Langverwacht rapport stelt duidelijk: ook na volledige kernuitstap zal het licht in ons land niet uitgaan
Zullen we in ons land wel genoeg elektriciteit over hebben om een kernuitstap op te vangen? Zondag nog stelde MR-voorzitter Georges-Louis Bouchez in "De zevende dag" dat de Belgen beter een benzineblik en een stroomgenerator in huis zouden halen. Maar uit het langverwachte evaluatierapport (dat volgens het regeerakkoord eind november moest opgeleverd worden) blijkt nu dat er geen bevoorradingsonzekerheid dreigt als alle reactoren gesloten worden. Ook de prijzen op de elektriciteitsfactuur zouden niet al te sterk stijgen.
De kernuitstap was een van de grootste trofeeën die de groene partijen Ecolo en Groen claimden bij de vorming van de federale regering. De andere partijen stemden daarmee in, op twee voorwaarden: de kernuitstap mocht geen al te grote negatieve impact hebben op de stroomprijs én de stroombevoorrading moest verzekerd blijven. Lees: u en ik mogen de kernuitstap niet voelen in onze elektriciteitsfactuur én het licht moet overal blijven branden.
Daarom spraken de onderhandelende partijen af dat directie energie van de federale overheidsdienst Economie daar tegen eind november van dit jaar een rapport over zou publiceren. Dat rapport ligt er nu. De belangrijkste conclusies: het licht zal wel degelijk blijven branden als alle zeven Belgische kernreactoren gesloten worden, en de prijsimpact zou moeten meevallen.
Waarom komt dit rapport er net nu? Het was wachten op het rapport tot de veiling in het kader van het capaciteitsvergoedingsmechanisme (CRM) was afgelopen. Aan die veiling, die in oktober plaatsvond, konden ontwikkelaars van nieuwe elektriciteitscentrales deelnemen. Die centrales moeten het stroomtekort na de sluiting van de kernreactoren opvangen en krijgen daarvoor subsidies. De centrales die de minste subsidies nodig hebben om te kunnen werken, kregen die steun op de veiling toegewezen. Vanaf nu komen er jaarlijks nieuwe veilingen.
Het rapport is duidelijk: de extra capaciteit die er komt dankzij de CRM-veiling, garandeert dat ons land over voldoende elektriciteit zal blijven beschikken, ook als alle kerncentrales gesloten worden.
Wat dat betekent, “voldoende elektriciteit”, is trouwens per wet vastgelegd in een norm. De LOLE 3-norm bepaalt dat in ons land het licht jaarlijks maximaal drie uur lang mag uitgaan. Dat lijkt misschien veel, maar het is een internationale standaard die in veel andere landen wordt toegepast.
7 à 10 euro per jaar
Elektriciteit zou ook niet veel duurder worden na een kernuitstap, blijkt uit het rapport. Daarvoor is de impact van kernenergie op de prijzen te klein. De reden? Het zijn vooral de prijzen van CO2 en gas die bepalen hoe duur elektriciteit is in ons land. En die worden internationaal bepaald: wereldwijd in het geval van gas, en Europees in het geval van CO2. “In de verschillende scenario's bepalen de (binnen- of buitenlandse) kerncentrales slechts 0 tot 3% van de tijd de prijzen in België”, besluit het rapport.
In de praktijk zou het prijsverschil neerkomen op 2 à 3 euro per MWh of 7 à 10 euro per jaar voor een gemiddeld gezin.
Er valt wel één belangrijke kanttekening bij te maken. De kosten voor de CRM-subsidies zijn niet meegenomen in die berekening. Die zullen niet doorgerekend worden in de energiefacturen, maar worden opgehoest door de overheid - lees: de belastingbetaler. Die kosten worden voor de eerste tien jaar geraamd op 307 miljoen euro per jaar. In het totaal gaat het om 3,9 miljard euro gespreid over 16 jaar. Wat dat het gemiddelde gezin zal kosten, is nog niet doorgerekend.
Wordt vervolgd
Is hiermee de kous nu af? Niet helemaal. De bevoorradingszekerheid en de prijzen zullen ook hierna opgevolgd blijven worden. Daarvoor wordt een Toezichtcomité opgericht door de FOD Economie. Er zullen vertegenwoordigers in zetelen van de netbeheerder Elia, de energiewaakhond CREG en het kabinet van minister van Energie Tinne Van der Straeten (Groen).
Bovendien stelt het kabinet van de minister dat dit rapport "een belangrijke bouwsteen is, maar niet het enige element" dat de uiteindelijke beslissing over de kernuitstap zal bepalen. Dat zegt woordvoerder Jonas Dutordoir. Zo heeft het kabinet van de minister nog een aantal extra studies opgeleverd, onder andere over de gascentrale van Vilvoorde die geen vergunning kreeg, de impact van een eventuele verlenging van de twee jongste kernreactoren, de CO2-uitstoot, de veiligheidsrisico’s die eraan verbonden zijn én de impact op de investeringszekerheid.