Britse oud-premier Cameron in nauwe schoentjes: is het Boris Johnson die zijn voorganger "onder de bus gooit"?

Gelukkig is het kantoor van de eerste minister in Downing Street voorzien van hoogpolig, kamerbreed tapijt. Doorgaans welingelichte en betrouwbare bronnen, zoals dat heet, vertellen het verhaal van die keer dat toenmalig premier David Cameron en de eveneens toenmalige burgemeester van Londen, Boris Johnson, worstelend over de vloer rolden. 

Johnson had een papiertje zien liggen op Camerons bureau waarvan de inhoud hem wel interesseerde, Cameron wou het hem niet laten zien, en toen Johnson het toch weggriste, ontstond een halfhartige worsteling die eindigde op de grond bij de deur van de werkkamer. Zij die erbij waren, stonden er gegeneerd en met open mond naar te kijken. Iedereen in Westminster kent het verhaal intussen.

De twee haantjes hebben altijd een liefde-haatrelatie gehad. Niet erg natuurlijk, maar ze had en heeft wel verstrekkende gevolgen voor de Britse politiek. Johnson had er destijds zijn burgemeesterschap aan te danken, misschien zelfs ook zijn premierschap, en ook de brexit kun je het resultaat van hun jongensachtige rivaliteit noemen. 

Bekijk een reportage van "Terzake" (en lees voort onder de video):

Johnson en Cameron leren elkaar kennen aan de elitekostschool van Eton. Johnson zit er enkele jaren hoger dan de onopvallende, ietwat grijze en saaie Cameron. Johnson studeert er omdat hij een beurs heeft gewonnen na een aartsmoeilijk examen, Cameron omdat zijn vader het kon betalen (een slordige 40.000 pond per jaar). "Cameron Minor," noemt Johnson hem smalend (Cameron Major is Davids oudere broer, Alexander). "Ik herinner me hem vaag", voegt Johnson daar later nog aan toe.

In Oxford lopen ze elkaar weer tegen het lijf, in de elitaire Bullingdon Club, een gezelschap van kapitaalkrachtige studenten, berucht omdat ze graag het interieur en het gleiswerk van dure restaurants slopen, weliswaar keurig gevolgd door een riante vergoeding voor de restauranthouder. Papa kan het toch betalen.

Cameron behaalt in Oxford de hoogste onderscheiding ("First," in het Oxfordjargon), de notoir luie Johnson een voldoende. Wat aan Johnson later de commentaar ontlokt dat Cameron "een blokbeest was dat zijn tijd aan de universiteit verkwanselde". Trouwens, Johnson studeert klassieke talen, Cameron "maar filosofie, politiek en economie", niet echt een richting waar je volgens de jonge blonde god bepaald trots op kunt zijn. Johnson kan de First van zijn rivaal maar moeilijk verteren. (Lees verder onder de foto).

Cameron geeft Johnson het nakijken. Twee jaar na zijn intrede in het Lagerhuis zit hij al in het Conservatieve schaduwkabinet, in 2005 doet hij een gooi naar het leiderschap van de partij, en haalt het. Johnson blijft een obscure backbencher. 

Niet toevallig, want de partijleider vindt hem geen geschikte kandidaat voor een functie in het schaduwkabinet. Te lui. Te libertair. Te onvoorspelbaar. Een ongeleid projectiel. Onbetrouwbaar. Maar wel goed genoeg om mee te doen aan de Londense burgemeestersverkiezing, vinden Cameron en zijn kliek. Laat hem daar maar eens zijn tanden op breken, geen kans dat hij wint, dan zal hij wel een toontje lager zingen.

Is me dat een misrekening. Tot ieders verbazing, niet het minst die van Johnson zelf, wint hij het in het socialistische bolwerk Londen van Labourburgemeester Ken Livingstone. Plotseling krijgt Johnson het aura van een winnaar. Het publiek vindt hem het einde, vooral vanwege zijn geestige uitspraken, zijn humor, de chaos die hij overal veroorzaakt. 

Als hij kort voor de Olympische Spelen in Londen op pijnlijke wijze en volslagen hulpeloos vast komt te hangen aan een kabelbaan met zijn weke delen geklemd in een harnas, een belachelijke helm op zijn hoofd en een Brits vlaggetje in de hand, wordt hij razend populair. Het beeld is elke Londenaar op het netvlies gebrand.

Maar dat Cameron twee jaar daarvoor, in 2010, op zijn 43e eerste minister is geworden, die gedachte vindt hij afschuwelijk. Voor de buitenwereld zijn ze en blijven ze dikke vrienden.

Wanneer Johnson dan in 2016 beslist om de brexitcampagne te gaan leiden, komt het tot een openlijke breuk. Cameron verliest het referendum, en eindelijk komt het premierschap binnen Johnsons handbereik. Toch haalt Johnson het niet: zijn eigen campagneleider, Michael Gove, keert hem de rug toe en verbrijzelt Johnsons ambitie. Je had bij mij moeten blijven, vriend, sms't Cameron hem niet zonder leedvermaak.

En nu beveelt Johnson een onderzoek naar het lobbygedrag van zijn geliefkoosde vijand. De kwaliteitskrant The Financial Times tekent op uit de mond van een anoniem Conservatief parlementslid "dat Boris aan Dave nu de rekening presenteert". Een voormalig minister: "Boris zal niets liever doen dan Dave onder de bus gooien". Het is Westminsterjargon, maar het laat weinig aan de verbeelding over. Een commentator verwoordt het eleganter: "Het is niet geheel uitgesloten dat Johnson enig genoegen zal scheppen in Camerons netelige situatie."