Videospeler inladen...

Syrische activiste spreekt over haar doodgefolterde man: "Alsof er een stroomstoot door mijn lichaam ging"

Noura Ghazi is een Syrische advocate en mensenrechtenactiviste die opkomt voor de rechten van de gewetensgevangenen in Syrië. Vorig jaar werd ze door Amnesty International benoemd tot een van de ‘8 kick-ass-vrouwen’ die wereldwijd opkomen voor de rechten van de mens. Haar man, Bassel Khartabil, kwam om in een cel in Syrië. De Syrische regering gaf vorig jaar toe dat hij in de cel stierf, maar zonder verdere details over de omstandigheden van zijn dood. Volgens Ghazi overleed haar man als gevolg van folteringen in de gevangenis. Onze redactie sprak met haar.

Videospeler inladen...

Schok en ongeloof

"Het was alsof er een stroomstoot door mijn lichaam ging. Ik voelde niets meer." Zo beschrijft Ghazi het moment waarop ze de dood van haar man vernam. Ze hoorde het nieuws voor het eerst eind 2015 via bronnen in de gevangenis waar haar man zat.

Pas in de zomer van 2017 kreeg ze een boodschap ­van zowel de militaire rechtbank als de Russische ambassade in Syrië: haar man zou geëxecuteerd zijn. "Ik hield me sterk en belde naar mijn ouders. Ik zei: Met mij gaat alles goed, maar met Bassel niet. Bassel is wellicht dood", vertelt de activiste.

"Ik weigerde in het begin te geloven dat hij dood was. Bovendien had ik geen details over de omstandigheden van zijn dood en wist ik niet op welke datum hij exact was gestorven", zegt Ghazi. In juli 2018 werd het overlijden van haar echtgenoot door het regime officieel geregistreerd op 5 oktober 2015. Hij was 34 jaar.

(Lees verder onder de foto.)

Noura Ghazi en Bassel Khartabil

"Als advocate weet ik nu dat Bassel dood is. Maar als mens vol emoties twijfel ik nog, omdat ik geen lijk gezien heb", benadrukt de jonge vrouw. Volgens de activiste worden lijken van doodgefolterde gedetineerden zelden of nooit uitgeleverd aan de families. "Ze publiceren de datum van het overlijden van de gedetineerde, zonder de oorzaak van de dood te vermelden", legt ze uit. Volgens haar wou het regime alle invloedrijke activisten uitschakelen. 

Vluchten naar Libanon

Ghazi woont al een jaar in Libanon. Ze richtte NoPhotoZone op, een organisatie die juridische bijstand verleent aan Syrische vluchtelingen van wie de familieleden opgesloten zijn: "Ik kreeg de kans om naar Groot-Brittannië te gaan en er te studeren. Maar ik ben blij dat ik dat niet gedaan heb. Met mijn project kan ik nu oorlogsslachtoffers helpen om op zoek te gaan naar de waarheid achter hun verwanten die in Syrië verdwenen zijn", benadrukt de Syrische activiste. 

(Lees verder onder de video.)

Videospeler inladen...

Ghazi wordt geconfronteerd met een overvloed aan verhalen van getroffen vluchtelingen. Haar klanten zijn voornamelijk vrouwen: "Een vrouw uit Douma werd samen met haar 11-jarig kind opgepakt. Ze bleef 4 à 5 maanden in de cel. Het gebouw waar haar familie woonde, werd gebombardeerd. Alle familieleden kwamen om. Ze heeft alleen nog een broer en een zus over. Achteraf vielen mannen haar woning binnen en probeerden ze haar te verkrachten voor de ogen van haar man. Later werden haar man en haar broer doodgeschoten door een sluipschutter. Samen met haar zus vluchtte ze naar Libanon. Ze woont nu in een tent zonder enig inkomen."

(Lees verder onder de video.)

Videospeler inladen...

Geen terugkeer zonder garanties

Steeds meer vluchtelingen proberen vanuit Libanon terug te keren naar Syrië. Volgens Ghazi wagen ze de terugkeer omdat ze in Libanon niet genoeg beschermd zijn. Maar ze twijfelt of de vluchtelingen op het regime kunnen rekenen: "Ik weet niet of ik moet lachen of wenen als men het heeft over de terugkeer van de Syriërs", zegt Ghazi.

"De meeste Syriërs zijn op de vlucht omdat ze vrezen om vervolgd te worden. Waarom zouden ze terugkeren als ze weten dat ze nog altijd kunnen worden opgepakt? Als ik moet kiezen tussen arrestatie of sterven, dan kies ik ervoor om te sterven. Gearresteerd worden in Syrië is veel erger dan de dood. De Syrische vluchtelingen moeten garanties krijgen dat ze niet zullen worden opgepakt als ze terugkeren."

Meest gelezen