Open de school na paasvakantie om piek in vroegtijdige schoolverlaters te voorkomen

Lessen opschorten en rustig thuisblijven. Het is voor veel jongeren die schoolmoe zijn vandaag meer dan een dagdroom. Een droom die al minstens 3 weken zal duren, en die fatale gevolgen kan hebben voor hun diploma middelbaar onderwijs. Terwijl de waarde van een diploma middelbaar onderwijs niet onderschat kan worden, is het bijzonder moeilijk tot onmogelijk om in deze tijden van ‘blijf in uw kot’ de jongeren bij de les te houden.

We weten uit onderzoek dat deze academische betrokkenheid van belang is om jongeren toe te leiden naar een diploma. Zonder de dagelijkse aanwezigheid op school, is het voor leraren moeilijk om de jongeren te engageren voor schoolse taken. Als jongeren er zelf al niet de brui aan geven, dan zullen ze ongetwijfeld achterstand oplopen in de leerinhouden.

Het wondermiddel van online lesgeven kan wel werken voor gemotiveerde jongeren die thuis over de nodige infrastructuur beschikken, maar niet voor jongeren die schoolmoe zijn of die thuis niet over een plek beschikken om rustig aan de pc te werken. De situatie is dus bijzonder acuut voor deze groep van jongeren, waardoor we op een piek in vroegtijdige schooluitval afstevenen.   

Ondanks het verminderen van vroegtijdig schoolverlaten al jaren een beleidsprioriteit is via het Spijbelactieplan en het Actieplan Samen Tegen Schooluitval, stopten in schooljaar 2017-18 nog steeds 14,9% van de jongens en 8,6% van de meisjes met middelbaar onderwijs zonder een diploma. Maar liefst bijna 1 op 5 BSO jongeren verlaat het onderwijs zonder dit belangrijke signaal op zak. Ook zo’n 14% van de KSO en 7,7% van de TSO leerlingen zegt vroegtijdig vaarwel aan school. Door het sluiten van de scholen dreigen deze cijfers dit schooljaar te pieken, en kan er een verloren cohorte ontstaan. 

Zonder diploma middelbaar onderwijs oogt de toekomst van veel jongeren schraal. Als we door het sluiten van de scholen meer jongeren verliezen in het onderwijs, zullen de individuele en maatschappelijke kosten van de coronacrisis zich nog bijzonder lang laten voelen. Onderzoek toont immers aan dat jongeren zonder diploma gemiddeld lagere lonen hebben, een hogere kans voor werkloosheid, vaker deeltijds werken, of een lagere levensverwachting tegemoet zien.

Als deze individuele kosten worden opgeteld situeren de maatschappelijke kosten zich in gemiste belastinginkomsten, verhoogde sociale zekerheidsuitgaven en, door de persistentie van het fenomeen, in verlaagde intergenerationele mobiliteit. Als door de recessie er ook nog eens minder ongeschoold werk is, dreigen veel deze jongeren in de categorie van NEET (Not in employment, education or training) te tuimelen. Eurofound berekende in 2012 dat de kosten van NEET voor België oplopen tot 1,42% van het BBP. 

Leden van het wetenschappelijk comité dat de regering bijstaat in de maatregelen tegen de coronacrisis gaven eerder al aan dat het sluiten van de scholen eerder een politieke maatregel was dan ingegeven door wetenschappelijke evidentie. Als de maatregel dan toch weinig effectief is, en als we door het afvlakken en verleggen van de piek de druk op de ziekenhuizen beheersbaar hebben kunnen houden, dan moeten de scholen na de paasvakantie onverminderd weer open.

Jongeren die door de reeds verwachte 5 weken schoolse inactiviteit niet meer naar school terugkeren moeten we massaal sensibiliseren om uit hun kot te komen en naar school te trekken. Ook extra promotie van examencommissie, massale ontplooiing van CLB en opvolging naar het tweedekansonderwijs zijn maatregelen die genomen moeten worden voor jongeren die de heropende scholen niet meer bereiken. Enkel zo kunnen we proberen de verwachte piek in vroegtijdig schoolverlaten af te vlakken en de oplopende individuele en maatschappelijke lange termijnkosten van de huidige coronacrisis in te dammen.