De Europese Top: wat staat er vandaag op de agenda?

Gisteren kwamen de regeringsleiders van de Europese lidstaten samen om te beraadslagen over de impasse in de brexitonderhandelingen. Theresa May, de Britse premier, kreeg eerst het woord. Daarna ging men zonder haar door om de kwestie verder te bespreken.

Vandaag staan er enkele andere thema’s op de agenda. Migratie bijvoorbeeld. Op de Europese top van juni werden verschillende afspraken gemaakt over de hervorming van het Europese migratiebeleid. Zo was er sprake van de opening van  “gecontroleerde centra”, waar economische migranten gescheiden worden van asielzoekers. Geen enkele lidstaat heeft te kennen gegeven dat het zo’n centrum op zijn grondgebied wil openen. Er bestaat ook veel verwarring over wat deze “gecontroleerde centra” concreet zijn.   

Ook de hervorming van de Europese asielwetgeving staat opnieuw op de agenda. Het gaat om een pakket van zeven Europese wetten. Over vijf daarvan is er brede consensus (bijvoorbeeld over een betere databank voor vingerafdrukken), over twee niet, onder meer over de herziening van de zogenoemde Dublinverordening.

Die bepaalt welk land verantwoordelijk is voor de behandeling van een asielaanvraag. Volgens het voorstel zouden vluchtelingen in geval van grote toestroom gespreid worden over alle lidstaten, maar vooral Hongarije en Polen zijn hier radicaal tegen. Een doorbraak is opnieuw niet te verwachten. Daarom wordt overwogen om de vijf wetten waarover wel een brede consensus is, nog voor de Europese verkiezingen van volgend jaar goedgekeurd te krijgen.

Verder bekijkt men hoe de EU een nauwere samenwerking met de landen van herkomst en transitielanden kan bekomen.

Na de recente verijdelde cyberaanval op de Organisatie voor het Verbod op Chemische Wapens in Den Haag en naar aanloop van de Europese verkiezingen, staat ook het versterken van cyberbeveiliging op de agenda. In september 2017 werd al een hele reeks maatregelen hierrond getroffen. Vandaag willen ze deze verder uitbreiden en overgaan tot een gecoördineerde respons op cyberaanvallen.

De regeringsleiders sluiten de top af met een discussie tijdens de lunch over de hervorming van de eurozone. Het is de bedoeling dat er in december beslissingen genomen worden over de voltooiing van de bankenunie en de verdere ontwikkeling van het Europees Stabiliteitsmechanisme.

Maar mogelijk wordt die hele discussie overschaduwd door de Italiaanse begroting. Maandag diende de Italiaanse regering net op tijd haar begroting in bij de Europese Commissie. De vorige Italiaanse regering had beloofd het begrotingstekort in 2019 terug te dringen naar 0,8 procent van het bruto binnenlands product (bbp). Maar de huidige Italiaanse regering onder leiding van Guiseppe Conte heeft een begroting ingediend waarbij het deficit zal oplopen tot 2,4 procent van het bbp.

“Als de Europese Commissie dit aanvaardt, kan ze zich aan verwijten van andere lidstaten verwachten”, zegt Jean-Claude Juncker, voorzitter van de Europese Commissie.  De Baltische staten, maar ook Duitsland en Nederland hebben grote vragen bij de Italiaanse begroting. Als de Commissie zich soepel opstelt tegenover Italië wordt volgens hen de geloofwaardigheid van de eurozone in twijfel getrokken.

Er wordt dan ook verwacht dat de Commissie zal vragen of dat de Italiaanse regering haar begroting kan herbekijken, wat tot een zwaar conflict met de Italiaanse regering kan leiden. Ook de financiële markten houden deze kwestie nauwlettend in de gaten. De rente op Italiaans overheidspapier is de voorbije maanden gestegen.  Als de markten het vertrouwen in Italië helemaal opzeggen is de eurocrisis terug van (nooit helemaal) weggeweest.

VIDEO: bekijk hieronder onze reporter Rob Heirbaut in "Het journaal"