Langste shutdown ooit: wat zijn de gevolgen voor het dagelijks leven van de Amerikanen?

Het record werd vanochtend gevestigd, rond 6 uur onze tijd . De shutdown duurt nu langer dan de 21 dagen durende patststelling in 1995-1996, toen Bill Clinton president was. 

Negen ministeries zitten nu al drie weken zonder geld: Landbouw, Justitie, Financiën, Handel, Binnenlandse Zaken, Buitenlandse Zaken, Transport, Binnenlandse Veiligheid, Huisvesting.

Ook het milieuagentschap EPA, de belastingdienst IRS en de FDA, die toezicht houdt op voedsel en medicijnen, zijn dicht. 

De 800.000 ambtenaren die werken voor de getroffen diensten, moeten het al drie weken zonder loon stellen. Meer dan de helft is intussen met verlof naar huis gestuurd. De anderen werken door, maar krijgen voorlopig dus geen loon uitbetaald.

In veel Amerikaanse huishoudens begint die toestand zwaar te wegen."Europeanen, zeker Belgen, hebben meestal wel een appeltje voor de dorst op het spaarboekje staan, waardoor ze één maand gemist loon nog net kunnen overbruggen. Maar in Amerika leven heel veel mensen, ook ambtenaren, van paycheck naar paycheck", zegt correspondent Björn Soenens in de VS.

"Hun loon wordt bovendien niet elke maand gestort, maar om de twee weken. Zodra dat niet gebeurt, hebben mensen problemen om hun hypotheek of huur, bepaalde kosten voor levensonderhoud, schoolkosten voor de kinderen te betalen."

Niet alleen de ambtenaren die geen loon uitbetaald krijgen, ook veel anderen beginnen de gevolgen van de shutdown te voelen. Zo kunnen  boeren die het moeilijk hebben momenteel geen lening of subsidies krijgen, want het ministerie van Landbouw ligt stil.

Verschillende initiatieven, zowel privé of van overheidswege, zijn intussen opgezet om de nood te lenigen van mensen die door de shutdown in moeilijkheden dreigen te komen. Zo worden er gratis maaltijden georganiseerd, en werkbeurzen voor mensen die technisch werkloos zijn.  

Als de shutdown nog langer aanhoudt, dreigt ook de voedselhulp voor arme Amerikanen op den duur in het gedrang te komen.

Ook in de luchthavens zijn de gevolgen van de shutdown stilaan voelbaar. Steeds meer werknemers melden zich ziek omdat ze toch niet betaald worden. Daardoor worden de wachtrijen bij de veiligheidscontrole langer. De internationale luchthaven van Miami is dit weekend zelfs gesloten door gebrek aan personeel.

Ook veel musea en natuurparken zijn dicht. Björn Soenens ging voor Het Journaal naar een natuurpark in Pharr, Texas, waar het momenteel muisstil is. (Bekijk hieronder de reportage, en lees voort onder de video)

Federale rechters zijn naar huis gestuurd, waardoor bijvoorbeeld asieldossiers momenteel niet kunnen worden behandeld.

Bedrijven die naar de beurs wilden gaan, zoals Uber en Airbnb, moeten hun plannen uitstellen omdat de beurswaakhond die hun beursgang dient te begeleiden, niet werkt.

"Meer en meer aspecten van de samenleving worden door de shutdown getroffen", zegt Björn Soenens. "Als dit blijft duren, ligt de regering stil en lijkt het wel alsof dit land niet meer bestuurd wordt."  

Een compromis is voorlopig niet in zicht. 

President Trump wil geld in de begroting reserveren voor een muur op de grens met Mexico, maar de Democraten willen dat niet. Zij vonden het project immoreel, duur en inefficiënt in de strijd tegen de illegale immigratie.

"Het makkelijkste zou zijn dat ik een nationale noodtoestand uitroep", zei Trump gisteren. "Maar dat zal ik nog zo snel niet doen. Dat komt het Congres toe."

Het Congres en de Senaat komen pas maandag opnieuw bijeen. "Het vreemde is dat er geen enkele afspraak is gemaakt tussen de oppositie van Democraten en de president en de Republikeinen om te zoeken naar een compromis", zegt Soenens. 

Toch moet er stilaan wel uitzicht op een oplossing komen. De verwachting is dat dat tegen 29 januari gebeurt, zegt Soenens. "Dan is er de State of the Union, en moet de eenheid van het land benadrukt worden. Om te maken dat de staat van de unie in goede doen is, hebben ze nog een dag of 16 de tijd."

Bekijk hier de toelichting van Björn Soenens in Het Journaal: