Rode Kruis roept genezen coronapatiënten op plasma te geven: nieuw redmiddel tegen Covid-19? Zes vragen en antwoorden

De oproep van Rode Kruis-Vlaanderen richt zich tot alle bevestigde, mannelijke patiënten met Covid-19 die ondertussen genezen zijn. Zij kunnen zich vanaf vandaag registreren via een online tool en komen terecht op een vragenlijst. Die bepaalt of iemand in aanmerking kan komen als plasmadonor in het kader van dit onderzoek. Zo moet je ook minstens 18 jaar zijn en je mag zelf nooit een bloedtransfusie hebben gehad. 

Wanneer je voldoet, en ook een meer gedetailleerde bevraging groen licht geeft, krijgen kandidaten een uitnodiging om langs te komen in één van de donorcentra van Rode Kruis-Vlaanderen. Vrouwen kunnen niet deelnemen aan de studie wegens het risico op ongewenste immuunreacties door antistoffen die voorkomen bij vrouwen die, al dan niet bewust, een zwangerschap doormaakten.

Van zodra het plasma van genezen Covid-19-patiënten ingezameld is, kan het bezorgd worden aan ziekenhuizen. “Die kunnen dan onderzoeken of de aanwezige antistoffen in het plasma van genezen coronapatiënten het immuunsysteem van zieken kunnen boosten. Patiënten zouden via het plasma op die manier beschermende antistoffen toegediend krijgen die helpen het virus te bestrijden”, zegt professor Geert Meyfroidt van UZ Leuven.

Onderzoek zal moeten uitwijzen of deze antistoffen voldoende sterk zijn om de symptomen te verlichten en patiënten te helpen genezen. Als blijkt dat de behandeling aanslaat en het plasma van genezen Covid-patiënten een positief effect heeft, kan de behandeling snel en op grotere schaal ingezet worden, zo staat het in een persbericht van Rode Kruis-Vlaanderen

Maar Meyfroidt geeft ons aan de telefoon toch enige nuance mee: "Zoals met veel dingen, kan dit potentieel helpen maar het brengt ook potentiële risico's met zich mee", zegt hij. Zo zouden de antistoffen eventueel ook longfalen kunnen verergeren. Hij wijst daarom op het belang van een grondige studie. 

De juiste benadering is dus een zo breed mogelijke studie op een bepaalde groep patiënten, bij voorkeur patiënten die nog in de beginfase van Covid-19 zitten. Maar zo'n klinische studie op poten zetten, is geen eenvoudige klus en het zal tijd vragen om dit goed te doen. "We willen dit liever goed doen dan te snel te zijn. In tijden als deze moeten we ons hoeden voor snelle wetenschap zonder echt bewijs. Denk aan het chloroquineverhaal," zegt Meyfroidt.

Chloroquine is oorspronkelijk een geneesmiddel voor malaria dat eventueel zou kunnen werken voor coronapatiënten. Terwijl de werking tegen het coronavirus nog niet bewezen is, wordt dit toch al massaal ingezet.     

Het inzamelen van plasma kan pas vanaf volgende week en mogelijk duurt het nog enkele weken vooraleer de studie van start kan gaan. Daarna moet dit verdeeld worden aan de ziekenhuizen.

De studie zelf zal dan ook nog tijd vragen. Meyfroidt wil daarbij zo breed mogelijk gaan, omdat je dan betere resultaten krijgt. Mogelijk wordt de studie in een Europees project geïntegreerd. De studie zelf moet nog verder worden uitgewerkt, en heel wat parameters moeten nog worden afgetoetst. Wellicht zitten we zo dus al snel aan een paar maanden. 

Als de therapie zou werken, zou dit niet alleen zieken kunnen helpen, maar dan zou plasma bijvoorbeeld ook preventief kunnen worden toegediend aan zorgverleners of risicogroepen. Want dankzij de antistoffen zouden ze tijdelijk immuun kunnen worden gemaakt, waardoor ze minder ernstig of zelfs helemaal niet ziek worden. Voor alle duidelijkheid: antistoffen uit iemand anders zijn plasma bieden slechts tijdelijke weerstand en kunnen een vaccin niet vervangen. 

In verschillende andere landen lopen vergelijkbare studies met bloedplasma, en in China werden al veelbelovende resultaten bekendgemaakt, maar we mogen dus niet te hard van stapel lopen, zegt ook Philippe Vandekerckhove van Rode Kruis-Vlaanderen: "We moeten voorzichtig blijven en mogen geen voorbarige conclusies trekken. Maar als Rode Kruis-Vlaanderen helpen we hier graag aan mee."