijven. Uiteindelijk werd de bejaarde vrouw toch gearresteerd.

Tijdens het proces betuigde ze eerder haar spijt. "Het spijt me voor alles wat er is gebeurd", klonk het toen. Volgens haar advocaten verdiende de vrouw de vrijspraak omdat niet bewezen kon worden dat ze op de hoogte was van de misdaden in het kamp. 

In concentratiekamp Stutthof zijn tijdens de oorlog naar schatting 65.000 mensen vermoord in de gaskamers of om het leven gekomen door ziekte en ontbering.

Duitsland blijft zoeken naar voormalige nazimisdadigers die nog in leven zijn. "Het land probeert in het reine te komen en verantwoordelijkheid te nemen voor het verleden, dat is niet altijd zo geweest", zei de historicus nog. Toch werden zeer weinig vrouwen die betrokken waren bij de nazigruweldaden, na de oorlog vervolgd. Furchner is de eerste vrouw in decennia die werd veroordeeld.