Braziliaanse president Lula da Silva heeft de eed afgelegd en begint aan derde ambtstermijn

"Ik zal de grondwet verdedigen en vechten voor het welzijn van de Brazilianen", zei De Silva aan het begin van zijn derde mandaat als president van Brazilië. Hij leidde het land al van 2003 tot 2010 en is een icoon van de linkervleugel in de Braziliaanse politiek. 

In zijn toespraak in het Braziliaanse parlement beloofde hij ook het land te heropbouwen. Hij verweet zijn voorganger Bolsonaro dat die de gezondheidsmiddelen had uitgeput, het onderwijs, de cultuur, wetenschap en technologie had ontmanteld en de milieubescherming had vernietigd. Volgens hem hoeft Brazilië niet te ontbossen om zijn landbouw te ondersteunen. "We kunnen leven zonder bomen te kappen en bossen af te branden", zei hij.

De Silva komt aan de macht van een verdeeld land. Hij won de verkiezingen in oktober met 50,9 procent van de stemmen. Veel aanhangers van zijn tegenhanger Bolsonaro zijn ervan overtuigd dat er gefraudeerd werd. Sindsdien hangt er een gespannen sfeer in het land. Uit vrees dat tegenstanders de plechtigheid zouden verstoren, zijn de politie en veiligheidsdiensten massaal aanwezig. 

De politie pakte voor de eedaflegging een man op uit Rio de Janeiro die zich met explosieven en steekwapens in de massa wou mengen. Vorige week werd nog een bom onschadelijk gemaakt in de buurt van de luchthaven van Brasilia. De dader bekende dat hij een aanslag wilde plegen om te voorkomen dat Da Silva president zou worden.

De terreurdreiging houdt de feestelijkheden rond de eedaflegging echter niet tegen. Al van deze ochtend plaatselijke tijd is er een groot festival aan de gang voor het Braziliaanse parlement, het Festival van de Toekomst genaamd. Er zullen een 60-tal artiesten optreden. Da Silva en de nieuwe vice-president Geraldo Alckmin reden in een open wagen naar het parlement terwijl ze door honderdduizenden mensen werden toegejuicht.

De plechtigheid wordt ook bijgewoond door de koning van Spanje en de presidenten van Portugal, Argentinië, Uruguay, Chili en Colombia. Ook de vice-president van China en de voorzitter van de Nationale Vergadering van Venezuela zijn aanwezig. 

Grote afwezige is de vorige president Bolsonaro. Hij verliet zijn land enkele dagen geleden en zou nu in de Amerikaanse staat Florida verblijven. Kort voor zijn vertrek stuurde hij via sociale media nog een emotionele video naar zijn aanhangers, waarin hij hen opriep de strijd tegen Lula voort te zetten. Hij nam wel afstand van de man die de aanslag wou plegen in de buurt van de luchthaven. Hij had het over een terreurdaad waarvoor geen rechtvaardiging is. 

Dat Bolsonaro Brazilië verlaat, hoeft niet te verbazen. Het is algemeen bekend dat hij zijn verkiezingsnederlaag niet goed verteerd heeft. Bovendien lopen er nog enkele gerechtelijke onderzoeken tegen hem. Zodra hij aftreedt vervalt zijn onschendbaarheid en dan is in Brazilië blijven een risico.

Lula da Silva was tijdens zijn eerste presidentschap enorm populair, maar zijn Arbeiderspartij, PT, verloor het vertrouwen van de meeste Brazilianen onder zijn opvolgster Dilma Rousseff, die in 2016 door het parlement werd afgezet. Het land kende talrijke grote corruptieschandalen waarvoor ook Lula da Silva een veroordeling en een paar jaar cel achter de rug heeft. Hij mocht dankzij een vonnis van het Hooggerechtshof in 2021 weer politiek actief worden, de rechter die hem veroordeelde werd door het Hof als vooringenomen beschouwd, maar is nooit vrijgesproken van de feiten die hem achter de tralies deden belanden.

Veel van de financiële problemen in de grootste economie van Latijns-Amerika vinden hun oorsprong in de jaren van de regering van Roussef die werd afgezet toen het land zijn ergste recessie sinds de Tweede Wereldoorlog beleefde. Lula da Silva staat dankzij zijn eerste ambtsperioden bekend als en pragmatisch en verenigend leider en velen hopen dat hij daarmee de huidige problemen te lijf kan.