Toeristen met mondmaskers aan de Spaanse trappen in Rome.
AFP or licensors

Ook elders stijgen de coronacurves: hoe pakken de landen rondom ons dat aan? En wat kunnen we ervan leren?

België is niet het enige land waar de coronacijfers aan een stevige klim bezig zijn. Allesbehalve zelfs. Ook in de landen rondom ons stijgen de cijfers (fors) én worden er strengere maatregelen genomen. Wat opvalt: in steeds meer landen worden er geen nationale strengere maatregelen aangekondigd, maar wordt het land opgedeeld in "risicozones". Hoe zit het nu? En wat met ons land? 

Nederland

Gisteren kwamen er in Nederland 1.974 nieuwe (vastgestelde) coronabesmettingen bij, de dag ervoor 1.753, de dag daarvoor 1.542. Uit de Nederlandse cijfers blijkt dat dat aantal besmettingen net als bij ons sinds begin september aan een stevige klim bezig is. Het aantal doden blijft voorlopig relatief laag, zo werden er gisteren 2 sterfgevallen door het coronavirus gerapporteerd.

In de grafiek hieronder zie je de cijfers van het aantal nieuwe besmettingen per dag vanaf 1 juli 2020. Daarop is de stijging duidelijk te zien. Voor een overzicht van alle cijfers in Nederland kan je hier terecht. 

Dat is ook bij onze noorderburen niet onopgemerkt voorbijgegaan. “Het virus is aan een comeback bezig”, zei premier Mark Rutte gisteren op een persconferentie. Meteen het signaal om te verstrengen. Geen verstrenging voor het hele land, wel regionale maatregelen voor 6 regio’s in het westen van het land die momenteel het meeste zorgen baren (Amsterdam-Amstelland, Rotterdam-Rijnmond, Haaglanden, Utrecht, Kennemerland en Hollands Midden). 

Vanaf morgenavond gelden daar de volgende maatregelen: 

  • Horecazaken sluiten om 1 uur, vanaf middernacht mogen er geen nieuwe gasten meer binnen en stopt de muziek.
  • Afhaalrestaurants moeten de deuren sluiten om 2 uur ’s nachts en vanaf 1 uur mag er geen alcohol meer verkocht worden.
  • Het is verboden om met meer dan 50 mensen op 1 plaats te zijn, zowel binnen als buiten. Er zijn wel een aantal uitzonderingen op deze regel, denk aan begrafenissen, betogingen, religieuze bijeenkomsten en optredens.
  • Voor bijeenkomsten waar toch meer dan 50 man aanwezig is, geldt er een meldplicht. 

Naast die algemene (lokale) maatregelen, mogen de zes zwaarst getroffen regio’s ook zelf nog bijkomende regels opleggen. In Amsterdam bijvoorbeeld sluiten bepaalde gebieden ’s nachts, in de regio rond Rotterdam, Den Haag en Amsterdam mogen ouderen en mensen met gezondheidsproblemen alleen op bepaalde tijdstippen naar openbare gebouwen – denk aan bibliotheken of zwembaden.

In de rest van het land blijven de basishygiënemaatregelen van kracht: 1,5 meter afstand houden, zoveel mogelijk van thuis werken, drukte vermijden, handen wassen, hoesten of niezen in de elleboog en thuisblijven bij klachten. 

Frankrijk

Ook bij onze zuiderburen is er een stevige heropflakkering van het virus te zien. Al een paar dagen stijgt het aantal bevestigde besmettingen boven de 10.000 per dag, en voorlopig lijkt dat aantal nog niet te gaan dalen. Een kanttekening bij die hoge cijfers is dat er ook heel veel testen afgenomen worden, maar net als bij ons is dat niet de volledige verklaring voor de stijging. Ook het aantal doden begint lichtjes te stijgen, gisteren waren er volgens de cijfers 154 corona-overlijdens.

Copyright 2020 The Associated Press. All rights reserved

Intussen zijn er in Frankrijk al 53 departementen uitgeroepen tot "rode zone", in het land wordt het omschreven als "een zone waar het virus actief circuleert". Concreet wordt een zone als "rood" ingekleurd als er in 1 week tijd meer dan 50 nieuwe besmettingen per 100.000 inwoners vastgesteld worden. Vooral de regio rond Parijs en het zuiden van het land zijn zwaar getroffen. Marseille en Bordeaux worden zelfs de nieuwe "coronahotspots" genoemd. In zo'n rode zone mogen de lokale autoriteiten strengere maatregelen nemen.

In de grafiek hieronder zie je de cijfers van het aantal nieuwe besmettingen per dag vanaf 1 juli 2020. Daarop is de stijging duidelijk te zien (in Frankrijk werden er in de zomer niet elke dag nieuwe cijfers bekendgemaakt, vandaar dat er niet voor alle data cijfers beschikbaar zijn). 

En dat is het ding: een nieuwe nationale lockdown komt er voorlopig niet, zo kondigde de Franse premier Jean Castex vorige week nog aan, maar de verschillende departementen moeten wel zelf extra veiligheidsmaatregelen nemen. Dat betekent dat er in de verschillende departementen verschillende maatregelen gelden. 

In Parijs golden er al een tijdje strengere regels, maar langzaamaan worden ook in andere Franse steden en gebieden de maatregelen fors verscherpt. In en rond Marseille en Bordeaux bijvoorbeeld kondigden de lokale autoriteiten op 14 september aan dat samenscholingen van meer dan 10 personen verboden zijn. Je mag er niet meer aan de bar staan en 's avonds mag er buiten geen alcohol gedronken worden. Het aantal bezoekers bij sportwedstrijden en evenementen is teruggeschroefd van 5.000 naar 1.000, huwelijksfeesten en familiebijeenkomsten mogen niet meer doorgaan. Ook bezoek aan woonzorgcentra is niet meer toegelaten. De maatregelen gelden al zeker tot 1 oktober. 

De Franse minister van Volksgezondheid Olivier Véran heeft eergisteren nog gewaarschuwd dat er in Marseille en in het overzeese gebied Guadeloupe "nog bijkomende maatregelen moeten komen als de cijfers niet dalen".

Lyon en Nice moeten daarnaast dit weekend nog een voorstel indienen voor verscherpte maatregelen. 

Duitsland

In Duitsland kwamen er op een dag tijd 2.297 bevestigde besmettingen bij, het hoogste aantal sinds eind april (maar met zulke vergelijkingen moeten we voorzichtig zijn). Net als in de andere landen zien we een stijging in het aantal vastgestelde besmettingen, al blijft het land bij de betere van de klas. Het aantal doden blijft ook hier voorlopig laag, gisteren waren er 7.  

In de grafiek hieronder zie je de cijfers van het aantal nieuwe besmettingen per dag vanaf 1 juli 2020. Daarop is de stijging duidelijk te zien (in de cijfers is ook telkens een duidelijk weekendeffect te zien). Voor een overzicht van alle cijfers in Duitsland kan je hier terecht. 

Duitsland aarzelde niet lang om in te grijpen, op 27 augustus kwamen er al algemene strengere maatregelen. Wie de mondmaskerplicht negeert, krijgt nu een boete van minstens 50 euro en grote evenementen als concerten en sportwedstrijden met publiek werden tot eind dit jaar verboden (en dus zal het een winter zonder Duitse kerstmarkten zijn). Reizigers die uit een risicogebied komen moeten vanaf 1 oktober ook 14 dagen in quarantaine.

Maar in Duitsland worden de meeste maatregelen eigenlijk genomen door de deelstaten, waardoor er een zeer versnipperd coronabeleid is - met grote verschillen tussen de staten onderling. 

In heel Duitsland blijven ook de volgende maatregelen gelden: 1,5 meter afstand houden, een mondmasker dragen op het openbaar vervoer of in de winkel, het aantal contacten beperkt houden, handen wassen.

Spanje

Spanje mogen we - weinig flatterend - de Europese koploper noemen in het (absolute) aantal geregistreerde besmettingen. Gisteren telde het land meer dan 14.000 nieuwe bevestigde besmettingen. Vooral de regio rond Madrid krijgt het zwaar te verduren, en ook de regio's Catalonië en Aragon blijven niet gespaard. Het aantal doden begint er (in tegenstelling tot andere Europese landen) forser te stijgen, gisteren werden er 90 gerapporteerd. 

In de grafiek hieronder zie je de cijfers van het aantal nieuwe besmettingen per dag vanaf 1 juli 2020. Daarop is de stijging duidelijk te zien. 

Virologen daar trokken een tijd geleden al aan de alarmbel, en ook de Spaanse premier Pedro Sanchez klonk weinig optimistisch eind augustus: "De evolutie van het virus is zorgwekkend". Op dat moment werd het leger ingeschakeld, soldaten moeten helpen bij het opsporen van besmettingen.

Represented by ZUMA Press, Inc.

In heel Spanje geldt de 1,5 meterregel, geldt er een mondmaskerverplichting, mogen bijeenkomsten niet groter zijn dan 10 personen en is het nachtleven verboden. Op heel wat plaatsen is roken in het openbaar ook verboden.

Maar ook hier wordt er vooral naar de regio's gekeken, gezondheid is immers een regionale bevoegdheid. Madrid is alvast ingegaan op de roep om strengere maatregelen. In bepaalde wijken mogen er vanaf dit weekend maximaal 6 personen op hetzelfde moment bij elkaar zijn, mogen inwoners alleen onder bepaalde omstandigheden de wijk verlaten en wil men in één week tijd maar liefst 1 miljoen sneltests uitvoeren. 

Italië

Italië was tijdens de eerste golf een van de zwaarst getroffen landen wereldwijd. Net als in de rest van Europa staat het land aan de voet van een tweede golf, maar voorlopig lijkt het land nu nog niet zo zwaar getroffen, al werden er gisteren wel bijna 2.000 nieuwe besmettingen vastgesteld. 

In de grafiek hieronder zie je de cijfers van het aantal nieuwe besmettingen per dag vanaf 1 juli 2020. Daarop is de stijging duidelijk te zien. 

In Italië hebben ze na de traumatische eerste golf niet zo sterk versoepeld. De algemene lockdown werd dan wel opgeheven, maar in alle gesloten publieke ruimtes bleef de mondmaskerplicht gelden en op straat draagt de meerderheid een mondmasker. Wie de regels niet naleeft, riskeert een hoge boete of zelfs een gevangenisstraf. Voorlopig zijn er de afgelopen tijd geen strengere maatregelen bekendgemaakt.

Groot-Brittannië

Net zoals in de rest van Europa gaat het ook in het Verenigd-Koninkrijk niet echt de goede richting uit. Gisteren werd de kaap van de 4.000 nieuwe besmettingen per dag overschreden. "We zitten in de tweede golf", klinkt het bij premier Boris Johnson. "Het was onvermijdelijk geworden dat we het hier zouden zien."

In de grafiek hieronder zie je de cijfers van het aantal nieuwe besmettingen per dag vanaf 1 juli 2020. Daarop is de stijging duidelijk te zien. 

Ook hij wil een nieuwe nationale lockdown koste wat het kost vermijden, maar de regels werden lokaal wel recentelijk aangescherpt.

Times Newspapers Ltd

Sinds maandag zijn bijeenkomsten met meer dan 6 mensen verboden in Engeland. De maatregel - the rule of six, gebaseerd op onze bubbel van 5 - geldt voor samenkomsten binnen en buiten: in woningen dus, maar ook in restaurants en pubs. Voor scholen, de werkvloer, op huwelijken en begrafenissen zijn er uitzonderingen. De maatregel geldt dus alleen in Engeland. Wales, Schotland en Noord-Ierland mogen zelf beslissen over hun coronamaatregelen. 

Wat zegt dat over ons?

In België staat er woensdag een nieuwe Veiligheidsraad op het menu, dan zullen we weten of er bij ons ook strengere maatregelen komen.

Biostatisticus Geert Molenberghs hoopt alvast dat de Veiligheidsraad de situatie in de landen rondom ons goed bestudeert. "We kunnen moeilijk ons beleid in het ijle doen, zonder rekening te houden met onze buurlanden. Ik hoop dat men die reality-check goed overschouwt. Want er is een enorme spagaat tussen de Europese landen, zowel qua besmettingen als qua maatregelen. Letland, Finland of Cyprus zijn bijvoorbeeld bij de besten van de klas, Spanje daarentegen hinkt helemaal achterop, met een incidentie van 270 besmettingen per 100.000 inwoners. In Madrid is één op de vier testen positief." Ter vergelijking: in België zijn er 102 besmettingen per 100.000 inwoners.

In de meeste landen maken ze dezelfde analyse, zegt hij: "De oorzaak van de heropflakkering is te wijten aan onze sociale contacten in informele kring en aan terugkerende reizigers. Dat is een reden te meer om de buurlanden goed in de gaten te houden, we moeten bijvoorbeeld veel meer schrik hebben van Spanje dan van Italië."

Ook Molenberghs ziet dat ze in veel delen van Europa nu eerder regionale maatregelen nemen. "Dat kader bestaat sinds de zomer ook bij ons en is ook al toegepast, denk maar aan Antwerpen. We zouden dat nu opnieuw kunnen doen, bijvoorbeeld in de provincie Luik of in Brussel."

"België met Finland vergelijken zou niet eerlijk zijn, maar we zouden ons best spiegelen aan Duitsland. Niemand is perfect, maar Duitsland is een realistisch voorbeeld, een veel beter voorbeeld dan Spanje of Frankrijk. Zij slagen erin om de epidemie al die maanden lang al onder de knoet te houden. Ik denk dat we het Duitse voorbeeld eigenlijk te weinig bestudeerd hebben."

Meest gelezen