Iran voert druk inzake nucleair akkoord op en gaat meer uranium verrijken dan toegelaten

Begin mei had Iran gewaarschuwd dat het zich niet langer zou houden aan bepaalde engagementen van het nucleaire akkoord van 2015 als de sancties tegen het land niet zouden verzacht worden. Zo zou Teheran eind deze maand meer verrijkt uranium bezitten dan is toegelaten.

Het Iraanse atoomagentschap bevestigt nu dat het over tien dagen -op 27 juni dus- meer verrijkt uranium zal bezitten dan is toegestaan door dat akkoord. Meer nog: Iran zal ook dat uranium verder verrijken dan afgesproken en nog geen klein beetje ook. Zo heeft Iran "tot 5 procent verrijkt uranium nodig voor de kerninstallatie in Bushehr aan de Perzische Golf" en "tot 20 procent verrijkt uranium voor een onderzoeksreactor nabij Teheran". Israël herhaalt dat het niet zal toestaan dat Iran kernwapens ontwikkelt.

Volgens het nucleaire akkoord mag Iran maximaal tot 3,67 procent verrijkt uranium bezitten, het niveau dat nodig is om kerncentrales te laten werken. Voor "weapons grade uranium" -materiaal dat bruikbaar is in kernbommen- is minstens 90 procent verrijkt uranium nodig. Dat lijkt veel meer dan de 20 procent die Teheran nu nastreeft, maar in de praktijk is het een relatief kleine stap om die grote verrijking door te voeren en daar zit natuurlijk het nauwelijks verholen dreigement.  

De Iraanse president Hassan Rouhani roept Europa op om het nucleaire akkoord alsnog te redden (lees: sancties af te bouwen), want de tijd raakt op en een mislukking van het akkoord is in het belang van niemand, aldus Rouhani. De Europese Unie heeft eerder Iran gewaarschuwd om niet -ook niet gedeeltelijk- uit het kernakkoord te stappen, maar wil voorlopig niet reageren op de aankondiging van vandaag. Het ziet er wel naar uit dat er nu een deadline is in de vorm van 27 juni. De Verenigde Staten beschuldigen Iran dan  weer van "'nucleaire chantage". 

Dat alles wil nog niet zeggen dat Iran het kernakkoord uit 2015 zal opzeggen, maar dat akkoord ontrafelt wel met de dag. VS-president Donald Trump heeft de sancties tegen Iran en alle landen en bedrijven die met dat land zaken doen, de voorbije maanden steeds verder verstrengd en dat begint te wegen in Teheran. De Iraanse regering had Europa, Rusland en China eerder gewaarschuwd dat "normale economische relaties" ook een voorwaarde zijn van het nucleaire akkoord en dat Teheran daar weinig van merkt. 

Het verhoogde opbod tussen Washington en Teheran vindt plaats tegen twee bedenkelijke achtergronden. De eerste slaat op de reeks gewelddadige incidenten de voorbije weken in en rond de olierijke Perzische Golf, waarbij tankers, vrachtschepen en pijpleidingen zijn aangevallen. De VS en Saudi-Arabië beschuldigen Iran daarvan, maar niet iedereen is overtuigd.

Tegelijk is de relatief gematigde Iraanse president Hassan Rouhani -de architect van het nucleaire akkoord- in eigen land zwaar onder druk gekomen en zijn meer radicale politici daar in opmars. Ook dat is niet bevorderlijk voor de algemene situatie. Kortom: er dreigt nog niet meteen een open oorlog, maar als iedereen op ramkoers blijft, is een grote confrontatie niet uit te sluiten. 

• Nucleaire installaties in Iran: onderzoekscentrum in Teheran, kernfabrieken in Arak en Natanz en kernreactoren in Bushehr
• Uraniummijnen in het rood