Als Iran wraak neemt, dreigt VS 52 doelwitten aan te vallen, Björn Soenens: "Wat wil Trump met oorlogstaal bereiken?"
Via Twitter heeft de Amerikaanse president Donald Trump Iran vannacht gewaarschuwd geen wraak te nemen, voor de dood van generaal Qassem Soleimani. De Verenigde Staten hebben 52 Iraanse doelen op het oog die ze zullen aanvallen als Iran Amerikanen of Amerikaanse bezittingen aanvalt. Wat wil Trump met zijn dreigende oorlogstaal bereiken? Amerika-kenner Björn Soenens legt uit.
Meteen na de aanval op het konvooi waarmee de Iraanse topgeneraal de luchthaven in Bagdad had verlaten, waarschuwden Iraanse leiders dat de VS aanvallen uit wraak kan verwachten. President Trump blijkt niet onder de indruk, en waarschuwde Iran via sociale media dat niét te doen.
Er is volgens Trump namelijk een lijst opgesteld met 52 belangrijke en strategische sites in Iran zelf. “Als Iran een Amerikaans doelwit aanvalt, zullen we zeer snel en zeer hard opnieuw terugslaan”, waarschuwde de president. Het gaat volgens Trump om doelwitten die voor Iran en de Iraanse cultuur van groot belang zijn. “De VS wil geen bedreigingen meer”, voegde hij er nog aan toe in zijn tweet.
Veel commentatoren merkten snel op dat het verwoesten van cultureel erfgoed volgens een conventie van de Verenigde Naties uit 1954 een oorlogsmisdaad is en dat is bevestigd door een resolutie die in 2017 is aangenomen door de Veiligheidsraad van de Verenigde Naties op aangeven van de VN-cultuurorganisatie Unesco. Dat gebeurde toen met goedkeuring van de Verenigde Staten zelf. Die veroordeling sloeg toen vooral op het vandalisme van terreurgroep IS in oude monumenten in Syrië en Irak, maar is dus ook geldig voor de VS. Overigens verwoest ook China cultureel erfgoed van Turkssprekende en islamitische minderheden in Centraal-Azië.
Vanavond heeft VS-minister van Buitenlandse Zaken Mike Pompeo overigens de uitspraken van Trump wat afgezwakt. Hij verzekert dat de VS geen cultureel erfgoed in Iran zullen verwoesten en enkel "gerechtvaardigde doelwitten zullen bombarderen".
Barbaren hebben altijd onze steden, bibliotheken en erfgoed vernield en we zijn er nog
Iran kan overigens bogen op 25 eeuwen van rijke culturele geschiedenis met de ruïnes van Persepolis van de Achaemenieden en de Sassanieden uit de Oudheid en de islamitische complexen in onder meer Isfahan. Een eventuele aanval op dat erfgoed zou de bevolking woedend maken en massaal achter het regime scharen.
Een spel van retoriek
Het getal 52 komt er niet zomaar, benadrukt Amerika-correspondent Björn Soenens in "De ochtend" (Radio 1). "Dat verwijst naar de gijzelingscrisis van 40 jaar geleden. Er zaten toen 52 Amerikanen vast in de Amerikaanse ambassade van Teheran. Dat leidde tot de val van Amerikaans president Jimmy Carter. Teheran was het zwarte beest van Carter."
Trump mikt op een implosie van Iran
De taal die Trump hanteert doet Soenens denken aan "de dreigende oorlogstaal uit de zomer van 2017 tussen Trump en de Noord-Koreaanse leider Kim Jong-un toen er sprake was van vuur, furie en raketman". "Even later kwam er dan de grote toenadering en een jaar later zei Trump zelfs dat hij verliefd was op Kim Jong-un. Het kan een spel zijn van retoriek om misschien tot een de-escalatie, tot een oplossing of onderhandelingspositie te komen."
Soenens ziet parallellen met de Koude Oorlog. "Amerikaans president Ronald Reagan heeft toen met de wapenwedloop Rusland tot op de knieën gedwongen. De Sovjets konden het financieel niet meer aan en het land implodeerde (stortte in, red.) na de val van het IJzeren Gordijn in 1989. Trump is al bezig sinds het opzeggen van de nucleaire deal (mei 2018) met onvoorstelbaar veel economische sancties waardoor Iran in het nauw gedreven is. De bevolking komt in opstand, er is amper eten en drinken. Trump probeert zo ook tot een implosie te komen. Hij gaat nog verder. Misschien komt er met de aanslag op Soleimani verandering in."
Hoe wordt in de VS gereageerd? Voormalig CIA- en legerbaas David Petraeus zegt dat van de uitschakeling van Soleimani een soort van afschrikking van de VS uitgaat, en dat was lange tijd niet het geval in die regio. "Amerika maakt een vuist, dit is de rode lijn", stelt hij.
Van de Iraanse generaal Soleimani (foto onder) werd gisteren afscheid genomen, vele duizenden mensen stonden langs de weg toen de auto met zijn lichaam voorbijreed. Ze scandeerden slogans als "dood aan Amerika".
Herbeluister hier het volledige gesprek met Björn Soenens uit "De ochtend" op Radio 1:
Bekijk hier het verslag van "Het Journaal":
