Eigenaars van appartementen worden onderworpen aan nieuwe regels: wordt het samenwonen nu makkelijker?

Het is u misschien al opgevallen wanneer u langs de gevels in de Vlaamse steden rijdt: veel appartementsgebouwen kunnen een facelift gebruiken. Niet te verwonderen, want van de meer dan 800.000 appartementen in Vlaanderen, zijn er heel wat al meer dan 35 jaar oud. Ze bestaan uit verouderde - niet zo energiezuinige - materialen. Om die renovaties sneller te laten verlopen, heeft minister van Justitie Koen Geens beslist om de strakke wetgeving rond appartementsrecht te versoepelen.

Met die versoepeling hoopt de minister bovendien ook om verschillende conflicten tussen mede-eigenaars te vermijden. Want er ontstaat al wel eens ruzie over wat nu precies te doen met de gemeenschappelijke delen zoals de inkom, de tuin, de gevel, de trappenhal of de lift. Daarom: een pakket aan nieuwe maatregelen.

Stel: sommige mede-eigenaars zijn van mening dat er belangrijke werken moeten uitgevoerd worden aan de gemeenschappelijke delen van het appartementsgebouw. Denk maar aan het verven van de trappenhal. Tot nu toe was het zo dat er op de algemene vergadering van het appartementsgebouw een drie vierde meerderheid moest zijn om de knoop door te hakken bij zo'n werken.

"Maar die meerderheid werd soms moeilijk bereikt," zegt Vincent Sagaert, advocaat en professor Goederenrecht aan de KU Leuven. "Vanaf morgen moet er daarom maar twee derde van de mede-eigenaars voor die renovatiewerken zijn, opdat die werken kunnen worden uitgevoerd."

In principe is het slechts mogelijk om een appartementsgebouw af te breken en opnieuw op te bouwen als alle eigenaars het daarover eens zijn. Maar als er een probleem is met de veiligheid of hygiëne van het gebouw, of wanneer de renovatie buitensporig duur zou zijn, volstaat een vier vijfde meerderheid. Eén eigenaar kan een volledige heropbouw dus niet meer tegenhouden als dit noodzakelijk is voor de veiligheid of gezondheid van de bewoners.

Wie niet akkoord is met het plan - bijvoorbeeld omdat hij het niet kan betalen - kan afstand doen van zijn eigendom. "Het eigendomsrecht van de betrokken eigenaar moet gerespecteerd blijven," benadrukt Sagaert. " Een eigenaar kan dus afstand doen van zijn appartement, tegen de betaling van de prijs van dat appartement."

Er komt vanaf morgen ook een nieuwe maatregel die eerder op langere termijn werkt: eigenaars dienen verplicht een bijdrage te leveren in het reservefonds. "Dat reservefonds is een apart kapitaal dat opzij gezet wordt om ervoor te zorgen dat grote eenmalige kosten kunnen worden betaald," verduidelijkt Sagaert. Wanneer er dan heel grote renovatiewerken dienen te gebeuren, kan er geld geput worden uit dat reservefonds. Zo moeten mede-eigenaars bij een grote investering niet plots het volledige bedrag op tafel leggen. 

"Denk maar aan de verhoging of vervanging van de balkons," aldus Sagaert. "In zo'n geval kan het reservefonds worden aangesproken."

De volgende wijziging is een vertaling van het principe: "de gebruiker betaalt". Iemand die niet meebetaalt voor een bepaald werk aan de gemeenschappelijke delen, mag daarover ook niet meer meestemmen. Bijvoorbeeld: een eigenaar van een gelijkvloerse verdieping moet niet meebetalen voor de lift. In dat geval mag hij ook niet meer meestemmen over de lift. 

Zal deze versoepeling nu leiden tot minder conflicten? "In principe wel, maar ik maak mij geen illusies," grapt Sagaert. "Het is al moeilijk om samen te leven met iemand die men zelf gekozen heeft, laat staan met iemand die men niét zelf gekozen heeft. "

Onze minister van Justitie blijft alvast positief. “Met de nieuwe wetgeving hoop ik samenwonen nog aangenamer te maken voor iedereen”, benadrukt Geens.