6 vragen en antwoorden over toekomst Britse premier May en de brexit: Veerle De Vos en Rob Heirbaut blikken vooruit 

"Het ziet ernaar uit dat May deze vertrouwensstemming zou kunnen overleven", volgens De Vos. 

Er moeten 315 Conservatieve parlementsleden hun stem uitbrengen. "We weten dat een 50-tal hardliners in de partij een brief hebben geschreven om de vertrouwensstemming af te dwingen", aldus De Vos. "De vraag is nu hoeveel steun die gaan vinden bij de rest van de fractie." Eerder vandaag hebben al meer dan 150 parlementsleden openbaar hun steun betuigd voor May. "Ze heeft in totaal 158 stemmen nodig", zo benadrukt De Vos, "het ziet er dus wel naar uit dat ze die zal kunnen halen."

Vanmorgen gaf May een ongeplande persconferentie, waarin ze haar partij en het Britse volk toesprak. Haar boodschap was duidelijk: "Het is de keuze voor mij, of voor de totale chaos."

"In eerste instantie niet zoveel: ze blijft premier en haar regering blijft aan, maar ze wordt een 'zombie-premier'", zegt De Vos. De conservatieve partij gaat dan op zoek naar een nieuwe leider, wat enkele weken kan duren, want er is nog geen duidelijke opvolger voor Theresa May. "Op het moment dat de leider er is, dan wordt dat ook de nieuwe premier."

Dan begint een periode van onzekerheid. "De kans is zeer groot dat de nieuwe premier een andere brexit wil, een harde brexit, dat die opnieuw naar Brussel wil om nieuwe onderhandelingen te beginnen en intussen tikt de klok verder", verduidelijkt De Vos. 

"Op 29 maart vertrekt het Verenigd Koninkrijk uit de EU, en de kans dat ze eruit crashen, wordt dan [met een nieuwe premier] reëler", besluit De Vos. 

"Dan is haar positie in haar eigen partij steviger en kan de volgende 12 maanden niemand opnieuw proberen om haar van haar stoel te krijgen", zegt De Vos.

Maar dat lost niet het fundamentele probleem op: May heeft geen meerderheid in het Britse parlement voor haar brexit-akkoord. "Gisteren heeft May die stemming uitgesteld", aldus De Vos. "Ze probeert nu bij een aantal Europese leiders toegevingen te krijgen, vooral over het probleem van de Ierse grens." "De kans is klein dat May met een ander akkoord opnieuw naar het parlement zal gaan, wat voor 21 januari moet gebeuren, en intussen dreigt Labour met een motie van wantrouwen tegen de gehele regering", besluit De Vos. 

Een ding is zeker: "De onzekerheid blijft dus nog enkele maanden bestaan in het Verenigd Koninkrijk."

May heeft de voorbije dagen een reis door Europa gedaan, "en dat om steun te vragen aan de Europese leiders, want ze heeft problemen om het brexit-akkoord goedgekeurd te krijgen in het Britse parlement", aldus Heirbaut. 

Donald Tusk liet weten dat de EU heel graag wil helpen, "maar we weten niet hoe".

"Over het akkoord zelf wil Europa niet meer onderhandelen", zegt Heirbaut, "maar achter de schermen wordt gewerkt aan een interpretatieve nota." De EU wil in die nota wel meer uitleg geven over bepaalde moeilijke kwestie, zoals de grens tussen Noord-Ierland en Ierland. "Met die interpretatieve nota zou May dan naar het Britse parlement kunnen gaan", verduidelijkt Heirbaut, "om uit te leggen dat de bedoelingen van Europa goed zijn." "Die nota zou dan voor een meerderheid moeten zorgen in het parlement", aldus Heirbaut. 

"Ja, dat kan." Het Europees Hof van Justitie heeft enkele dagen geleden meegedeeld dat het Verenigd Koninkrijk de brexit ongedaan kan maken, zonder de toestemming van de 27 andere lidstaten. Een cruciale datum is wel 29 maart 2019: "Voor 29 maart kan het Verenigd Koninkrijk, als soevereine lidstaat, beslissen de uitstap ongedaan te maken, maar als de Britten eruit gestapt zijn na 29 maart, moeten ze de gewone toetredingsprocedure volgen om opnieuw lid te worden", aldus Heirbaut.

De brexit kan ook uitgesteld worden. "Zodat er een paar maanden extra tijd komt om nog mensen te overtuigen", benadrukt Heirbaut, "maar veel meer dan 2 à 3 maanden (tot eind juni) is niet mogelijk."

De gevolgen van een brexit zonder akkoord (no deal-brexit, red) zijn "bijzonder rampzalig, in de eerste plaats voor het Verenigd Koninkrijk". "De Britse economie zou met 8% krimpen, de huizenprijzen zouden met 30% kelderen, het Britse pond zou enorm veel van zijn waarde verliezen en de invoerprijzen zouden daarom enorm stijgen", somt Heirbaut op. 

Maar ook in België zouden de gevolgen voelbaar zijn. Heribaut geeft een kort overzicht: "Er zouden 42.000 jobs kunnen verdwijnen, de handel met het Verenigd Koninkrijk zou veel ingewikkelder worden, er zouden invoerrechten betaald moeten worden en er komen douanecontroles."

Ook voor toeristen kan de no deal-brexit voor moeilijkheden zorgen. Misschien hebben we binnenkort een internationaal paspoort met visum nodig om naar Londen te gaan.