Overheidscommunicatie over exitmaatregelen zet kwaad bloed bij burgemeesters: "Ze zijn iedereen gek aan het krijgen"

"Beste Vlaamse Overheid, wil je als Vlaamse regering iets beloven aan ons, een lokale overheid, die al het mogelijke doet wat van haar verwacht wordt", zo begint de oproep van de Diestste burgemeester Christophe De Graef op sociale media. De Graef hekelt in zijn Facebookpost de manier waarop er gecommuniceerd wordt tijdens de exitstrategie in deze coronatijden.

De burgemeester vindt het niet kunnen dat Vlaamse ministers naar buiten komen met verschillende maatregelen terwijl die nog niet goedgekeurd zijn door de Nationale Veiligheidsraad. Hij verwijst onder meer naar de aankondiging die er vrijdag kwam rond de scholen. "Wat er dit weekend gebeurd is, is ongezien", zegt De Graef. "Men communiceert dat iedereen opnieuw naar school mag, terwijl wij als burgemeesters daarvan niet officieel op de hoogte werden gebracht. Ik heb ontzettend veel oproepen binnen gekregen van directeurs met de vraag hoe ze dit moeten rondkrijgen. De scholen zijn nog maar net heropgestart en nu komt er opnieuw een wijziging, terwijl die eigenlijk nog niet definitief is. Op deze manier zijn ze iedereen gek aan het krijgen."

De Graef begrijpt dat de overheid zo snel mogelijk wil communiceren over genomen beslissingen. "Iedereen wacht op een beslissing betreffende het onderwijs en de kampen. Maar laat ons wachten op een definitieve beslissing van de veiligheidsraad. Nu wil elke Vlaamse minister zo snel mogelijk communiceren. Ze struikelen bijna over elkaar om als eerste met nieuws naar buiten te komen. Maar hier gaat het over een advies aan de Veiligheidsraad, dus praat er pas over wanneer de beslissing definitief is. Dit gaat duidelijk om profilering van de Vlaamse ministers en sommigen willen op deze manier ook zeggen dat de federale regering geen goed werk levert. Maar nu is er geen tijd voor spelletjes." 

Daarnaast vindt De Graef ook dat de besluiten betreffende de exitmaatregelen ook sneller naar de burgemeester gecommuniceerd moeten worden. "Eerst is er de persconferentie en pas 3 à 4 uur later krijgen wij die binnen. Meestal moeten we dan ook vaststellen dat wat er gezegd wordt in de pers, niet helemaal klopt, het gaat soms om één woord dat anders is, maar dat kan een groot verschil maken. Voor ons is dat niet meer haalbaar. Wij krijgen zoveel vragen en we moeten ook op korte termijn alles in orde brengen. Dat gaat gewoon niet meer, zo creëren we chaos. Dus ik vraag aan de Vlaamse overheid om niet zomaar wilde ideeën of adviezen te lanceren, maar het gestructureerd te doen."

Het ongenoegen is trouwens wijdverbreid. De oproep van de Diestse burgemeester krijgt ook gehoor bij de burgemeesters van Tienen, Geetbets, Boortmeerbeek en Lummen. 

Burgemeester Mohamed Ridouani (SP.A) van Leuven ziet inconsequenties. "Op een moment dat we al maanden ingrijpende en moeilijke dingen vragen van onze inwoners, als we aan directies, leerkrachten, trekkers in jeugd, sport en cultuur vragen om moeilijke beslissingen te nemen en die ook te handhaven, dan mag je echt wel verwachten dat de overheid  uit één mond spreekt en vooral beslist wanneer er wordt gecommuniceerd: op een moment dat de zaken duidelijk zijn." Als er te veel verwarring heerst, dreigt het draagvlak voor de beslissingen weg te vallen, denkt Ridouani.

"Soms zien we communicatie vanuit één niveau die niet onmiddellijk door het andere niveau wordt bevestigd", vindt de Genkse burgemeester Wim Dries (CD&V), ook voorzitter van de Vlaamse Vereniging voor Steden en Gemeenten (VVSG). "Dat zorgt voor verwarring en is eigenlijk iets wat we kunnen missen omdat wij als lokale besturen liefst hebben dat er wordt afgestemd zodat wij direct juist onze burgers, scholen en anderen juist zouden kunnen informeren." 

De Brugse burgemeester Dirk De fauw (CD&V) ziet zowel op Vlaams als op federaal niveau onduidelijke communicatie. "Dat leidt soms tot verschillende interpretaties van maatregelen", vindt hij. De communicatie over de tweedeverblijvers bijvoorbeeld kon volgens hem veel eenduidiger.

Een steekproef bij een 10-tal andere gemeenten leert ons dat veel burgemeesters de kritiek delen, maar er is ook begrip voor de moeilijke omstandigheden waarin beslissingen worden genomen. Enkele N-VA-burgemeesters richten hun pijlen dan weer vooral op het federale niveau.