Minister Van Quickenborne open voor debat over straffen, maar "een straf gaat niet alleen over wraak"

De uitspraak in het proces rond de dood van Sanda Dia blijft veel weerslag hebben. Na online heel wat reacties, tweets en zelfs TikTok-video's van politici zoals Sammy Mahdi (CD&V), zijn er ook vandaag heel wat protestacties georganiseerd. Onder andere in Gent, Brugge en Brussel komen mensen samen om hun ongenoegen over de "te lichte" werkstraffen voor de Reuzegommers te uiten. 

Minister van Justitie Van Quickenborne (Open VLD) heeft begrip voor deze protestacties, zo vertelde hij in "De zevende dag". "Ik denk dat er veel verontwaardiging is. Het allerbelangrijkste is dat justitie niet meer vanuit een ivoren toren mag opereren, maar we wel echt gaan uitleggen wat er precies beslist is."

De minister wil zelf ook voor zo'n "transparante justitie" staan. "Ik zal deze donderdagavond naar Leuven gaan om, samen met rector Luc Sels, met studenten in gesprek te gaan. Ik denk dat we dat moeten doen. De mensen verwachten antwoorden", aldus Van Quickenborne.

De protesten ontstonden uit onvrede tegen de straffen in het proces. Het ging daarbij om werkstraffen, die oplopen tot 300 uur. De minister merkte op dat er bij een gelijkaardig proces in Luik, dat ook betrekking had op een overlijden tijdens een studentendoop, eveneens werkstraffen zijn opgelegd.

"De wetten zijn wat ze zijn en 300 uur werkstraf is het maximum. Maar ik ben bereid het debat te voeren", zei de minister. De komende weken vindt in de Kamer het debat plaats over het nieuwe Strafwetboek. "Straffen gaan enerzijds over vergelding, en dat is ook nodig. Maar straffen gaan anderzijds ook over hoe we mensen terug op het rechte pad kunnen krijgen. Dat moet je mooi in balans leggen."

De minister toont zich dus bereid om die balans voor bepaalde misdrijven te herzien. "Ik ben bereid daarover in alle openheid te discussiëren. Het mag echter niet alleen gaan over boete en schuld, maar ook over de vraag hoe we van criminelen betere mensen maken."

De politiek maakt dus de wetten. Maar het zijn de rechters die de wetten toepassen en zich uitspreken over (on)schuld en de bijhorende strafmaat. De minister heeft kritiek op de zogenaamde "TikTok-justitie", waarmee hij verwijst naar de video van CD&V-voorzitter Sammy Mahdi.

"Waar ik schrik voor heb, is wanneer politici op TikTok of waar dan ook straffen beginnen uit te spreken. Want dan zitten we op een hellend vlak. Ik wil een maatschappij, een rechtsstaat, waar rechters zonder dat ze schrik hebben, uitspraken kunnen doen."

De onafhankelijke rechtsstaat is voor Van Quickenborne een pijler van onze democratie die hij koste wat kost wil beschermen. "Ik heb rechters gehoord die schrik hebben dat zij en hun familie worden belaagd. Ik maak me zorgen voor een klimaat waarin namen en adressen van rechters worden bekendgemaakt en zij het doelwit worden van bepaalde mensen."

Het debat over het bekendmaken van de namen van de Reuzegommers daarentegen laaide hoog op eerder deze week. Youtuber Acid deed het. Hij noemde enkele Reuzegommers, die niet allemaal rechtstreeks betrokken waren bij de doop, bij naam en toenaam. 

"Als het vonnis wordt uitgesproken, worden de namen genoemd binnen de muren van de rechtszaal", verduidelijkt Van Quickenborne.  "Maar de media volgen de code van de Raad voor de Journalistiek. Die code legt vast wanneer namen wel en niet mogen worden gepubliceerd. Als men die wil wijzigen, is dat een beslissing die de journalistiek moet maken. Maar uit het debat bleek dat er geen namen genoemd worden als het om werkstraffen gaat."