België boven met 4 premières en 3 kanshebbers op een Gouden Palm: dit moet je weten over het Filmfestival van Cannes

Voor het eerst sinds 2019 organiseert Cannes zijn bekende filmfestival zoals voor de coronacrisis. In 2020 werd het festival geannuleerd, vorig jaar was het een editie met veel beperkingen. De feestelijke 75e editie moet speciaal worden, en dus pakt de organisatie groots uit. 

Dat valt meteen op in de officiële affiche: een man die in de wolken een trap oploopt. Een visuele knipoog naar een gelijkaardig beeld in "The Truman Show", de film uit 1998 waarin Jim Carrey ontdekt dat hij zonder het zelf te weten het hoofdpersonage is in een realityprogramma.

"Het is duidelijk dat Cannes zijn geliefde filmfestival, met veel glamour en die typische Franse flair, gemist heeft. Ik word er door de Fransen opvallend vaak over aangesproken", vertelt VRT-filmjournalist Lieven Van Gils vanuit Cannes, waar hij de komende weken verslag uitbrengt. 

"Cannes moet weer een evenement worden met alles erop en eraan, zoals voor de coronacrisis. Na twee moeilijke jaren voor de filmsector, en met de streamingwereld die blijft groeien, trekken ze de kaart van de wederopstanding. Door de 75e verjaardag wordt het sowieso een feestelijke editie."

Cannes kleurt de komende twee weken opvallend Belgisch, want maar liefst vier Belgische films gaan er in première. Van die vier films wordt enkel "Rebel" van Adil El Arbi en Bilall Fallah vertoond buiten de officiële competitie. 

Na het grootschalige "Bad Boys for life" met Will Smith (de meest succesvolle film aan de Amerikaanse box office in 2020, notabene), vertelt het regisseursduo nu het verhaal van een man uit Molenbeek die naar Syrië trekt. Bijzonder is dat El Arbi's jongere broer Amir een rol vertolkt in de film, en erbij is op de grote première in Cannes. Tegelijk werken El Arbi en Fallah trouwens ook nog aan de nieuwe "Batgirl"

"Adil en Bilall zijn ongelofelijk blij met hun première in Cannes, en dat met een verhaal dat hen na aan het hart ligt", zegt filmjournalist Lieven Van Gils. "Het blijft bijzonder, hoe ze grote Hollywoodproducties voor een breed publiek moeiteloos afwisselen met verhalen waar ze persoonlijk veel waarde aan hechten."

De drie andere Belgische films die in première gaan in Cannes, zitten in de officiële competitie en maken dus allemaal kans op de Gouden Palm. Voor het eerst sinds de jaren 80 zijn daar ook Vlaamse filmmakers bij.

"De acht bergen" ("Le otto montagne") is de verfilming van het gelijknamige boek van Paolo Cognetti door koppel Felix van Groeningen en Charlotte Vandermeersch. Voor haar regiedebuut werkt Vandermeersch dus samen met haar partner. Het koppel schreef ook het scenario van hun film. Van Groeningen staat al voor de tweede keer met een film in Cannes. In 2009 werd "De helaasheid der dingen" ook vertoond op het filmfestival, weliswaar in een nevencompetitie.  

Lukas Dhont, die in Cannes de debuutprijs heeft gewonnen voor het veelbesproken en bejubelde "Girl" komt zijn opvolger "Close" meteen binnen de officiële competitie voorstellen. En de Waalse broers Jean-Pierre en Luc Dardenne zijn habitués in Cannes, want ze kunnen de Gouden Palm al voor de derde keer winnen, na "Rosetta" en "L'enfant" nu met "Tori en Lokita". Die eventuele derde Gouden Palm voor hen zou zonder meer historisch zijn.

"Onwaarschijnlijk wat er nu samenkomt in Cannes: van de 21 films in de officiële competitie zijn er 3 Belgische producties, en dat is ongezien. Zeker als je weet dat er een slordige 2.500 films worden ingestuurd voor het festival", zegt filmjournalist Lieven Van Gils. Al is het volgens hem geen toeval dat net deze regisseurs kans maken op de Gouden Palm.

"Wie internationaal al iets betekend heeft - en zeker in Cannes zelf - staat hier op de radar en krijgt sneller een tweede kans. Denk maar aan Lukas Dhont na "Girl". En dat geldt zeker voor de broers Dardenne, die de Gouden Palm al twee keer gewonnen hebben."

"Felix van Groeningen is al enkele jaren internationaal bezig. Eerst was er in 2012 het succes van "The Broken Circle Breakdown", met een Oscarnominatie. In 2018 heeft hij "Beautiful boy" gemaakt in de VS, met rijzende ster Timothée Chalamet in de hoofdrol. Door die eigenzinnige internationale films valt hij op. En daarnaast stuwt het succes van de ene Belg de andere omhoog", zegt Van Gils.

"Filmmakers zetten zichzelf steeds beter op de kaart, weten de juiste mensen te vinden bij productiehuizen, en zo gaat de Belgische bal steeds harder aan het rollen. Al begint alles bij het talent van de filmmakers zelf."

Niemand heeft een glazen bol, en de competitie in Cannes is al vaker uitgedraaid op verrassing. Zo koos de jury, met Spike Lee als voorzitter, vorig jaar voor "Titane", een provocerende film over een vrouw die verliefd wordt op een auto. 

Of dat betekent dat de Gouden Palm dit jaar naar iets minder controversiële en meer laagdrempelige film gaat, is absoluut niet zeker. En met 21 kanshebbers kan het in theorie alle kanten uit. 

Opvallend: 4 regisseurs in de officiële competitie hebben eerder al een Gouden Palm gewonnen, de broers Dardenne zelfs twee. De concurrentie is dus bikkelhard. "En de jury in Cannes doet altijd zijn goesting, min of meer ongeacht van hoe de films onthaald worden", zegt filmjournalist Lieven Van Gils daarover.

Wie in de prijzen valt, bepaalt een negenkoppige jury onder leiding van de Franse acteur, scenarist en filmmaker Vincent Lindon. Ook in de jury: actrice Noomi Rapace, die in de bekende Milleniumtrilogie hoofdpersonage Lisbeth Salander vertolkte en Asghar Farhadi, die met "A separation" in 2012 als eerste Iraanse filmmaker de Oscar voor beste niet-Engelstalige film won.

Zien en gezien worden op de rode loper: ook daar draait het om in Cannes. Na twee jaar is de uitgebreide sterrenparade helemaal terug van weggeweest. Deze week zullen alle ogen gericht zijn op Tom Cruise (59). Hij komt in Cannes "Top Gun": Maverick" voorstellen, het langverwachte vervolg op de iconische filmklassieker "Top Gun" uit 1986. 

"Het zou me niet verbazen als Cruise een spectaculaire entree maakt in Cannes. Eerder werd hij al met een helikopter op een vliegdekschip gedropt. Dus wie weet doet hij nu wel iets met een parachute of een brommer", zegt Lieven Van Gils daarover. "Tom Cruise is in elk geval alomtegenwoordig in het straatbeeld in Cannes."

Volgende week is het uitkijken naar de première van "Elvis", van de Australische filmmaker Baz Luhrmann, bekend van zijn theatrale stijl in klassiekers als "Romeo + Juliet", "Moulin Rouge!", "Australia" en "The Great Gatsby". "Luhrman heeft al gezegd dat hij geen biopic heeft gemaakt, maar een Shakespeariaans drama: dat belooft. Tom Hanks speelt er trouwens in mee als de manager van Elvis", aldus Van Gils.

Verder zal actrice Julia Roberts een prijs uitreiken in Cannes. De Amerikaanse acteur Forest Whitaker, bekend van zijn rol in "The last king of Scotland", krijgt een carrièreprijs. En daarnaast is de lijst filmsterren die hun opwachting maken op de rode loper bijzonder lang. Denk aan Bondgirl Léa Seydoux, Viggo Mortensen, Mads Mikkelsen, ...

Tijdens een groot evenement loert de controverse altijd wel ergens om de hoek. In dit geval heeft de Canadese regisseur David Cronenberg voorspeld dat zijn nieuwe film "Crimes of the future" - die ook meedingt naar de Gouden Palm - naar eigen zeggen "mensen uit de zaal zal doen weglopen". 

Cronenberg staat bekend voor zijn indringende psychologische thrillers en horrorfilms. "Crimes of the future" vertelt het verhaal van een performancekunstenaar (vertolkt door Viggo Mortensen), die de mutaties en transformaties van zijn eigen organen toont in opvallende voorstellingen. "Achja, zo'n straffe uitspraken en relletjes horen erbij, afwachten hoe die film echt ontvangen wordt", vindt Van Gils.