Akkoord om alternatieven voor kerncentrales te betalen: bekijk hier wie voor de kosten opdraait
Het parlement heeft een akkoord bereikt om alternatieven voor kerncentrales te betalen. Als oude kerncentrales sluiten in 2025, moeten er alternatieven komen zodat er genoeg energie voor handen blijft. De kosten voor die alternatieven zoals gascentrales wil het parlement nu voor een stuk doorrekenen naar de energiefactuur. Maar, belangrijk, vooraleer dat kan, krijgt de regering de opdracht om die factuur te verlichten, zodat u op het einde van de rit niet meer betaalt.
16,8 euro per jaar. Dat is hoeveel een gemiddeld gezin maximaal zou mogen betalen om nieuwe stroomproducten te subsidiëren. Tenminste, dat is zo berekend in een opvallend voorstel van Groen en N-VA dat vandaag werd goedgekeurd in het federaal parlement. Die nieuwe stroom zal des te meer nodig zijn als in 2025 oude kerncentrales definitief worden stilgelegd.
Het parlement wil zo in totaal voor maximaal 350 miljoen euro per jaar alternatieven subsidiëren, zoals gascentrales. Die kosten zouden worden doorgerekend via de elektriciteitsfactuur.
Maar, belangrijk, er wordt tegelijk aan de regering gevraagd om eerst die energiefactuur goedkoper te maken, vooraleer de subsidies kunnen worden doorgerekend. De “16,8 euro” mag dus niet zomaar bovenop de bestaande energiefactuur komen. PVDA en Vlaams Belang stemden tegen het voorstel.
Niet mee met dit verhaal?
Om onze oude kerncentrales in Doel en Tihange definitief te sluiten in 2025 is er een oplossing nodig, en er wordt vooral in de richting van gascentrales gekeken om de energie te vervangen die nu door de kerncentrales wordt voorzien.
Maar nieuwe gascentrales bouwen kost geld, en er was lang discussie wie dat geld op tafel moest leggen. Geen enkele politicus wil ook verantwoordelijk zijn om de kostprijs van de gascentrales door te rekenen aan de burgers.
Er was dus geen akkoord over de financiële kant van dat zogenoemde “steunmechanisme” om investeerders aan te trekken voor bijvoorbeeld gascentrales. Dat steunmechanisme noemt men trouwens vaak het CRM of “capaciteitsremuneratiemechanisme”.
Bovendien moet ook de Europese Commissie nog zijn goedkeuring geven voor dat CRM, want er moet worden gecontroleerd of de regels rond staatssteun wel worden nageleefd. Maar Europa wilde geen uitspraak doen zolang er geen duidelijkheid was over de centen.
Intussen begon de tijd steeds meer te dringen: volgend jaar moet er al een eerste “veiling” zijn voor investeerders die een deel van de energie willen voorzien, anders krijgen ze de gascentrales niet meer klaar tegen 2025.
“Garantie dat energiefactuur daalt”
“Vooraleer die 350 miljoen euro aan de orde is, moet de regering eerst met voorstellen komen om de elektriciteitsfactuur te verlagen”, benadrukt Tinne Van der Straeten, Kamerlid van Groen, nog eens. “Een aantal zaken die vandaag aangerekend worden, zullen er dus afgaan als het CRM erop komt.”
Van der straeten denkt dan aan een aanpassing van de sociale tarieven, en de kosten voor windmolenparken op zee. Maar dan moet het geld voor de zaken die van de energiefactuur verdwijnen, ook weer elders worden gehaald.
Daarover blijft het parlement vaag, en kijkt men bijvoorbeeld naar de strengere aanpak van belastingfraude. Sowieso wordt het steunmechanisme enkel doorgerekend aan burgers “met de garantie dat de energiefactuur daalt”, zegt Van der straeten.
Wat is er nu precies beslist? Bekijk hier het antwoord van Groen-parlementslid Tinne Van der straeten:
“Aan het einde van de rit moet de factuur lager zijn dan die vandaag is”, zegt ook Bert Wollants van de N-VA. Ook N-VA denkt aan de steun voor windmolens op zee als een kost die uit de energiefactuur kan worden geschrapt.
"Het kan ook zijn dat we kiezen om minder capaciteit te verkopen, zodat er minder steun nodig is", stelt N-VA voor. "Mijn partij denkt eraan om bijvoorbeeld twee kerncentrales open te houden, zodat er minder steun nodig is.”
Zijn er wel garanties dat de energiefactuur niet zal stijgen? Bekijk hier het antwoord van N-VA-parlementslid Bert Wollants:
Doorstart
Het is opvallend dat de N-VA en Groen het voortouw namen bij dit voorstel, want die partijen kijken helemaal anders naar de toekomst van ons energiebeleid. Ze zijn het nu eens geraakt over dit “financieel kader” om investeringen aan te trekken van energieproducenten. Daardoor kan het dossier opnieuw naar Europa, en blijft het niet geblokkeerd op het Belgische niveau.
Maar de hete hangijzers, wat er uit de energiefactuur moet verdwijnen, komen bij de regering te liggen. “Hier zit een enorme opdracht voor deze en de volgende regering, dat is absoluut zo”, erkent ook Wollants.
Hoe de Belgische “energiemix” er finaal moet uitzien, daarover blijven de N-VA en Groen dan ook als water en vuur. “Dit maakt de weg helemaal vrij voor de geplande kernuitstap en geeft een boost aan investeringen in hernieuwbare energie”, stelt Van der straeten het akkoord voor. N-VA ziet er zoals gezegd dan weer een middel in om nog twee kerncentrales langer open te houden. "Er is nu een weg, alleen moet ze nog gekozen worden", vat Wollants samen.
Beluister hieronder ook de toelichting van collega Nina Verhaeghe in "De wereld vandaag" op Radio 1:
