Algemene mondmaskerplicht of niet? "Mondmasker alleen waardevol hulpmiddel op plaatsen waar het druk is"
Heeft een algemene mondmaskerplicht - zoals in de provincie Antwerpen of op de zeedijk aan de kust - eigenlijk wel zin? Viroloog Steven Van Gucht van Sciensano geeft toe dat het virologisch weinig zin heeft om een mondmasker te dragen als je 's avonds alleen de hond uitlaat, maar hij benadrukt dat mondmaskers wel degelijk een waardevol hulpmiddel kunnen zijn op plaatsen waar het druk is.
Waarom kiezen beleidsmakers voor een algemene mondmaskerplicht? "Ik denk dat dit voor een stuk te maken heeft met het idee van ordehandhaving", zegt Steven Van Gucht in "De wereld vandaag", op Radio 1. "Het is een zeer eenduidige en eenvoudige regel: mensen komen buiten en moeten een mondmasker dragen. Dat is zichtbaar en controleerbaar."
Je moet de bevolking méé hebben, dat is de meest duurzame strategie
Maar heeft het ook nut? "Het klopt dat het virologisch of medisch niet te verantwoorden is om een mondmasker te verplichten voor iemand die alleen op straat loopt, de hond uitlaat of in een bos loopt, en geen contact met andere mensen heeft", aldus Van Gucht. "Ik pleit voor iets meer rationaliteit, vooral om het draagvlak groot te houden voor als het wel veel nut heeft."
"Vanuit de experten hebben wij altijd gezegd dat het dragen van een mondmasker een waardevol hulpmiddel is op plaatsen waar het druk is, waar veel mensen samenkomen: in drukke straten, in een winkelstraat, in winkels of in het openbaar vervoer."
"Je moet de bevolking méé hebben", zegt Van Gucht. "Dat is de meest duurzame strategie."
Het probleem is eigenlijk dat er geen definitie bestaat voor wat we de tweede golf noemen
Nog zo'n strategie om de mensen méé te hebben, dat is praten over de "tweede golf". Volgens infectiologe Frédérique Jacobs en epidemioloog Yves Coppieters maken we die niet mee, want het aantal ziekenhuisopnames stijgt niet en de zogenoemde R-waarde schommelt rond de 1. Worden mensen onnodig bang gemaakt?
"Het probleem is eigenlijk dat er geen definitie bestaat voor wat we de tweede golf noemen", zegt Van Gucht. "Wat we wel vaststellen, is dat we sinds half juli een consistente stijging van het aantal besmettingen zien. Als je dat visueel op de curve bekijkt, zie je een tweede golf ontstaan."
Van Gucht vindt dat er wel degelijk over een tweede golf kan worden gesproken. "Het is wel zo dat er geen verhoogde druk op de ziekenhuizen is en dat er ook geen grote uitbraken in woonzorgcentra. De ernst is momenteel erg relatief, maar als je te lang wacht komen die problemen er wel."
Die tweede is niet zo erg als de eerste golf, met andere woorden. Toen liepen we achter de feiten aan. "Ik denk niet dat het een kwestie van bangmakerij is, maar een kwestie van de mensen duidelijk te maken dat we iets moeten verstrengen omdat er meer besmettingen zijn. We kunnen uitleggen waarom dat nodig is."
Steven Van Gucht: "Een mondmasker als je de hond uitlaat? Niet uit te leggen"
Epidemioloog Pierre Van Damme draait de redenering van zijn Franstalige collega Yves Coppieters om. "We moeten beseffen dat het feit dat we mooie resultaten hebben op het vlak van hospitalisatie en sterftecijfers misschien wel eens het gevolg kunnen zijn van een aantal maatregelen", zegt Van Damme in "Het Journaal". "Het is heel gemakkelijk om te zeggen 'hadden we dat allemaal moeten doen ? Omdat de cijfers goed zijn?' "We hebben wel maatregelen getroffen om die dimensie van die epidemie onder controle te houden."
Dat het reproductiecijfers rond 1 draait, vindt Van Damme niet genoeg. "Dan heb je die epidemie nog altijd niet onder controle. Het moet echt onder de 1 komen, en dan kan je zeggen dat we weer wat zuurstof hebben om te bekijken welke maatregelen we kunnen versoepelen."
"We hebben in acute omstandigheden acute maatregelen genomen", aldus Van Damme. Die maatregelen moeten erger voorkomen, zoals bijvoorbeeld een totale lockdown, zoals in maart-april. "Het is de bedoeling om die maatregelen te versoepelen zo gauw we dat kunnen." Maar Van Damme drukt er ook op dat ons controle- en opsporingssysteem zeer goed zal moeten werken. Zoals bekend is daar ook nog wel ruimte voor verbetering.
