Valt het startschot voor een wereldwijde recessie in de Perzische Golf?
De grote aanval op Saudische olieinstallaties aan de Perzische Golf kan tot een escalatie tussen Saudi-Arabië en Iran leiden. De rivaliteit tussen beiden wordt al jaren uitgevochten in de buurlanden Syrië, Irak, Bahrein en Jemen. Een open conflict kan echter de wereldeconomie zwaar onder druk zetten en de verwachte recessie inluiden.
Ondanks zijn forse retoriek en het sturen van een vliegdekschip, B-52-bommenwerpers en Patriot-raketten heeft de Amerikaanse president Donald Trump zich tot nu toe in de Perzische Golf vrij terughoudend opgesteld. Zo heeft hij onlangs nog zijn nationale veiligheidsadviseur en "havik" John Bolton de laan uitgestuurd. Bolton -ooit een van de grote voorstanders van de VS-inval in Irak- leek erg gebrand op een afrekening met Iran. (Lees verder onder de foto).
Met verkiezingen volgend jaar in het vooruitzicht lijkt president en voormalig zakenman Trump beducht om de toch al hobbelende wereldeconomie en de aandelenkoersen verder de dieperik in te sleuren met een nieuwe oorlog in de Golf.
Er zitten echter "haviken" in alle kampen in de regio en diegenen die verantwoordelijk zijn voor de recente mokerslag tegen de Saudische olie-industrie, lijken niet bang te zijn van een wereldwijde economische oplawaai of er zelfs op aan te sturen. Zowel de VS als Saudi-Arabië kunnen een dergelijke aanval zoals die in Abqaiq en Khurais niet zonder gevolgen laten passeren en dus stijgt de spanning boven de meest olierijke regio ter wereld. (Lees verder onder de foto).
Wie koopt er olie uit de Golf? Wij niet (veel)
De regio rond de Perzische Golf is al een eeuw synoniem voor olie en aardgas en bezit nog altijd meer dan de helft van alle bewezen reserves ter wereld. Geen wonder dat hier dan ook al een aantal bitsige oorlogen zijn uitgevochten.
Toch is het Westen niet zo afhankelijk van die Golfolie als wordt gedacht. Europa betrekt ongeveer 30 procent van zijn olie uit Rusland en daarna volgen Noorwegen (11 procent), Irak (8 procent, maar deels via pijpleiding doorheen Turkije) voor Kazachstan en Saudi-Arabië (elk 7 procent). Toch wordt ook de prijs van die olie bepaald door de trend op de internationale markten. Voor aardgas is de Golfstaat Qatar wel een belangrijke leverancier. (Lees verder onder de foto).
De Verenigde Staten voeren slechts 10 tot 15 procent van hun olie in uit de Golfregio. President Donald Trump liet zich onlangs ontvallen dat hij olie uit de Golf niet nodig heeft, maar dat klopt niet helemaal. De militaire aanwezigheid van de VS in de Golf was dan niet zo zeer bedoeld om de eigen bevoorrading veilig te stellen dan wel die van de bondgenoten tijdens de Koude Oorlog, en met het oog op prijsstabiliteit op de internationale markten. Want dat heeft indirect wel belang voor Amerika.
Meest Golfolie gaat naar het Verre Oosten
Wie koopt die olie dan wel? Vorig jaar ging meer dan 70 procent van de olie uit de Golf naar industrielanden in het Verre Oosten. China en India zijn voor de helft van hun energie afhankelijk van de Perzische Golf. Ook Japan, Zuid-Korea, Taiwan, Thailand en Australië zijn erg afhankelijk van de olie die vanuit de Golf en de smalle "flessenhals" van de Straat van Hormuz naar de Indische Oceaan verscheept wordt.
Die landen nemen een steeds groter aandeel van de wereldeconomie in. Een kortstondige verstoring zoals na de recente aanval op de Saudische olie-installaties kunnen ze opvangen door hun eigen strategische reserves aan te spreken. Als die verstoring evenwel langer blijft duren, komt de groei van die Aziatische industrielanden wel onder druk. Bij een langer durend conflict in de Golf zouden niet alleen de olieprijzen fors de hoogte kunnen inschieten, maar ook de verzekeringspremies voor schepen in die regio. (Lees verder onder de foto).
Veel analisten verwachtten overigens zo al een recessie of tenminste een economische correctie na de stormloop van de voorbije jaren en het uitbreken van handelsconflicten tussen de VS en andere landen, zoals China. Dat laatste land heeft nu al moeite om een groei van 6 procent van het bruto binnenlands product vast te houden en onlangs is de groei van de industriële productie in China gezakt tot het laagste peil in 19 jaar.
Een nieuwe "Golfoorlog" zou dus de trigger kunnen zijn voor een wereldwijde recessie, beginnend in Azië, maar door het soortelijk gewicht van die regio uitdijend naar de rest van de wereld. Net dat kan een rem zetten op de ambities van diegenen die beslissen over oorlog of vrede.
Herbekijk de reportage in "Het Journaal":
