Lonen blijven stijgen door torenhoge inflatie van 8 procent: waarom werkgevers niet dol zijn op "loonindexering"

Hoe hoger de inflatie, hoe duurder je volle winkelkar is. Als je vorig jaar voor een volle winkelkar 100 euro betaalde, is dat dit jaar -voor dezelfde winkelkar- 108 euro.  

De inflatie is een percentage dat al die prijsstijgingen in een cijfer vat. In februari lag die op 8,03 procent. "Een beetje inflatie wordt als gezond gezien", zegt financieel expert Michaël Van Droogenbroeck. "Maar dan spreken we over een inflatie van rond de 2 procent. Nu is dat abnormaal."

Het is van de jaren 80 geleden dat de inflatie zo gestegen is. Opmerkelijk is dat de reden voor de hoge inflatie toen ongeveer dezelfde is als de reden voor de hoge inflatie nu. "Die energieprijzen zijn onwaarschijnlijk gestegen in vergelijking met een jaar geleden", verklaart Van Droogenbroeck. "Vorig jaar waren er nog lockdowns, de economie is ondertussen aangetrokken, de vraag is gestegen, maar ook de oorlog heeft daar een invloed op."

Onze lonen in België stijgen als het leven duurder wordt. Dat gebeurt automatisch als de spilindex overschreden wordt, wat in februari nog gebeurd is. "Lonen van bijvoorbeeld ambtenaren en uitkeringen gaan dan vaak met 2 procent omhoog. Voor andere sectoren is dat soms op een andere manier en wordt er gekeken naar de evolutie een maand, 3 maanden of zelfs een jaar eerder. Maar in elk geval stijgen de prijzen wel eerst vooraleer de lonen automatisch meestijgen."

Als we binnen Europa kijken, dan zijn we samen met Luxemburg, Malta en Cyprus de enige landen die zo'n automatische indexering hanteren. "In de andere landen, moeten werknemers onderhandelen voor opslag, vaak doen ze dat collectief."

De automatische indexering brengt niet enkel voordelen met zich mee. "Dit is waar de nationale bank voor waarschuwt: door de automatische indexering gaan de lonen in ons land sneller stijgen op een moment waar het voor bedrijven vaak moeilijker gaat, want die hebben ook hogere energiefacturen."

Werkgevers trekken aan de alarmbel nu die inflatie zo hoog is. Zij moeten natuurlijk de lonen uitbetalen die meestijgen. Bovendien zouden ze daarom  minder concurrentieel zijn tegenover onze buurlanden. 

"7 jaar geleden heeft dat geleid tot een indexsprong, toen de kloof echt groot was met de buurlanden. Ze hebben dan de aanpassing van de lonen een keer overgeslagen." Maar er is ook wel de loonwet van 1996 die ervoor zorgt dat gemiddeld genomen de lonen bij ons niet sneller mogen stijgen dan in de 3 belangrijkste buurlanden.

Bij de werknemers willen ze vooral vasthouden aan de regels die bestaan. "Onze economie doet het wel best goed na corona. De vraag is natuurlijk in hoeverre er een kloof is met de buurlanden door die automatische indexering." Daar beslist de politiek over en het ziet er niet naar uit dat ze de spelregels gaan veranderen. "Ik denk niet dat het gaat gebeuren", zegt Michaël Van Droogenbroeck. "De meeste partijen zijn daar tegen. Een paar weken geleden zijn er maatregelen genomen om de koopkracht van de mensen te verhogen door de btw te verlagen op gas en elektriciteit. Daarvan zeggen sommigen al dat dat een vorm van indexsprong is."