Italië spreekt ngo's vrij voor hulp aan mensensmokkel
Het Italiaanse gerecht heeft het onderzoek naar het reddingsschip Iuventa geklasseerd, zonder gevolgen. 21 bemanningsleden werden beschuldigd van hulp aan mensensmokkel. De zaak wordt afgesloten omdat er te weinig bewijs is.
Het gerechtelijk onderzoek ging in 2017 van start. Toen werd het schip Iuventa van de hulporganisatie Jugend Rettet in beslag genomen op het Italiaanse eiland Lampedusa. Jugend Rettet is een Duitse organisatie die reddingsoperaties van vluchtelingen uitvoerde voor de Libische kust. Maar volgens het Italiaanse parket zou de organisatie verdachte contacten hebben gehad met mensensmokkelaars.
Het gerecht kwam de zaak op het spoor toen veiligheidsmensen van Save The Children - een andere hulporganisatie die aan boord was van de Iuventa - verdacht gedrag meldden van Jugend Rettet.
Daarop zijn undercoveragenten meegegaan op het schip Vos Hestia van Save The Children, dat ook reddingsoperaties uitvoerde op de Middellandse Zee. Zij maakten foto's en beelden van de volgens hen verdachte contacten.
Maar na een onderzoek dat maar liefst 7 jaar heeft geduurd, blijkt dat er geen sprake was van samenwerking met mensensmokkelaars. Er komt dus geen proces.
Dat is een opsteker voor alle andere hulporganisaties die migranten en vluchtelingen redden op zee. Zij krijgen vaak het verwijt dat ze opereren als taxi's voor migranten, of dat ze samenwerken met mensensmokkelaars. Bovendien krijgen ze vaak te maken met gerechtelijke onderzoeken in Italië, maar tot nu toe is daarbij nog nooit iemand veroordeeld.
Symbolische zaak
Ook Artsen Zonder Grenzen vindt dat de strafzaak het gevolg is van een politiek gemotiveerde agenda. "De zaak kwam er door bewijs op basis van afgeluisterde gesprekken, misleidende getuigenissen en het opzettelijk fout voorstellen van de rol van hulporganisaties om ze zo als criminelen af te schilderen."
Volgens Artsen Zonder Grenzen gebeuren zulke praktijken nog steeds. "De aanvallen op de solidariteit blijven doorgaan via wetgeving, het vasthouden van schepen en het steunen van de Libische kustwacht die de reddingsacties moeilijk maakt", klinkt het bij de organisatie. "En dat terwijl het aantal doden op zee blijft toenemen."
Activisten beschouwen de rechtszaak als een symbool van de toenemende pogingen om ngo's te vervolgen die vluchtelingen helpen. Francesca Cancellaro, een van de advocaten van de ngo-medewerkers, is tevreden dat de rechtszaak wordt stopgezet. "Maar dit is niet hoe een rechtsstaat werkt", zegt de advocaat. "Er zou alleen een aanklacht mogen worden ingediend als er een grondig onderzoek is geweest en als al het nodige materiaal is verzameld."