Len heeft samen met Hans en Lucas een polyamoreuze relatie: "Ik wil kinderen, idealiter van beide partners één"
Len, Hans en Lucas hebben al een tijd een relatie met drie. Len met Hans, Len met Lucas, en omgekeerd natuurlijk. Maar Lucas niet met Hans. Ze noemen hun relatie stabiel en maken duidelijke afspraken. Maar volgens de wet is een polyamoreuze relatie niet mogelijk. "We willen graag met drie een gezin vormen", zegt Hans. Maar de vraag is of dat ooit zal kunnen. Len, Hans en Lucas vertellen over hun leven, experts reageren op clichés.
Hans en Len zijn al 7 jaar samen. "We zijn ooit begonnen met een open relatie", zegt Hans. "Dat komt erop neer dat we openstaan voor anderen. "Sinds 3 jaar is daar ook Lucas bijgekomen", gaat Hans verder. "Toen we eraan begonnen was het een ontdekkingsreis. Nu hebben we wel een evenwicht gevonden."
Bekijk hier hoe Len, Hans en Lucas hun leven organiseren, en lees verder onder de video:
Het is niet duidelijk hoeveel polyamoreuze relaties er bestaan in ons land. Monogame relaties zijn nog altijd de standaard. Maar experts vragen zich luidop af of we wel echt zo monogaam zijn als we beweren. Uit studies - onder meer een studie van psycholoog Henk Noort in Nederland in 2004 én een seksenquête van Telefacts in ons land in 2017 - blijkt namelijk dat 4 op de 10 mannen én vrouwen in een monogame relatie toegeven dat ze ooit ontrouw zijn geweest.
Wie wel eens vreemdgaat, is daarom nog niet polyamoreus, want polyamorie gaat over een echte relatie met meer dan één persoon. Maar de cijfers zeggen wel dat een groot aantal mensen aangeeft zich niet 100% te willen binden aan één partner.
Een studie van 'Pluk de liefde' uit 2017 doet wel een poging om het aantal polyamoreuze relaties in cijfers te brengen. Het is weliswaar een benadering en ruwe schatting, maar volgens die studie zegt meer dan een vijfde van de bevolking in Europa en de VS ooit een consensueel nonmonogame relatie te hebben gehad. Dat is dus een relatie met méér personen én met de toestemming van iedereen. 3,3% gaf zelfs aan dat ze op dat moment een open of polyamoreuze relatie hadden. Daarvan definieerde 0,7% de relatie als polyamoreus. 27.000 mensen van die groep zouden volgens de studie Vlamingen zijn.
Over polyamoreuze relaties doen in elk geval heel wat verhalen de ronde. Het is een smoesje voor mensen die willen vreemdgaan, het eindresultaat is een ingewikkelde structuur vol jaloezie, en het zal bijgevolg nooit een relatie zijn waar we rekening mee moeten houden, klinkt het soms. Maar is dat wel zo? We legden 3 clichés voor aan experts:
1. De meeste mensen zijn te jaloers voor polyamorie
Met meerdere mensen in een relatie, dat kan toch alleen maar jaloezie en problemen geven, klinkt het soms. "In het begin was er wel jaloezie", bekent Lucas. "Maar dat was vooral uit onzekerheid. Als je dat aangeeft, verdwijnt dat mettertijd. Het is al even geleden dat ik nog jaloers ben geweest."
In het begin was er jaloezie, maar dat verdwijnt
Maar dan moet er wel goed gepraat worden, vinden de drie. "De basis is dat je heldere afspraken maakt. Meer is er eigenlijk niet nodig", zegt Hans. "Je moet de relaties gelijk houden", gaat Lucas verder. "Je mag je niet minder voelen dan de anderen. Daar wordt aan gewerkt. Ik slaap soms alleen, Hans ook en Len ook."
Ook psychologe Nathalie Cardinaels vindt dat jaloezie niet per se bij polyamorie hoort. "Daar klopt eigenlijk helemaal niks van", reageert ze als we haar het cliché voorleggen. "Polyamorie heeft heel weinig tot niks te maken met jaloezie." Cardinaels schreef vorig jaar een boek over polyamorie, getiteld "Ik hou van jou en jou en jou". "Ik zie in de praktijk net dat heel weinig mensen in polyamoreuze relaties jaloezie voelen", zegt ze. "Ze gunnen elkaar veel. Ze zijn blij dat de ander ook gelukkig is met een ander."
Bekijk hier hoe psychologe Nathalie Cardinaels reageert op de stelling "De meeste mensen zijn te jaloers voor polyamorie", en lees verder:
We kunnen nog iets leren van polyamoreuze relaties, de communicatie is heel bijzonder
Volgens Cardinaels kunnen we zelfs nog iets leren van polyamoreuze relaties. "De communicatie is heel bijzonder. Alles is bespreekbaar. Er wordt actief gekeken: hoe kunnen we zorgen dat we ons allemaal goed voelen?", aldus Cardinaels.
Dat vinden Len, Hans en Lucas ook. "Deze relatie heeft me veel bijgeleerd over relaties in het algemeen", zegt Lucas. "Vooral het open communiceren is heel belangrijk, iets wat bij veel koppels niet gebeurt."
2. Polyamoreuze ouders zijn een last voor de kinderen
Als het van Len, Hans en Lucas afhangt, hebben ze binnenkort kinderen. "Ik wil er graag minstens twee", zegt Len. "Idealiter van allebei de partners één", refererend aan Hans en Lucas. "Het is echt de bedoeling dat het kind 2 biologische ouders heeft maar wordt opgevoed door 3 personen", zegt Hans.
Maar is dat wel een goed idee? Maakt de situatie het niet nodeloos ingewikkeld voor kinderen? Psycholoog Peter Rober waarschuwt alleszins voor mogelijke problemen. Hij is verbonden aan het Instituut voor Familiale en Seksuologische Wetenschappen (IFSW) aan de KU Leuven. "In een polyamoreuze relatie wordt soms vergeten op welke manier kinderen daarin een plaats kunnen krijgen", zegt Rober. "Ouders moeten écht tijd maken om daarbij stil te staan."
Bekijk hier hoe psycholoog Peter Rober kijkt naar polyamoreuze ouders:
Er is op zich weinig onderzoek gedaan naar polyamorie, en al zeker niet rond de gevolgen voor de eventuele kinderen. Maar uit bestaand onderzoek haalt Peter Rober wel drie belangrijke zaken. "De ouders moeten allereerst tonen dat ze gelukkig zijn. De kinderen moeten dat zien", zegt Rober.
Wat kan het kind vertellen op het kerstfeest? Of op school?
Daarnaast is het ook erg belangrijk dat kinderen bij het opgroeien steeds bij dezelfde personen terechtkunnen. "Veilige hechting is heel belangrijk. Het is belangrijk dat kinderen min of meer vaste hechtingsfiguren hebben gedurende hun opgroeien. En dat er dus niet te veel wisselende partners zijn", zegt Rober. "Een derde punt is dat er leeftijdsadequate openheid moet zijn. Kinderen mogen zo weinig mogelijk belast worden met geheimen. Afhankelijk van de leeftijd moet je méér vertellen." Maar dan nog zullen er moeilijkheden zijn. "De moeilijkheid ligt vooral in de buitenwereld. Wat kan het kind vertellen op het kerstfeest aan de bredere familie? Of op school? Dat is dikwijls een groot probleem, dat de kinderen erg belast", aldus Rober.
3. Over een eeuw is polyamorie mogelijk volgens de wet
Vandaag kan je een polyamoreuze relatie volgens de wet niet laten vastleggen. Tot grote teleurstelling van Len, Hans en Lucas. "Het is een droom om met z'n drieën samen te wonen in een groot huis", zegt Len. "Elk een deel privé, maar ook een verdieping gemeenschappelijk", vult Lucas aan. "De bedoeling is om een gezin te vormen met drie, maar er zijn juridische hindernissen", gaat Hans verder. "Trouwen is uitgesloten, wettelijk samenwonen ook. Het zal nog uitzoeken zijn hoe we dat juridisch en fiscaal kunnen regelen." En samen kinderen krijgen, is al helemaal niet simpel.
"Droom maar verder", zouden sommigen zeggen. Maar daar is niet iedereen het over eens. Professor familierecht Frederik Swennen denkt dat polyamorie zeker over een eeuw wettelijk mogelijk is. "Er zijn nu al evoluties in de wet", zegt hij. "Bijvoorbeeld bij de wettelijke samenwoning. Dat is ook mogelijk voor twee personen die géén seksuele relatie hebben, zoals vrienden of zussen. Eigenlijk zouden we nog verder moeten gaan en het mogelijk maken voor meer dan twee personen. Zoals bijvoorbeeld een polyamoreuze relatie", zegt de professor.
"Over een eeuw is polyamorie mogelijk volgens de wet": bekijk hier waarom professor Frederik Swennen zélf alvast denkt van wel, en lees daarna verder:
Er moet een wettelijke bescherming komen voor zulke relaties, zodat ze ook samen ouderschap over hun kind kunnen opnemen
Ook op het vlak van ouderschap gelooft Swennen in een evolutie. "Vandaag kan een zus van de moeder al een kind adopteren. We stellen zelfs al contracten op waarbij we drie of vier ouders inschakelen voor een kind. Daar moet een wettelijke bescherming voor komen, voor zulke relaties, zodat ze ook voor hun kind samen het ouderschap kunnen opnemen", aldus Swennen.
Len, Hans en Lucas hebben in elk geval hoop voor de toekomst. Nog lang en gelukkig. "Als we met drie zijn voelt dat als thuiskomen", zegt Len. Een vierde persoon hoeft er dan ook niet bij. "Logistiek is het moeilijk om er nog extra mensen bij te nemen", zegt Hans. "Ook emotioneel is er een limiet. Eén relatie onderhouden is al een opgave. Meerdere relaties onderhouden is dat helemaal. Dus twee is ruim voldoende."
Dit was het einde van de reeks #mijnthuis. Alles lezen? Klik hier.