De Krant van West-Vlaanderen eist excuses en schadevergoeding na manipulatie foto door Kamerlid Vlaams Belang
De Krant van West-Vlaanderen heeft een aangetekende brief gestuurd naar Vlaams Belang-Kamerlid Wouter Vermeersch en -voorzitter Tom Van Grieken. Vermeersch heeft een bewerkte en uit de context getrokken foto van asielzoekers van een fotograaf van de krant gebruikt als propaganda op sociale media. Vermeersch reageert door te zeggen dat het niet de bedoeling was om verwarring te zaaien.
Op donderdag 16 januari plaatste Vermeersch een oproep op zijn Facebookpagina om te betogen tegen de komst van een asielcentrum in Koksijde. Bij het bericht staat een foto met op de voorgrond een groep asielzoekers. In de achtergrond is de ingang van de vliegbasis van Koksijde te zien. De indruk wordt gewekt dat dit een echte situatie is.
Is dit echt?
Neen, de foto is misleidend. De bewuste foto is een collage van twee bestaande foto's. De foto van de luchtmachtbasis vinden we onder meer terug bij een artikel over de vliegbasis van Koksijde uit 2015, op de website van de regionale zender Focus & WTV.
De tweede foto, die van de asielzoekers, is een foto genomen door fotograaf Eric Flamand tijdens een rondleiding voor asielzoekers in het West-Vlaamse Westouter, dinsdagmiddag 7 januari 2020. De twee foto's zijn 'gecombineerd'.
"Dit gaat om pure vervalsing", zegt Pascal Kerkhove, de directeur redactie bij de Krant van West-Vlaanderen. "Zowel de omgeving van de rondleiding als de blanke mensen die daar rondliepen, zijn van de foto weggehaald. Het beeld van voornamelijk mannelijke asielzoekers is gekopieerd naar de ingang van de vliegbasis om de illusie te wekken dat er enkel mannen zullen worden opgevangen. Dit klopt niet. Er zullen daar ook vrouwen worden opgevangen. Als wij dit als nieuwsmedium zouden doen, dan worden wij -terecht- terechtgewezen. Blijkbaar kan en mag een verkozen politicus dit wel."
Wouter Vermeersch laat aan VRT NWS weten dat de foto werd gebruikt als een collage om zo relevant aansluitend mogelijk te zijn bij de inhoud van het bericht zelf. "Het was niet de bedoeling om te laten uitschijnen dat er nu al migranten in de basis van Koksijde vertoeven. Dat kon en kan ook helemaal niet, want zij trekken er pas eind deze maand in. Een aantal mensen zag dat precies echter anders, dus hebben wij de foto laten aanpassen zodat er geen verwarring kan zijn en we zullen dat ook meenemen naar de toekomst toe. Mijn afdeling heeft nu ook een fotostock-abonnement, dan moeten er ook geen discussies zijn rond auteursrecht", zegt Vermeersch. De politicus heeft na ons contact ook de foto op zijn Facebookpagina vervangen.
"Duidelijke inbreuk op auteursrecht en manipulatie werkelijkheid"
"Wij hebben mijnheer Vermeersch een aangetekende brief verstuurd met de vraag om het bericht binnen de 8 dagen te verwijderen, zijn excuses aan te bieden voor het stelen van de foto en de manier waarop hij het beeld heeft aangepast", vertelt Kerkhove nog. "We vragen ook 500 euro schadevergoeding, dat we zullen doorstorten aan een goed doel. Ook Vlaams Belang-voorzitter Tom Van Grieken heeft een kopie van de brief gekregen."
Met zulke bedrieglijke beeldmanipulatie mogen we als maatschappij allesbehalve lichtzinnig omspringen.
“We kunnen en mogen niet aanvaarden dat de werkelijkheid op deze manier wordt gemanipuleerd”, zegt Dirk Voorhoof, emeritus professor mediarecht aan de Universiteit Gent. “Dit is een duidelijke inbreuk op de auteursrechten. Bovendien met bedrieglijk opzet. Met deze ongeoorloofde praktijk mogen we als maatschappij niet lichtzinnig omspringen. Daar zijn binnen het economisch recht zware straffen voor. De dader riskeert een geldboete tot 100.000 euro en een gevangenisstraf van één tot vijf jaar. In Vlaanderen leggen media zichzelf strenge deontologische regels inzake beeldmanipulatie op. Van politici zou je ook zo een houding mogen verwachten."
"Het had waar kunnen zijn"
Dit doet denken aan een ander voorbeeld dat deze week aan het licht kwam. Het anonieme Twitteraccount Arbiter of Tweets legt op Twitter uitgebreid uit hoe Vlaams Belang in 2018 een foto gebruikt én bewerkte die eerder al door N-VA was gebruikt bij een campagne op sociale media ten tijde van de zogenoemde "Marrakech-crisis". Dat is de crisis over het migratiepact waar de toenmalige regering Michel over viel. Een reclamebord met een Duitse tekst werd vervangen door een beeld met friet en mosselen.
Er is wel een verschil tussen dit voorbeeld en het voorbeeld van de bewerkte foto uit Koksijde. Voor het beeld om de 'Marrakech'-campagne te ondersteunen is wel betaald bij een foto-agentschap dat zulke beelden verkoopt. De manipulatie is nadien gebeurd. Voor de 'foto' in Koksijde is niet betaald, daar is het beeld zonder toestemming gebruikt en bewerkt.
In september vorig jaar plaatste ook Vlaams Belang-kopstuk Filip Dewinter een filmpje op Twitter waarin volgens hem te zien was hoe asielzoekers een snelweg in de buurt van het Franse Calais blokkeerden. Nadien bleken het de zogenoemde 'Gele Hesjes' te zijn. De beelden waren echt, maar waren in dit geval uit de context gehaald. Dewinter reageerde later met te zeggen 'dat het waar had kunnen zijn'.