Bart De Wever (N-VA) meent dat excuses voor Congo noodzakelijk zijn en hij kijkt daarvoor naar de koning

De aanleiding om het over de Belgische excuses voor de wreedheden in Congo te hebben, was de naamsverandering van het Delwaidedok in Antwerpen. Dat was het antwoord van het stadsbestuur op de controverse rond oorlogsburgemeester Leo Delwaide, die betrokken was bij de Jodenvervolging tijdens de Tweede Wereldoorlog. Historicus Herman Van Goethem heeft daar net een boek over uitgebracht.

"Het is heel beklijvende lectuur, je leest sommige passages met de hand over de mond", reageerde Antwerps burgemeester Bart De Wever in "De zevende dag". "Maar ik was er al heel lang klaar mee en klaar voor (voor het schrappen van de naam Delwaidedok nvdr.). We hebben gewacht op het verschijnen van het boek om het onvermijdelijke te doen. Je kan niet ieder jaar op 8 mei zeggen dat "het" (de Holocaust nvdr.) nooit meer mag gebeuren, als je niet onder ogen ziet wat "het" is."

Het was een heel opvallende "sorry" voor dat stukje oorlogsverleden. Kunnen we een gelijkaardig gebaar verwachten ten opzichte van de Antwerpse Afrikanen? Een expertengroep van de VN riep de Belgische overheid deze week nog op om zich te verontschuldigen voor de wreedheden die in de koloniale periode in Congo zijn begaan. "Als je over het koloniale verleden gaat praten, is mijn stelling altijd dezelfde: let op met individuele verantwoordelijkheden te duiden. De wereld is heel erg grijs. Lichtgrijs, donkergrijs, maar zelden zwart-wit. Je moet wel een collectief oordeel durven uitspreken: "Hoe hebben wij ons als gemeenschap gedragen in de geschiedenis en daar moet je rekenschap voor geven?""

"Als je over het koloniaal verleden spreekt, dan denk ik dat je onvermijdelijk naar de figuur van het staatshoofd zult moeten kijken. De figuur van Leopold II, dat is onmiskenbaar. Ook in de eigen tijd werd hij al veroordeeld. Als daar een historisch pardon moet uitgesproken worden -want dat lijkt me echt wel aan de orde, aangezien er ontzettend veel mensen zijn vermoord voor geld-, dan denk ik dat we ter hoogte van het staatshoofd moeten kijken om dit uit te spreken. Ik denk ook dat dit inderdaad noodwendig is. Men zal dit moeten doen."

Bekijk hieronder het gesprek met Bart De Wever in "De zevende dag":

Even later in de uitzending reageerde gewezen staatssecretaris voor Gelijke Kansen Zuhal Demir op de reactie van premier Charles Michel (MR) afgelopen week. Daarin zei Michel dat hij het rapport van de VN-experten -waarin men stelt dat België excuses moet aanbieden- een "raar rapport" vindt. "Je kunt op zijn minst zeggen dat je dat bedenkelijk vindt, maar je gaat toch niet zeggen dat dat raar is", zei Demir. "Erkenning is heel belangrijk, een correcte manier van informatie geven is belangrijk én ik vind dat het hoog tijd is -en de koning heeft zijn kans gemist met de opening van het AfricaMuseum- om excuses aan te bieden voor het feit dat men de misdaden van koning Leopold II niet erkent."

Bekijk hieronder de reactie van Zuhal Demir in "De zevende dag":

Ook betreurde Demir dat ze niet bij de opening van het AfricaMuseum was. "Als voormalige staatssecretaris heb ik de renovaties van heel dichtbij meegemaakt. Bij de oplevering was ik aanwezig, maar ik mocht niet gaan voor de opening van het museum. Ik vond dat wel een opportuniteit om daar (over de misdaden in Congo nvdr.) als staatssecretaris iets over te zeggen. Maar mijn kabinet heeft viavia telefoon gekregen van de premier dat het beter was dat Alexander De Croo (bevoegd voor Ontwikkelingssamenwerking nvdr.) zou gaan." Een signaal van het paleis? "Ik kan het zo veronderstellen, ja. Ik was toen nog altijd staatssecretaris en ik mocht niet gaan."

Bekijk hieronder de reactie van Zuhal Demir in "De zevende dag":

Bekijk hieronder het volledige debat: