Onze groepsimmuniteit schommelt "amper" tussen 5 en 8 procent: "Zullen die kunstmatig moeten opbouwen met vaccin"

Momenteel lopen er twee onderzoeksprojecten die meer duidelijkheid bieden over de groepsimmuniteit van de Belgen. Eerst en vooral is er antistoffenonderzoek dat gebeurt in de stalen van bloeddonoren. "Dit geeft een voorzichtige indicatie van de mate waarin de bevolking is blootgesteld aan het virus", legt viroloog Steven Van Gucht uit.

"Nu: de populatie van bloeddonoren kan je niet zomaar veralgemenen naar de hele bevolking. Het gaat om mensen tussen de 18 en de 75 jaar oud, die in goede gezondheid verkeren. Mensen bovendien die in de 2 weken voor hun bloedafname geen enkel symptoom vertoonden. Deze cijfers geven ons dus een idee, een eerste indicatie."

In 5% van de stalen van de bloeddonoren werden er antistoffen aangetroffen. Opvallend is dat dit aantal sinds april vrij constant is gebleven. "We beschouwen dit resultaat als een ondergrens: dat minstens zo veel mensen antistoffen in hun bloed hebben", aldus Van Gucht. "Meer details kennen we niet."

Een tweede studie is uitgevoerd bij 850 gezondheidswerkers, van wie het bloed om de maand onderzocht werd. "Sinds april zien we ook weinig verandering in die testresultaten", zegt Van Gucht.

"Het aantal mensen met antistoffen is nog steeds 8 procent. Wie antistoffen heeft, behoudt die ook in zo goed als alle gevallen gedurende de periode van 4 maanden, waarin de studie werd afgenomen. Amper in 2 gevallen zijn de antistoffen enkele maanden na de vermoedelijke besmetting toch verdwenen. In de groep met antistoffen heeft ongeveer 6 procent nooit symptomen van het coronavirus gehad."

Uit deze twee onderzoeken samen, wordt geconcludeerd dat de groepsimmuniteit momenteel schommelt tussen de 5 en de 8 procent. "We zien dat België tussen april en augustus er vrij goed in geslaagd is om de virusverspreiding onder controle te houden. En tegelijk zijn we hierdoor nog ver verwijderd van wat je groepsimmuniteit kan noemen", concludeert Van Gucht. "Daarvoor moeten we bij 50 tot 70 procent van de populatie antistoffen vinden."

Van Gucht benadrukt ook dat niet enkel antistoffen een rol spelen in onze immuniteit, ook de zogenoemde T-cellen spelen een rol. "En ook zonder antistoffen in ons bloed kan ons afweersysteem in zijn geheugen een bepaald mechanisme hebben om te strijden tegen het coronavirus. We moeten dit verder onderzoeken."

Bekijk hier de uitleg van viroloog Steven Van Gucht over beide onderzoeken naar de groepsimmuniteit of lees verder naar de reactie van epedimioloog Pierre Vandamme:

(lees verder onder de video)

Ook epidemioloog Pierre Van Damme van de universiteit van Antwerpen voert onderzoek naar de aanwezigheid van antistoffen in het bloed van Belgen. "Uit de bloedstalen die wij onderzoeken blijkt inderdaad ook dat de groepsimmuniteit van de Belgische bevolking rond de 5 tot 7 procent schommelt", zegt professor Van Damme in "De wereld vandaag" op Radio 1.

"Al deze resultaten bewijzen dat we niet gemakkelijk tot een grote groepsimmuniteit gaan komen. We gaan die voor een stuk ook kunstmatig moeten opbouwen, door vaccinatie. Ik schat dat we dus pas tegen de tweede helft van 2021 een goeie groepsimmuniteit zullen hebben opgebouwd."

Volgende week worden de nieuwe resultaten verwacht uit het onderzoek van professor Van Damme. Dan zullen opnieuw zo'n 3.000 bloedstalen gecontroleerd zijn op de aanwezigheid van antistoffen. "We zijn benieuwd of we nu in meer stalen antistoffen zullen zien, nu het virus zich opnieuw meer verspreidt onder de bevolking", zegt Van Damme.

Beluister hieronder het volledige gesprek met Pierre Van Damme uit "De wereld vandaag":