Markante plekken: de voormalige Koninklijke Rijkswachtschool van Elsene
In de reeks "Markante plekken" gaat onze fotograaf Alexander Dumarey elke week op zoek naar een opvallende plaats met een verhaal. Soms bekend, soms vergeten. Soms druk, soms verlaten. Maar allemaal hebben ze een boeiende geschiedenis. Vandaag: de voormalige Koninklijke Rijkswachtschool van Elsene, bij Brussel.
Eind 19e eeuw is Elsene een kleine gemeente net buiten Brussel. Dat verandert wanneer er onder impuls van Leopold II een heuse kazernewijk wordt opgericht. Rond een groot oefenplein verschijnen een cavalerie- en artilleriekazerne, een militair ziekenhuis, een arsenaal en een militair station. In 1908 wordt het sluitstuk van de wijk gebouwd, de Koninklijke Rijkswachtschool.
De Rijkswacht (of Gendarmerie Nationale) wordt in 1796 onder Frans bewind opgericht, het is een op militaire leest geschoeid politiekorps. In 1863 wordt een "Dépôt d'instruction" gesticht, een gecentraliseerde opleiding voor aspirant-Rijkswachters. Dit depot groeit later uit tot de Koninklijke Rijkswachtschool.
De school in Elsene wordt in 1909 in gebruik genomen. Het is een indrukwekkend, volledig ommuurd complex op de hoek van de Generaal Jacqueslaan en de Kroonlaan. Tijdens de Tweede Wereldoorlog wordt de kazernewijk gebombardeerd. Enkele gebouwen van de Rijkswachtschool sneuvelen. De verwoeste delen worden na de oorlog heropgebouwd. In 1946 neemt de Rijkswacht ook de naburige cavalerie- en artilleriekazernes over.
Bij de hervorming van de politie in 2001 gaat het complex naar de federale politie. Zij gebruiken de gebouwen nog tot 2017. Wanneer de politie er de deur achter zich dichttrekt, neemt het Brussels Gewest de kazerne over voor 30 miljoen euro.
Het gewest, de VUB en ULB werken nu samen om het terrein te transformeren tot een nieuw stadsdeel. Het project omvat een mix van gezinswoningen, studentenwoningen, een evenementenhal en onderzoeksruimtes voor de universiteiten. In afwachting van het begin van de werkzaamheden in 2023, nemen 50 initiatieven de kazerne tijdelijk over onder de noemer See U. Morgen wordt de tijdelijke invulling officieel ingehuldigd.
