Studie Universiteit Gent: "Vlaamse jongeren slapen te weinig én te slecht"
Uit een grootschalige studie van de Universiteit Gent bij 11.000 Vlaamse jongeren, in opdracht van de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO), blijkt dat ze te weinig én te slecht slapen. De studie kadert in een wereldwijd onderzoeksproject in meer dan 40 landen.
"De resultaten van de Vlaamse studie waren echt verontrustend", zegt onderzoekster Anneke Vandendriessche. Alle jongeren in alle leeftijdscategorieën slapen veel te weinig. "Jongeren tussen 11 en 12 jaar hebben 9 à 11 uur slaap per nacht nodig, voor de helft van hen lukt dat niet. Oudere jongeren zouden 8 à 10 uur moeten slapen, maar ook daar gebeurt dat niet."
Het slaaphormoon wordt later op de dag aangemaakt. En dan moeten ze vroeg op om naar school te gaan
Hoe komt dat?
Er zijn verschillende redenen waarom jongeren niet goed slapen. Ten eerste is er het biologische aspect: “Het slaaphormoon bij jongeren wordt later op de dag aangemaakt. Maar de maatschappij heeft een andere timing. Scholen starten bijvoorbeeld heel vroeg en daardoor moeten de jongeren vroeger opstaan dan wat ze natuurlijk gezien zouden doen.”
De opkomst van smartphones en laptops helpt ook niet: “Jongeren geven dat zelf ook toe. Gsm’s nemen veel slaaptijd in beslag. Het blauwe licht van de schermen remt het slaaphormoon af waardoor je later moe wordt. Het geeft heel veel prikkels waardoor het verslavend wordt”, legt Vandendriessche uit. Ook het gebrek aan beweging overdag en schoolstress helpen niet.
Gsm's nemen veel van de nodige slaaptijd in beslag
Ook de leeftijd blijkt een rol te spelen. Jongeren die ouder worden hebben opvallend vaker slaapproblemen. Dat komt omdat ze de behoefte hebben om zelf verantwoordelijkheid op te nemen voor hun eigen doen en laten. Ze aanvaarden het gezag van hun ouders minder, dus ze gebruiken de schermen zoveel ze willen.
Verschil meisjes en jongens
“Meisjes slapen zelfs nog slechter dan jongens, allicht omdat ze meer piekeren”, legt Vandendriessche uit. “Ze vallen moeilijker in slaap en worden vaak wakker ’s nachts.” Opmerkelijk is ook de relatie tussen het opleidingsniveau en de slaapkwaliteit en -duur: "We merken dat jongeren die ASO volgen beter en meer slapen dan anderen."
Bijslapen in het weekend heeft eigenlijk totaal geen zin
Gevolgen
Genoeg slapen is nodig om het goed te doen op school. Het helpt om gezond te blijven, niet alleen lichamelijk maar ook psychologisch. Slaaptekort kan ook op lange termijn een verhoogde kans geven op hart- en vaatziekten, overgewicht, diabetes en depressie. Het gevolg is dat jongeren het slaaptekort proberen in te halen in het weekend en tijdens vakanties. En dat heeft eigenlijk weinig zin want zo raakt het slaapritme helemaal in de war. Regelmaat en routine werken veel beter.
En nu?
Anneke Vandendriessche hoopt dat er iets zal gebeuren met de resultaten van het onderzoek. “We hopen dat er veel meer kan ingezet worden op promotie van gezonde slaap bij jongeren."
Een weetje: voor een volwassene geldt een norm van 7 à 9 uur per nacht.
