Liveblog - Vaccinoloog Isabel Leroux-Roels over J&J-vaccin: "Mogelijk werken met leeftijdsgrens zoals bij AstraZeneca"

In Vlaanderen en Brussel vinden woensdag/vandaag ruim 70 coronaveilige activiteiten plaats in het kader van de nationale buitenspeeldag. Kinderen kunnen op een tracker aanduiden hoeveel uren ze buiten spenderen. Wie aan 1.000 uren komt, wordt een echte buitenspeelheld.

De Buitenspeeldag is een initiatief van de Vlaamse overheid, Kind & Samenleving, Bataljong vzw, ISB vzw (Vlaams Instituut voor Sportbeheer en Recreatiebeleid), Goe Gespeeld! en enkele tv-zenders voor kinderen. Het gaat al om de 14e editie van de dag waarop kinderen aangespoord worden om buiten te spelen en sporten.

     Grootschalige acties zullen er dit jaar door de coronacrisis niet zijn, maar op verschillende plaatsen worden wel kleine en coronaveilige activiteiten georganiseerd. Maar kinderen kunnen er ook altijd zelf op uittrekken, klinkt het.

     Voor de televisie zitten is alleszins geen optie, want zenders Nickelodeon, Nick Jr., Ketnet, Ketnet Junior, Studio 100 TV en VTM Kids zullen woensdagnamiddag helemaal niets uitzenden.

     Op de website buitenspeeldag.be staan alle activiteiten per gemeente. Kinderen kunnen er ook een tracker vinden waarop ze kunnen aanduiden hoeveel dagen ze al buiten hebben gespeeld en gesport. Doel is om aan 1.000 buitenuren te komen en zo een buitenspeelheld te worden.

Het is belangrijk dat er binnen Brussel, maar ook in de rest van het land, duidelijke en uniforme regels geleden als de avondklok verdwijnt op 8 mei. Dat zegt de korpschef van de politiezone Zuid in Brussel, Jurgen De Landsheer, in "De afspraak".

De Gewestelijke Veiligheidsraad in Brussel zat vandaag samen over de geplande verdwijning van de avondklok, maar er zijn nog geen beslissingen genomen over bijvoorbeeld een sluitingsuur van de terrassen. Daarvoor wacht men op het Overlegcomité.

Voor korpschef De Landsheer is het vooral belangrijk dat de regels uniform zijn. "Stel dat wij zouden sluiten om 22 uur, dan krijg je een effect dat alles verschuift naar buiten Brussel. Dat willen we niet. Nu vormen de verschillende regels (in Brussel gaat de avondklok al om 22 uur in) geen probleem omdat er niets open is. Maar als er versoepelingen komen, en de terrassen en de horeca open zijn, wordt het wel problematisch is als er een verschil is."

Zal de handhaving na 8 mei eigenlijk nog vol te houden zijn? "Nu is dat makkelijker te handhaven met de avondklok", erkent De Landsheer. "Maar die beperkt natuurlijk enorm de vrijheid van de mensen. Wij zijn ook geen voorstander van een politiestaat. We moeten de mensen ook iets geven, want het mentale aspect wordt wel moeilijker. We zien dat ook bij onze mensen."

Bekijk het gesprek met Jurgen De Landsheer in "De afspraak":

Nederland gaat vanaf volgende week enkele coronamaatregelen versoepelen. Dat heeft ontslagnemend premier Mark Rutte aangekondigd. 

Vanaf woensdag 28 april wordt de avondklok opgeheven. Mensen mogen thuis per dag 2 bezoekers ontvangen in plaats van slechts 1. Ook zullen de buitenterrassen van cafés en restaurants onder voorwaarden opengaan van 12 uur tot 18 uur. Winkelen in niet-essentiële winkels moet niet langer op afspraak gebeuren. Studenten in het hoger onderwijs mogen één dag per week fysiek les volgen. Begrafenissen mogen weer door meer mensen (maximum 50) worden bijgewoond.

De versoepelingen zijn de start van een vijfstappenplan voor een heropening van de samenleving. Vorige week zei Rutte dat die eerste stap er zou komen op woensdag 28 april, als de cijfers het zouden toelaten.

Die datum kan volgens Rutte worden aangehouden omdat het aantal ziekenhuisopnames in Nederland weliswaar hoog blijft, maar wel afvlakt. “Er is niet ongelooflijk veel veranderd, maar wel net genoeg”, zegt Rutte.

Gaat ons land het vaccin van Johnson & Johnson gebruiken nu het Europese Geneesmiddelenagentschap zegt dat de voordelen opwegen tegen het mogelijke risico? "We gaan dit nu bekijken met de Hoge Gezondheidsraad en de taskforce vaccinatie", zegt vaccinoloog Pierre Van Damme, zelf lid van de taskforce, in "De wereld vandaag" op Radio 1. "Vervolgens is het aan de politiek om de knoop door te hakken."

Wanneer die politieke beslissing valt, is nog onduidelijk. De wetenschappelijke adviezen zullen klaar zijn tegen het einde van de week. "We moeten zo verstandig mogelijk gebruikmaken van het vaccin", zegt Van Damme. Volgens hem is een leeftijdsgrens een mogelijkheid, maar hij wil daar niet op vooruitlopen. Zo'n leeftijdsbeperking is nu tijdelijk van toepassing bij het AstraZeneca-vaccin. Bij dat vaccin zijn gelijkaardige bijwerkingen gemeld en het wordt voorlopig enkel toegediend aan mensen van 56 en ouder.

Over AstraZeneca komt het EMA in de komende dagen met een meer gedetailleerde risico-batenanalyse per leeftijdsgroep. Dat zal ook een rol spelen in de beslissingen, aldus Van Damme.

BELUISTER het gesprek met Pierre Van Damme in "De wereld vandaag" (en lees daaronder voort):

Als die grens behouden blijft, en er ook beperkingen zouden komen op het gebruik van het J&J-vaccin, dan zal dat een impact hebben op de vaccinatiestrategie, erkent Van Damme. Vooral de jongeren zullen dan langer moeten wachten. Maar de vaccinoloog benadrukt wel dat er nog heel wat 55-plussers moeten gevaccineerd worden en dat er nu ook extra Pfizervaccins aankomen.

Over de bijwerking zelf, een combinatie van een bloedklonter en een extreem laag aantal bloedplaatjes, benadrukt Van Damme dat die bijzonder zeldzaam is, en dat er nog meer onderzoek nodig is. "Het gaat om een soort van aanval op de bloedplaatjes vanuit het afweersysteem die wordt uitgelokt. Maar wordt dat nu uitgelokt door een bepaald deel van het vaccin? Dat probeert men te begrijpen."

BEKIJK het gesprek met Pierre Van Damme in "Het Journaal":

De levering van Johnson & Johnson-vaccins in Europa wordt hervat na het gunstige advies van het EMA, het Europese Geneesmiddelenagentschap. Dat meldt het farmabedrijf in een persmededeling.

De Amerikaanse gezondheidsautoriteiten drukten vorige dinsdag als eersten de pauzeknop in van de toediening van het vaccin na een aantal meldingen van een uiterst zeldzame bijwerking. Het EMA kwam vandaag met een nieuw advies. Het is van mening dat de voordelen duidelijk opwegen tegen de mogelijke risico's, maar laat de combinatie van een trombose en een laag aantal bloedplaatjes wel in de bijsluiter opnemen als een mogelijke "erg zeldzame" bijwerking. 

Johnson & Johnson meldt dat de productinformatie bij het vaccin wordt aangepast. Het bedrijf houdt vast aan de belofte om 200 miljoen doses te leveren aan de Europese Unie, Noorwegen en IJsland. Ons land heeft 5 miljoen dosissen besteld.

Als we het vaccin van Johnson & Johnson niet zouden gebruiken of enkel bij ouderen, wat betekent dat dan voor onze vaccinatiestrategie? "Op een gegeven moment gaan we dan wel een vertraging krijgen in onze strategie", zegt VRT NWS-wetenschapsjournalist Koen Wauters. "De grote sprong vooruit die we moeten maken in de zomermaanden juli en augustus, gaat dan niet lukken."

Vooral de jongeren zouden dan langer moeten wachten op hun vaccinatie. Al betekent dat niet dat er geen versoepelingen mogelijk zouden zijn. "We zien nog altijd dat 90 procent van de mensen die op intensieve zorg en in het ziekenhuis liggen, ouder zijn dan 40. Als de 55-plussers gevaccineerd zijn, gaan we dat echt wel merken in de cijfers."

Avonturen- en klimparken mogen in hun buitengedeelten wel degelijk mensen ontvangen. Dat wordt verduidelijkt in een update van de "veelgestelde vragen" over het coronavirus.

Vorige week was het Aventure Parc in Waver door de Waals-Brabantse provinciegouverneur gesloten. De gouverneur, Gilles Mahieux, redeneerde dat het een pretpark is, en de pretparken zullen ten vroegste op 8 mei de deuren weer mogen openen.

Maar in de rubriek "veelgestelde vragen" op de website info-coronavirus.be wordt nu verduidelijkt dat avonturenparken en klimparken beschouwd worden als "buitengedeelten van sportinfrastructuren". Ze mogen dus open, met respect voor de coronamaatregelen.

De Brusselse ziekenhuizen hadden afgelopen weekend maar één bed vrij op de afdelingen voor intensieve zorg toen gisteren de grote brand in Anderlecht uitbrak. Dat heeft minister van Volksgezondheid Frank Vandenbroucke (Vooruit) gezegd in de Kamercommissie Gezondheid. Volgens de minister is de bevolking zich te weinig bewust van de risico’s die volle ziekenhuizen met zich meebrengen.

“Wij waren zondagnacht ingegaan met één enkel bed voor intensieve zorg dat nog vrij was voor het hele gewest Brussel”, zo zei de minister. Een geluk bij het dramatische ongeluk was dat twee van de drie zwaargewonden verzorgd konden worden in het militair ziekenhuis van Neder-Over-Heembeek, dat gespecialiseerd is in brandwondenverzorging. “Eén zwaargewonde heeft dus nog dat ene bed op de afdeling voor intensieve zorg in Brussel kunnen vinden.” 

Vandenbroucke zegt dat dat ene luttele bed was vrijgekomen doordat de dag voordien patiënten vanuit Brussel naar Brugge en Bonheiden werden overgebracht. “Dat is de realiteit en ik denk dat het publiek dat misschien wat onderschat. Het is een zeer riskante situatie waarin grosso modo maar de helft van de ziekenhuizen een bed op intensieve zorg beschikbaar heeft. Men moet zich afvragen hoe lang men dit nog de gezondheidszorg wil aan blijven doen en hoelang we nog met dit risico willen blijven leven”, besloot de minister zijn betoog. 

Terwijl de Nederlandse regering vanavond versoepelingen van de coronamaatregelen zal aankondigen, melden ziekenhuizen de hoogste instroom van coronapatiënten sinds eind vorig jaar. Volgens cijfers van het Landelijk Coördinatiecentrum Patiënten Spreiding (LCPS) zijn de afgelopen 24 uur 327 nieuwe patiënten met COVID-19 opgenomen. Zo'n hoog aantal werd in 2021 nog niet geregistreerd.

De laatste dag waarop het LCPS een hoger aantal noemde, was 29 december. Toen werden 430 coronapatiënten opgenomen.

"Dit is een uitschieter. Dat is heel vervelend. Laten we hopen dat het bij een uitschieter blijft", zegt een woordvoerster van het LCPS. Het centrum zag het aantal coronapatiënten in de ziekenhuizen de afgelopen twee weken juist stabiliseren, zij het op een "ontzettend hoog niveau".

In totaal liggen nu 2.653 mensen met COVID-19 in de Nederlandse ziekenhuizen.

Door de coronacrisis zijn de financiën van de Belgische overheid vorig jaar zwaar in het rood gegaan. Dat bevestigen nu ook cijfers van de Nationale Bank. De maatregelen om gezinnen en bedrijven te ondersteunen - zoals de massale tijdelijke werkloosheid - hebben het overheidstekort doen oplopen tot 9,4 procent van het bbp. Alleen al de rechtstreekse maatregelen om corona te bestrijden worden op minstens 16 miljard euro geschat.

Lees meer in dit artikel:

Het Vlaamse relanceplan "Vlaamse Veerkracht" lijkt op koers te zitten. Van de 180 projecten om Vlaanderen uit de coronacrisis te halen, zijn er intussen 168 opgestart. Alleen de versnelde uitrol van de digitale meters, die ook in het relanceplan zit, heeft “aandacht” nodig. Dat heeft natuurlijk te maken met de uitspraak van het Grondwettelijk Hof.

Op een website - vlaanderen.be/vlaamseveerkracht - is de voortgang van elk van de 180 projecten te volgen. Experten adviseren om de ambities van het plan nog iets beter af te lijnen, te zoeken naar synergieën tussen de projecten en duidelijk te communiceren over het plan.

Minister-president Jan Jambon (N-VA) belooft die aanbevelingen ter harte te nemen. "Het werk is nog maar net begonnen. Dit plan moet Vlaanderen naar een goede toekomst brengen en met dit plan moeten we de ambitie kunnen waarmaken om aan de kop van Europa te komen. Middelmatigheid mag niet de ambitie zijn". Het is volgens Jambon de bedoeling om drie keer per jaar een balans op te maken van het relanceplan.

• Van 13 tot en met 19 april werden elke dag gemiddeld 233 patiënten in het ziekenhuis opgenomen. Dat is een daling van 8 procent in vergelijking met de week ervoor. De opnames blijven daarmee in dalende lijn, maar aan een zeer traag tempo. We zitten nu al 5 tot 10 dagen aan een percentage van gemiddeld -5 tot -7 procent. 
• Gisteren, maandag 19 april, meldden de ziekenhuizen 210 opnames. 62 patiënten konden het ziekenhuis verlaten. 
• In totaal lagen maandag 3.114 covidpatiënten in het ziekenhuis. Op weekbasis is het totale aantal patiënten in het ziekenhuis gedaald met 3 procent. 938 covidpatiënten liggen op intensieve zorg, 557 hebben beademing nodig. Op weekbasis is het aantal opnames op de afdelingen intensieve zorg gestegen met een kleine 2 procent, het aantal patiënten dat aan de beademing ligt, stijgt met 1 procent. We lijken daar op een plateau te zitten.
  
  Ter vergelijking: op 20 februari lagen 315 patiënten op intensieve zorg. Dat aantal was het laagste sinds het begin van de derde golf.
• In de week van 10 tot en met 16 april overleden elke dag gemiddeld 39 mensen aan de gevolgen van het coronavirus. Dat cijfer daalt deze keer met 8,7 procent in vergelijking met de week ervoor.  De trieste teller van het totale aantal doden in ons land staat op 23.782.
• Tussen 10 en 16 april werden per dag gemiddeld 3.448 nieuwe besmettingen bevestigd, 2 procent minder dan de week ervoor. 

• Tussen 10 en 16 april werden dagelijks gemiddeld 40.000 tests afgenomen. Dat is 6 procent minder dan de week ervoor. Het gemiddelde aantal tests blijft dalen, wellicht onder invloed van de paasvakantie. Minder mensen zijn dan geneigd zich te laten testen.
• De positiviteitsratio (het aantal positieve testen op het totale aantal testen) staat op 9,8 procent (0,4 procent meer dan gisteren). Dat betekent dat bijna 10 op de 100 van de afgenomen testen positief was. De Wereldgezondheidsorganisatie WHO vindt een ratio boven 5 zorgwekkend.
  
  Gisteren maakte biostatisticus Geert Molenberghs zich nog zorgen over het hoge cijfer: "Het is niet duidelijk of dat cijfer te wijten is aan het feit dat er minder testen afgenomen zijn, of omdat er meer virus circuleert waar we geen zicht op hebben. Dat cijfer moet ook zeker naar omlaag."
• De R-waarde of het reproductiegetal, het cijfer dat aangeeft hoe snel het virus zich verspreidt, blijft hangen rond 0,96. Dat betekent dat elke persoon die besmet is met het coronavirus gemiddeld bijna 1 andere persoon besmet. Als de R-waarde onder de 1 daalt, krimpt de epidemie. Stijgt de R-waarde boven de 1, dan groeit de epidemie. 
• Gisteren, op maandag 19 april (de dag met de meest recente beschikbare cijfers) hadden 2.341.297 mensen in ons land al zeker een prik gekregen. Dat is 25,5 procent van de volwassen bevolking. 718.187 van hen hebben een tweede prik gekregen en zijn dus volledig gevaccineerd.

Op de persconferentie over de recente coronacijfers geeft Gudrun Briat van de werkgroep Vaccinatie mee dat intussen meer dan 16.000 mensen zijn opgeroepen via QVAX. "Het gaat daarbij vooral om 65-plussers, en het lijkt erop dat het zin heeft om je op de reservelijst te zetten", stelt Briat.

To QVAX or not to QVAX? Lees het hieronder: