Wat is er aan de hand in het Hambacher Forst?
Wie dezer dagen de E40 neemt, vanuit ons land richting Keulen, kan een kwartiertje voor bij Aken aan zijn linkerkant heel wat "politiebeweging" zien. Momenteel vindt daar namelijk de ontruiming van het Hambacher Forst, een eeuwenoud bos, plaats. Vanaf half oktober zouden de bomen moeten verdwijnen. In de plaats komt een diepe put waaruit bruinkool ontgonnen wordt. Actievoerders proberen dat te verhinderen. Al jaren.
Zo'n 50 boomhutten hebben ze gebouwd, de actievoerders die het woud willen beschermen tegen de plannen van energieconcern RWE. Sinds vorige week werd de helft daarvan al ontruimd en vernield.
Half oktober wil RWE met het rooien beginnen. Het bos ligt aan de rand van een diepe "kolenput", waaruit al tonnen bruinkool gedolven zijn. Die bruinkool dient voor de elektriciteitsvoorziening van grote delen van de deelstaat Noordrijn-Westfalen.
Tegen de ontginning van het bos loopt momenteel nog een rechtszaak, aangespannen door verschillende milieuorganisaties. De uitspraak wordt begin volgende maand verwacht, maar zo lang werd dus niet gewacht met de ontruiming: vorige week werd een enorme politiemacht naar het Forst gestuurd om zoveel mogelijk activisten te ontzetten.
Dat verliep niet zonder slag of stoot: dit weekend kwam het tot een treffen tussen politie en activisiten, een deel van die activisten heeft zich zelfs ingegraven in een hol. Steun was er wel: honderden activisten kwamen gisteren aan de rand van het bos betogen. Maar vanmorgen ging de ontruiming gewoon voort. Zoals plan. (Lees verder onder de foto)
Duitsland Bruinkoolland
Vlak na de ramp in Fukushima besliste de Duitse regering-Merkel II om kernenergie definitief vaarwel te zeggen. Tegen 2022 moeten alle kerncentrales dicht. Een bocht vanjewelste voor de kanselier, die zelf altijd fervent voorstander van kernenergie was. Tegelijkertijd willen onze oosterburen de energievoorziening sterk “vergroenen”. Tegen 2050 moet 80 procent van de Duitse stroom groen zijn. Maar de tussenperiode kleurt erg bruin en grijs.
“Zo’n energiewende realiseer je niet in een paar jaar tijd”, krijgen we te horen van Esther Chrischilles. Zij is de energieverantwoordelijke bij het Institut für Deutsche Wirtschaft in Keulen.
“Groene energie was in 2015 goed voor een kwart van de Duitse energiebevoorrading. Kolencentrales daarentegen zorgen nog voor 45 procent. En dus zijn deze kolencentrales voorlopig onmisbaar en zelfs steeds belangrijker in de energievoorziening. Kolen zijn bovendien relatief goedkoop en voorradig.
Al is Chrischilles ook niet blind voor de nadelen. “Het verbranden van kolen is zwaar belastend voor het milieu, vooral de CO2-uitstoot is een probleem.
De wetenschap zoekt naar "groenere bruinkool"
Een noodzakelijk kwaad, dus, volgens het Keulse economisch instituut. Al is er zeker de wil bij de grote energieproducenten om de enorme milieubelasting nu al te bestrijden en dat met de hulp van de wetenschap.
In Niederaußem, zo’n 35 km ten westen van Keulen, draait de bruinkoolcentrale van RWE op volle kracht. Witte stoompluimen stijgen uit enorme koeltorens boven het dorp uit. Zo’n 6 miljoen inwoners van de dichtbevolkte en industriële deelstaat Noordrijn-Westfalen zijn voor hun bevoorrading op deze site aangewezen. Maar in de nieuwe centrale in Niederaußem wordt ook aan onderzoek gedaan. Een stuk CO2-rest wordt hier niet zomaar de lucht ingeblazen, maar wordt opgevangen, opgeslagen en opnieuw gebruikt. Het levert de centrale een hoger rendement op en bovendien komt op die manier zo’n 9 miljoen ton CO2 per jaar minder in de atmosfeer terecht, aldus RWE.
Wat verderop in Jülich wordt onderzoek gedaan naar betere toepassingen om CO2 apart op te vangen. In een vroegere kernreactorhal van het Forschungszentrum Jülich wordt onderzocht hoe betere membranen geproduceerd kunnen worden op grote schaal. In het laboratorium van professor Meulenbergh zijn ze er dag in dag uit mee bezig. Betere membranen - dunne vliesjes die bepaalde stoffen kunnen doorlaten en andere tegenhouden - kunnen de sleutel zijn tot een ruimere toepassing van CO2-afsplitsing.
Proefondervindelijk willen ze in Jülich tot de beste materiaalselectie komen, om membranen te produceren die duurzaam zijn en op grote schaal geproduceerd kunnen worden. Met hetzelfde doel: de CO2-emissie aanzienlijk terugschroeven, en om dat te bereiken, moet je dus CO2 eenvoudig kunnen afscheiden en opvangen.
Een landschap vol kraters
Hoewel de CO2-uitstoot de energieproducenten en de wetenschap dus wel degelijk na aan het hart ligt, zal het opwekken van energie uit bruinkool het milieu en de omgeving zwaar blijven belasten. Het landschap in de landeskreisen Düren en Rhein-Erft onderging de laatste jaren een ware metamorfose. De bruinkool die in de centrales verbrand wordt, komt uit enorme groeves vlakbij, die met transportbanden verbonden zijn met de energiecentrales. De grootste graafmachines ter wereld kan je bijna overal horen en op sommige plaatsen kan je ze als toeristische attractie gaan bekijken.
Honderden vierkante kilometers landschap in deze bosrijke landelijke streek zijn daardoor herschapen in diepe kloven. Niet enkel bomen, maar ook dorpen en wegen moeten tot op de dag van vandaag wijken om het bruine goedje te delven. Een paar jaar geleden werd nog de E40-autoweg tientallen kilometers naar het zuiden verplaatst, om de mijn van Hambach te kunnen uitbreiden.
Nu moet dus naast de snelweg moet ook het Hambacher Forst wijken voor de bruinkool.
Bekijk hier het fragment uit "Het Journaal":
