Het reproductiegetal klimt (opnieuw) boven 1 en "dat baart zorgen", maar wat zegt die R-waarde nu precies? 

Het reproductiegetal, er is al veel over gezegd en geschreven tijdens deze coronacrisis. Eenvoudig gezegd toont de reproductiegraad (of de "R-waarde") hoeveel nieuwe mensen besmet geraken door iemand die het coronavirus heeft. De R-waarde wordt berekend door drie parameters: hoe besmettelijk is het virus, hoeveel contact is er tussen besmette personen en hoe lang blijft iemand besmettelijk.

De R-waarde is dus een belangrijke maatstaf tijdens de epidemie: als de R-waarde onder 1 daalt, krimpt de epidemie, stijgt de R-waarde boven 1, dan groeit de epidemie. Bij het begin van de epidemie, maanden geleden, stond de waarde op 3.

In de onderstaande grafiek ziet u hoe snel de epidemie op die manier kan toenemen:

Om dat reproductiegetal te verminderen - en dus de epidemie af te remmen - werden de strenge coronamaatregelen ingevoerd. En met succes, want vanaf april daalde het reproductiegetal tot onder de 1.

Maar nu klimt het reproductiegetal dus weer boven de 1. Dat hebben zowel viroloog Marc Van Ranst als premier Sophie Wilmès gezegd op basis van berekeningen van de UHasselt en de UAntwerpen naar aanleiding van de Veiligheidraad vandaag. Dat betekent dat elke persoon die besmet is met het coronavirus gemiddeld meer dan één andere persoon besmet. 

Lees verder onder de grafiek: 

"We zitten nu op 1,1. Dat betekent dat 1 besmette persoon nu meer dan 1 iemand anders besmet. En dat betekent dat de epidemie weer groeit", zegt viroloog Marc Van Ranst. "Die trend wil je zo snel mogelijk omgebogen zien. Ik maak me zorgen. Niemand wordt daar vrolijk van, je wil niet dat het de verkeerde kant uitgaat."

"En pas op, dit zijn nog relatief lage cijfers en die cijfers gaan ook niet pijlsnel omhoog, maar in het begin gaat dat ook zo niet. Als je weet dat we eigenlijk nog niet helemaal klaar zijn voor een tweede golf, word je nerveus."

Bekijk hier het interview met viroloog Marc Van Ranst in "Het Journaal" en lees voort onder de video: 

Het wetenschappelijk instituut Sciensano heeft een iets andere berekening en komt uit op 0,98, net onder de 1 dus. Vanwaar het verschil? Sciensano maakt gebruik van iets andere parameters. Sciensano kijkt naar de ziekenhuisopnames, de UHasselt kijkt naar een combinatie van de ziekenhuisopnames en de besmettingen. En omdat de cijfers van de besmettingen wel al stijgen, maar die van de ziekenhuisopnames nog niet én omdat het nu vooral jongeren zijn die besmet raken (en die belanden minder vaak in het ziekenhuis), zijn er verschillen tussen de twee. 

Hoe dan ook zitten we op een kantelpunt en dreigt de epidemie weer aan kracht te winnen. 

En pas op, het reproductiegetal zegt ook niet alles. Het toont bijvoorbeeld niet hoeveel mensen er uiteindelijk besmet zullen worden, want alles hangt ook af van bijvoorbeeld de maatregelen die genomen worden. 

Als we griep vergelijken met het SARS-virus, zien we dat griep een veel lagere reproductiewaarde heeft dan SARS (1,3 tegenover tussen de 2 en de 5). Toch raken jaarlijks veel méér mensen besmet met het griepvirus dan met het SARS-virus. Een van de redenen daarvoor zijn net de strenge maatregelen die genomen worden tegen SARS. 

Bekijk hier het interview met epidemioloog Pierre Van Damme in "Het Journaal":