Christophe Ketels / COMPAGNIE GAGARINE

Luchtvaartsector vreest voor grootste financiële crisis in jaren door coronavirus

De internationale luchtvaartsector begint zwaar te lijden onder de aanhoudende verspreiding van het coronavirus. De markt in China is volledig ingestort en ook heel wat Europese en Amerikaanse luchtvaartmaatschappijen nemen maatregelen om de komende weken financieel door te komen zonder al te veel kleerscheuren. 

Het coronavirus duikt meer en meer op in verschillende landen wereldwijd. De maatregelen die genomen worden hebben een grote impact op de luchtvaartsector. In China staan sinds een aantal weken 2 op de 3 vliegtuigen aan de grond. Tussen eind januari en half februari is het aantal passagiers op de Chinese markt met 70% ingekrompen, meer dan 200.000 vluchten zijn zo uit het vluchtschema verdwenen. De Chinese markt die een van de grootste ter wereld was, is nu herleid tot een dwerg.  En dat zorgt voor ongerustheid en vooral ook voor financiële moeilijkheden.

Corona veroorzaakt mogelijk grootste crisis in de internationale luchtvaart in decennia.

IATA, de organisatie die de internationale luchtvaart vertegenwoordigt, berekende dat de coronacrisis de sector tot wel 30 miljard euro zal kosten.  In eerste instantie zijn vooral Chinese en Aziatische luchtvaartmaatschappijen getroffen door de problemen, maar nu het virus ook meer aangetroffen wordt in Europa nemen heel wat maatschappijen maatregelen. Sommige bronnen spreken zelfs over "de grootste crisis in de internationale luchtvaart in decennia".

Cathay Pacific

Cathay Pacific, met hoofdzetel in Hongkong, heeft aan zijn 27.000 personeelsleden gevraagd om zoveel mogelijk verlof zonder wedde op te nemen de komende weken. De vraag naar vluchten is zo fel ingestort dat de maatschappij zich genoodzaakt ziet om het grootste deel van haar langeafstandsvloot aan de grond te houden. Omdat het beter is niet te vliegen dan met halflege toestellen wordt aan piloten en cabinepersoneel gevraagd in de mate van het mogelijke om thuis te blijven en vakantie te nemen. Onbetaald dan wel. Cathay Pacific zat al een tijdje in financieel lastig vaarwater, het coronavirus zorgt nu voor een versnelde escalatie van de problemen bij de grote luchtvaartmaatschappij.

Hainan Airlines

Het coronavirus zou wel eens dodelijk kunnen zijn voor luchtvaartmaatschappijen die al langer het water aan de lippen hebben staan, zoals Hainan Airlines. De grote premium Chinese luchtvaartmaatschappij, uit de provincie Hainan, torst een schuld van meer dan 50 miljard dollar op haar schouders. Vanuit Peking vliegt de maatschappij naar Brussel en ook vanuit de Chinese stad Shenzhen zijn er vluchten naar Brussel. In dat aanbod werd de voorbije weken al grondig geschrapt. Volgens geruchten zijn er plannen om de maatschappij te verkopen aan een aantal andere Chinese luchtvaartmaatschappijen zoals Air China.

Lufthansa

De Duitse luchtvaartgigant Lufthansa heeft al haar vluchten naar China geschrapt, ook bij dochterbedrijven Austrian Airlines uit Oostenrijk en Swiss uit Zwitserland is dat het geval. Lufthansa geeft ook de mogelijkheid aan personeelsleden die dat willen om verlof op te nemen zonder wedde. Het bedrijf stopt ook met de opleiding van nieuw cabinepersoneel en zet enkele lopende interne projecten tijdelijk on hold. 

"Het is nog niet mogelijk om te bepalen wat de exacte impact van de huidige ontwikkelingen zal zijn op de winst”, zegt de luchtvaartmaatschappij. Op dit moment staan 13 langeafstandstoestellen van de maatschappij aan de grond in Duitsland.

Lufthansa is ook het moederbedrijf van Brussels Airlines. De Belgische luchtvaartmaatschappij vliegt niet naar China, maar het is niet uitgesloten dat nu het coronavirus meer en meer opduikt in Europa, ook de Europese markt gevolgen zal ondervinden. Welke maatregelen Brussels Airlines kan treffen, is nog niet duidelijk. Maar de maatschappij houdt zich naar eigen zeggen wel klaar om beslissingen te nemen als dat nodig zou blijken de komende dagen en weken.

Harold Versteeg

Air France - KLM

Net zoals bij andere luchtvaartmaatschappijen neemt KLM maatregelen nu een deel van de vloot aan grond staat. Ook hier krijgt het personeel de mogelijkheid om per onmiddellijk vakantie op te nemen. Nieuw personeel zal de komende weken en maanden ook niet worden aangenomen en de maatschappij stopt ook met grote investeringen in IT en gebouwen die op de agenda stonden. Dat om zeker te zijn dat de cijfers de komende weken en maanden niet te fel in het rood gaan. Het zusterbedrijf Air France schrapte ook al de vluchten naar China. De luchtvaartgroep gaat alleszins uit van een financiële impact die al snel meer dan 200 miljoen euro kan bedragen. Daarom vraagt de directie ook aan het personeel zelf om de komende weken vluchten voor het werk zoveel mogelijk te beperken en over te schakelen naar conferencecalls.

Bittere pil voor de luchtvaart

Naast de grote Chinese en Europese maatschappijen hebben ook de Amerikaanse, Arabische en andere Aziatische luchtvaartmaatschapijen maatregelen genomen. Vluchten worden geschrapt, personeel wordt gevraagd thuis te blijven. Kortom, het is alle hens aan dek.

De meeste maatschappijen hebben vluchten geschrapt tot half of eind maart, een verlenging van die periode zou de situatie voor heel wat luchtvaartmaatschappijen een pak erger maken. 

Het wordt een heel erg moeilijk jaar voor luchtvaartmaatschappijen.

Alexandre de Juniac, topman IATA

De wereldwijde luchtvaartorganisatie IATA gaat ervan uit dat de luchtvaartsector in 2020 4,7% zal krimpen door het coronavirus. Daardoor zou de sector voor het eerst sinds de financiële crisis van 2008-2009 niet groeien. 

Alexandre de Juniac, de topman van IATA, is duidelijk: "Luchtvaartmaatschappijen nemen moeilijke beslissingen om bijvoorbeeld de capaciteit terug te dringen of in sommige gevallen zelfs hele routes te schrappen. De brandstofprijzen zijn wel gezakt, dat kan wat goedmaken, maar het wordt sowieso een heel erg moeilijk jaar voor luchtvaartmaatschappijen." 

De voorspellingen van IATA zijn ook voorzichtige voorspellingen en gaan niet uit van een verspreiding van het virus op grote schaal in andere markten dan de Chinese.  Het Zwitsers luchtvaartonderzoeksbureau Mind-set berekende verschillende scenario's. Zij zien de sector wereldwijd krimpen van 7 tot maar liefst 15% in het slechtste scenario. Wat zou resulteren in 30 miljoen tot zelfs 65 miljoen passagiers minder in 2020.

Op dit moment is de impact op het verkeer nog relatief klein.

Olivier Jankovec, ACI-Europe

Maar er is nog geen reden tot paniek, zegt Olivier Jankovec, de directeur-generaal van ACI-Europe, een belangenorganisatie van de Europese luchthavens: "De Europese luchthavens zijn in nauw overleg met de lokale autoriteiten. De impact op het verkeer is op dit moment nog relatief klein en beperkt zich vooral tot die luchthavens die verbindingen hebben naar China. Voor februari verwachten we een half miljoen minder passagiers in de grootste luchthavens van Europa."

Dat half miljoen minder reizigers komt ongeveer overeen met amper 1 procent van de volledige Europese markt. Alles hangt dus af van hoe snel het virus zich nog kan verspreiden, naar waar én vooral hoe lang het blijft rondhangen. De luchtvaart vreest dat wanneer de lente begint en de impact van het coronavirus nog altijd speelt, 2020 wel eens een annus horribilis kan worden.

Meest gelezen