3 betrokken artsen op euthanasieproces ondervraagd: "Als Tine Nys geen euthanasie mocht krijgen, wie dan wel?"
Op het assisenproces in Gent, over de euthanasie op Tine Nys, zijn de drie artsen ondervraagd die terechtstaan. Volgens hen waren alle wettelijke voorwaarden voor euthanasie vervuld bij Tine: "Als zij geen euthanasie mocht krijgen, wie dan wel?"
"Euthanasie is geen gemakkelijke weg. Om als jonge mens bewust ervoor te kiezen om te sterven, moet je lang en hard geleden hebben", vertelde Lieve Thienpont, de psychiater die een positief advies afleverde over de euthanasie van Tine Nys. "Ik kijk altijd of er nog uitwegen zijn bij iemand die euthanasie wil krijgen. Wij dokters staan er echt niet naar uit te kijken om mensen te helpen bij euthanasie. Pas als er geen menselijke, redelijke behandelperspectieven meer zijn, willen we meewerken aan de wens om in vrede en sereniteit uit het leven te stappen."
Volgens haar gaf Tine in februari 2010, twee maanden voor haar dood, al aan dat ze afscheid aan het nemen was: "Ze was haar spulletjes al aan het uitdelen. Toen ik voorstelde om nog een extra psychiater te raadplegen, schrok ze. Voor haar duurde het allemaal veel te lang. Ze hield het niet meer vol, zei ze."
De psychiater benadrukt dat ze niet over één nacht ijs is gegaan. Ze toont het dossier van Tine aan de assisenjury: "Het gaat hier niet over 1 of 2 verslagen, maar over een heel pak. Ik heb tijdens 3 vergaderingen met collega's over Tines zaak gesproken. Ik heb haar vroegere huisarts gesproken, die haar lijden heeft bevestigd (niet de huisarts die terechtstaat, maar zijn voorganger, red.). Ik heb Tine gezegd dat ik nog een opinie van een andere psychiater wilde vragen. Ik heb ook met haar familie gepraat, maar dat was een moeilijk gesprek. Zij hadden vooral verwijten voor Tine."
"Mijn mond viel open toen Tines papa mij vroeg om te komen spreken op haar uitvaart"
"Tine voelde haar leven als een aaneenschakeling van mislukkingen en frustraties", legt dokter Thienpont uit. "Dat had voor een stuk te maken met haar autisme, dat maar op latere leeftijd is ontdekt. Daardoor heeft ze nooit de juiste hulp gekregen. Maar ook haar familie had die hulp kunnen gebruiken, om te weten hoe ze met Tine om moesten gaan. Daarbovenop kampte ze met borderline-problematiek. En ze kampte met allerlei trauma's: agressie thuis, weglopen van huis, financiële problemen."
"Ik heb haar allerlei hulpmechanismes voorgesteld. 'Zal ik dan op korte termijn een normaal leven kunnen hebben?' vroeg ze mij. Maar ik moest haar uitleggen dat het om een proces van jaren zou gaan. Toen heeft ze de balans opgemaakt, en gezegd dat ze met de euthanasie wilde doorgaan. Ook al vreesde ze dat haar familie moeilijk zou doen. Ik heb zelf ook dreigtelefoons gekregen van haar familie, nog voor de euthanasie. Tines schoonbroer zei me letterlijk: 'Ge kunt maar zien dat uw dossier in orde is.'"
De psychiater schrok dan ook erg toen ze de dag na de euthanasie telefoon kreeg van Tines vader, die haar vroeg of ze wilde spreken op de uitvaart: "Mijn mond viel open. Ik was compleet in de war. Uiteindelijk heb ik beslist om toch te gaan spreken op Tines uitvaart, om menselijke redenen, en omdat het op uitdrukkelijke vraag van de familie was."
Lees verder onder de tekening van Lieve Thienpont
"Tine heeft mij nooit verteld dat ze diezelfde dag euthanasie zou krijgen"
"Mijnheer de voorzitter, ik voel mij door drie partijen in 't zak gezet," zei de vroegere huisarts van Tine Nys, die voor dokter Thienpont getuigde (de huisarts wil niet met zijn volledige naam of met herkenbare foto's in de media komen, red.). "Ten eerste ben ik bedrogen door Tine zelf. Op de dag van de euthanasie heeft ze mij gebeld, omdat ze zogezegd nog een attest nodig had voor de officiële aanvraag van de euthanasie. Ik heb dat toegezegd, maar op voorwaarde dat we later eens samen zouden zitten over haar wens. We hebben dan een afspraak gemaakt enkele dagen later. Ik wist niet dat ze diezelfde dag nog euthanasie zou krijgen. Tine heeft mij daar echt voor schut gezet."
"Ik voel me ten tweede ook niet correct behandeld door de twee collega's die hier terechtstaan. Zij hebben me altijd verteld dat ik, als Tines huisarts, zonder probleem een advies kon geven over haar situatie. Ik kende de wet nauwelijks, en heb op hen vertrouwd. Pas nu weet ik dat een huisarts geen advies mag geven. En ten derde voel ik me bedrogen door de familie Nys. Zij kwamen na de dood van Tine met mij praten, zogezegd om hun rouw te verwerken. Maar ze hebben dat gesprek stiekem opgenomen, om het tegen mij te gebruiken."
De dokter behandelde Tine Nys al meer dan vijf jaar, toen ze hem vertelde dat ze euthanasie wilde. "Dat was op kerstavond 2009. Ik kende Tine als een heel sympathieke, attente jonge vrouw, met wie ik een goede professionele relatie had. Ik wist wel dat ze leed aan autisme en depressie. Op dat ogenblik had ze al verschillende zelfmoordpogingen achter de rug. Maar als je dan effectief voor het eerst in je carrière de vraag naar euthanasie krijgt... Laat ons zeggen dat het kerstmaal mij niet gesmaakt heeft."
"Ik ben niet tegen euthanasie, maar wilde er zelf niet bij betrokken zijn"
De huisarts wilde zelf niet betrokken raken in de procedure: "Ik ben niet principieel tegen euthanasie. Ik ben zelfs eerder vóór de euthanasiewet. Maar er zelf een rol in spelen, dat is niet aan mij besteed. Ik ben geneeskunde gaan studeren om mensen te laten leven."
Opvallend is wel dat de huisarts dacht dat Tine geen euthanasie zou kunnen krijgen: "Ik dacht toen dat ze niet voldeed aan de voorwaarden. Ze wilde niet behandeld worden voor haar depressie, terwijl er nog mogelijkheden waren. Ze had ook het laatste anderhalf jaar geweigerd om haar antidepressiva te nemen." Tegelijk gaf de dokter mee dat hij pas achteraf hoorde dat Tine dingen voor hem verzweeg: "Ze liep niet te koop met haar psychische problemen. De ergste zaken heb ik nooit geweten. Ik wist ook niet dat ze nog in behandeling was bij een psycholoog. Ook tegen haar familie minimaliseerde ze de feiten. Bij haar laatste zelfmoordpogingen stelde ze het minder erg voor tegenover haar familie, omdat ze bang was om opnieuw opgenomen te worden in de psychiatrie."
"Maar haar familie is ook een stukje oneerlijk geweest," vervolgde de dokter, "want zij hebben niet aan de onderzoekers verteld dat Tine de laatste twee jaar nog zelfmoordpogingen ondernomen heeft. De familie heeft bij al die pogingen ook nooit contact met mij opgenomen."
Lees verder onder de tekening van het getuigenis van de huisarts
"Zo rap gaat dat niet, Tine"
Vanmorgen werd de 59-jarige Joris Van Hove ondervraagd. De huisarts uit Sint-Niklaas is de dokter die de euthanasie effectief uitvoerde. “Tine is mij een eerste keer komen opzoeken op 22 december 2009. Ze zei dat ze euthanasie wilde. Ik heb gezegd: zo rap gaat dat niet. Ik wilde eerst vaststellen of ze aan alle wettelijke voorwaarden voldeed. Of ze niet gewoon ruzie had met iemand, en daarom dood wilde. Ik moest zeker zijn dat ze standvastig was.”
Na enkele gesprekken was Van Hove overtuigd van Tines doodswens: “Ik ben dertig jaar dokter, en ik heb heel triestige verhalen gehoord in mijn praktijk. Maar Tine was anders. Ze had zoveel zelfmoordpogingen al gedaan, alles ging verkeerd bij haar. Ik kon begrijpen dat haar emmer vol was. Ze wilde geen enkele behandeling meer, ze wilde geen therapieën of gesprekken meer, het was genoeg geweest voor haar.”
Lees verder onder de foto van Joris Van Hove
Op de vraag aan welke aandoening Tine volgens hem leed, wil de dokter niet te diep ingaan: “Volgens mij ging het om verschillende aandoeningen. Het was een gelaagd probleem, het was alles bij elkaar. Wat voor mij telde, was hoe ik die vrouw zag lijden. De behandelingen die ze had gevolgd, zonder enig resultaat. Ze is in verschillende ziekenhuizen in behandeling geweest. Waren dat dan allemaal slechte behandelingen? Toch was ze aan het einde even slecht af als bij het begin. Als Tine niet in aanmerking kwam voor euthanasie bij ondraaglijk psychisch lijden, wie dan wel?"
Ik heb een correcte, volgens de wet uitgevoerde euthanasie gedaan
Eén van de voorwaarden van de euthanasiewet, die de arts geschonden zou hebben, is dat hij twee onafhankelijke artsen moest raadplegen. Aangezien één van de geraadpleegde dokters Tines huisarts was, kan hij volgens de aanklager niet als onafhankelijk beschouwd worden: “Als een huisarts dat in eer en geweten doet, is hij volgens mij onafhankelijk. Bovendien zijn er nog meer dokters geraadpleegd, ook al zijn ze niet in het officiële document opgenomen. Eén dokter gaf ook een positief advies, de tweede wilde het dossier meer bestuderen.”
Van Hove voelt zich gesterkt door de Federale Controle- en Evaluatiecommissie Euthanasie, die de zaak van Tine Nys achteraf unaniem heeft goedgekeurd: "Ik heb een correcte, naar de wet uitgevoerde euthanasie gedaan." Dat het dossier te laat bij de Euthanasiecommissie aankwam (51 dagen in plaats van 4 dagen na de eigenlijke euthanasie), wijt hij aan het feit dat zijn secretaresse het dossier eerst naar een verkeerd adres had gestuurd.
De eigenlijke euthanasie: "Ik was heel zenuwachtig door de houding van Tines familie"
Over het moment van de euthanasie zelf vertelt Van Hove een heel ander verhaal dan de familie van Tine: “Tine was heel rustig, ze was tevreden dat het eindelijk zou gebeuren. Maar ze wilde eigenlijk niet dat haar familie erbij was, omdat ze wist dat die de zaak moeilijk zouden maken. Ik heb zogezegd de baxter met de dodelijke vloeistof op de zetel gelegd, waarna die op haar gezicht is gevallen. Maar die baxter hing aan de luster. Hij viel inderdaad op Tine, maar dat deed geen pijn. Tine lachte ermee. Volgens de familie kreeg ik voortdurend telefoon, omdat ik wachtdienst had. Maar ik had geen wachtdienst. Ik heb inderdaad een paar keer telefoon gekregen, als dokter moet ik bereikbaar blijven. En ik heb de vader inderdaad gevraagd om even te helpen om de baxter op zijn plaats te houden, omdat ik anders niet aan mijn tas kon. Dat klopt. Maar je voelt dat die familie alles gebruikt om kritiek te kunnen geven. Dat voelde ik toen ook al, ik was echt zenuwachtig.”
Mocht ik geweten hebben dat de familie zo lastig zou doen, dan zou ik het niet gedaan hebben
De conclusie voor dokter Van Hove is duidelijk: "Ik heb in eer en geweten gehandeld. Aan alle voorwaarden was voldaan, en ik heb mijn patiënte centraal gesteld. Maar als ik nu zie hoe de familie erop reageert, dat ik daardoor voor assisen terechtsta, en dat ik een gevangenisstraf riskeer, dan zou ik het niet opnieuw doen."
Heb je door deze berichtgeving nood aan een gesprek, dan kun je altijd terecht bij Tele-Onthaal, op het gratis nummer 106 of via www.tele-onthaal.be.
Herbekijk hieronder de bevindingen van justitieverslaggever Fatma Taspinar over het verhoor van de artsen:
