"Code rood" voor wereldwijde klimaatplannen: "Zitten aan 1% minder uitstoot tegen 2030 in plaats van 45%"
De Verenigde Naties hebben een alarmerend rapport uitgebracht over onze uitstoot van broeikasgassen. Met wat momenteel op tafel ligt na het klimaatakkoord van Parijs, zouden we maar een fractie halen van de beoogde klimaatinspanningen tegen 2030: 1 procent reductie van de wereldwijde uitstoot, terwijl 45 procent nodig is om een klimaatcatastrofe te voorkomen. "We staan nog mijlenver van waar we zouden moeten staan. Dit is code rood". Of nog: "We blijven gevaarlijk flirten met die maximumgrens van 2 graden opwarming."
De VN bracht vandaag het NDC Synthesis Report uit, dat een beeld schetst van de bijdragen van landen wereldwijd aan het stoppen van de klimaatopwarming, de zogenoemde NDC's of Nationally Determined Contributions. Om het klimaatakkoord van Parijs te halen - de opwarming van de aarde beperken tot maximaal 2 graden Celsius en liefst anderhalve graad - moeten de ongeveer 200 landen die aan het akkoord meedoen allemaal hun eigen concrete plannen opstellen om de uitstoot van broeikasgassen te beperken. En daar wringt het schoentje.
(lees door onder de tweet)
De plannen zijn tot nu toe ruim ontoereikend
Met wat nu op tafel ligt, komen we nog niet in de buurt van waar we zouden moeten staan in 2030, waarschuwt de VN: "Dit jaar kan onze klimaatambities maken of kraken. De wetenschap is duidelijk: om de opwarming op anderhalve graad te houden, moeten we tegen 2030 onze uitstoot met 45 procent verminderen tegenover 2010. Ons rapport van vandaag is een rood alarmsignaal voor onze planeet. De verschillende landen komen nog niet in de buurt van de ambitie die nodig is", waarschuwt VN-baas Antonio Guterres.
Dit jaar kunnen we onze klimaatambities maken of kraken
Duidelijke (nieuwe) oproep richting later dit jaar
De grote uitstoters moeten naar voren komen en veel ambitieuzere doelen formuleren, besluit de VN, en dat kan nog altijd: de klimaatconferentie van Glasgow (de COP26) vindt plaats in november. De boodschap van de VN is dan ook bedoeld als een wake-upcall: op 31 december hadden nog maar 75 landen of spelers een nieuw, aangepast klimaatplan naar de VN doorgestuurd. Zij zijn samen goed voor slechts 30 procent van de wereldwijde uitstoot van broeikasgassen.
Vandaar dus ook het slechte rapport van de VN, maar er kan nog wel wat veranderen dit jaar, hét jaar waarin het volgens experts moet gebeuren. "Dit is een snapshot van de situatie, geen volledig beeld", zegt Patricia Espinosa van de cel Klimaatverandering van de VN. "Dit is een zeldzame kans die we nog hebben, laten we die niet verspelen."
"Wanneer we (onze economieën) opnieuw opbouwen na Covid, kunnen we onmogelijk terug naar het oude normaal. En vooral G20-landen ('s werelds grootste economieën, red.) moeten daarbij het voortouw nemen." Het kán allemaal nog, benadrukt de VN, als de regeringen maar moedige beslissingen durven nemen.
Dit jaar komt er nog een zeldzame kans, en die mogen we niet verspelen
Er is iets aan het bewegen
De VN zet daarmee het belang in de verf van het jaar 2021, een jaar waarin er toch wat lijkt te gaan bewegen. Joe Biden en zijn speciale klimaatgezant John Kerry hebben al duidelijke klimaatambities uitgesproken en de Verenigde Staten willen als groot industrieland graag de druk opvoeren op klimaatvlak. Op 22 april, Earth Day, heeft Joe Biden al een speciale klimaattop aangekondigd waarin de VS als gastheer andere grote spelers wil meekrijgen.
Bovendien is er wereldwijd al een dynamiek op gang gekomen vorig jaar, met China dat zijn ambitie voor klimaatneutraliteit heeft uitgesproken voor 2060, terwijl andere landen dat deden voor 2050: Japan, Korea en Canada onder meer.
De VS sloot zich daarbij aan toen Biden verkozen raakte, maar het knelpunt bij al deze ambities is dat het om de lange termijn gaat. Want ook op de korte termijn, tegen 2030, moet er heel wat gebeuren. Hoe langer we wachten, hoe groter de inspanningen achteraf zullen zijn, waarschuwden experts eerder al. Op die nagel probeert de VN nogmaals te kloppen.
Bijgestuurde inspanningen van grote spelers als de VS, China en India kunnen nog een groot verschil maken
Brazilië krijgt een onvoldoende
Bij de landen die al aangepaste plannen doorstuurden, zijn de Europese Unie, Groot-Brittannië, Mexico, Japan, Australië en Brazilië. Maar hun samengelegde inspanningen zouden dus maar voor 1 procent reductie van broeikasgassen zorgen. Grote spelers zoals China, de VS of India moeten nog met nieuwe plannen komen.
Hun inspanningen kunnen nog een groot verschil maken, terwijl bepaalde landen die al nieuwe ambities hebben ingediend, nog een tandje moeten bijsteken of simpelweg hun huiswerk opnieuw zouden moeten doen. Daar is Brazilië bij, dat volgens Taryn Fransen van de internationale denktank World Resources Institute in zijn nieuw rapport de eerder uitgesproken engagementen veeleer verzwakte dan aanscherpte.
De VS wil alvast nog voor Earth Day, de dag waarop onze planeet centraal staat, zijn nieuwe plannen bekendmaken. De VS en China zijn samen goed voor ongeveer 35 procent van de wereldwijde CO₂-uitstoot. Als zij over de brug komen, zullen anderen wellicht sneller volgen, hopen experts.
Intussen dringt de tijd, weet ook VN-ambassadeur voor de eilandengroep Antigua en Barbuda Aubrey Webson, die ook voorzitter is van de Alliantie van Kleine Eilandstaten: "Het zijn kleine eilanden als wij die de hoogste prijs zullen betalen. We blijven gevaarlijk flirten met de maximale grens van opwarming."
We blijven gevaarlijk flirten met die maximumgrens
