"Voedselallergie wordt een synoniem van iets niet lekker vinden en dat is gevaarlijk"

Ook last van je maag na het drinken van een glas melk? Of van een opgeblazen gevoel na het binnenlepelen van het slagroom op je ijs? Dat wil dan zeker niet zeggen dat je allergisch bent. Vraag maar aan Dorien Westerlaken – Van Ginkel. Zij maakte een doctoraatsthesis over de oorzaak van voedselallergieën. Daaruit bleek dat veel mensen denken dat ze allergisch zijn, terwijl ze dat eigenlijk niet echt zijn.

"We hebben aan ongeveer 80.000 mensen gevraagd waar ze allergisch voor zijn, en wat er dan gebeurt", vertelt ze in het Radio 1-programma "Nieuwe Feiten". "Twaalf procent van de ondervraagden gaf aan ergens allergisch voor te zijn, maar op basis van de symptomen en de voedingsmiddelen die ze noemden, vonden we het maar bij 4 procent waarschijnlijk dat het écht zo was. Bij de andere 8 procent pasten de klachten en voedingsmiddelen die ze noemden niet zo bij een voedselallergie."

"Sommige mensen kregen bijvoorbeeld klachten die pas na een dag ontstaan, of klachten die langer dan een week aanhielden. Dat is heel atypisch. Of ze kregen één plekje, en verder niks. Er gebeuren heel bijzondere dingen bij sommige mensen."

Maar waarom zou je jezelf een allergie aanpraten? "Ik denk niet dat mensen dat expres doen. Maar als ze zich niet lekker voelen, gaan ze terugdenken aan wat ze gegeten hebben. En dan vallen bijzondere dingen op, zoals ijs, of dingen waarvan je wel eens gehoord hebt dat andere mensen er allergisch voor zijn. En dan ga je dat koppelen aan de klachten die je dan hebt. Maar op de momenten dat je geen klachten hebt, denk je niet terug aan dingen die je gegeten hebt, en vaak wordt het dan een heel inconsistent terugdenkpatroon."

Dorien Westerlaken kaart ook aan dat veel mensen een voedselallergie verwarren met een voedselintolerantie. Bij een voedselallergie reageert het afweersysteem heel heftig op bepaalde voedingsstoffen. Het lichaam maakt dan antistoffen aan en er ontstaan allerlei allergische klachten, zoals huiduitslag, misselijkheid, zweten, niezen, duizeligheid en benauwdheid. Sommige reacties zijn zelfs levensbedreigend.

Een intolerantie daarentegen is een niet-allergische reactie op voeding die ontstaat door bijvoorbeeld het ontbreken van een bepaald enzym, zoals bij lactose-intolerantie. De klachten kunnen gelijkaardig zijn, maar zijn over het algemeen minder hevig. Het afweersysteem speelt hierbij geen rol. 

En is het erg dat mensen zich een allergie inbeelden? "Het is erg vervelend voor de mensen die echt een allergie hebben, en die daardoor minder serieus genomen worden", zegt Westerlaken - Van Ginkel. "Zeker omdat je van sommige allergieën zelfs kan doodgaan, denk bijvoorbeeld aan notenallergie. Je hoeft maar een heel klein beetje binnen te krijgen om een hele ernstige, heftige reactie te krijgen, die dodelijk is. Als iedereen allergisch is voor van alles en nog wat, wordt het minder serieus genomen."

Dorien Westerlaken - Van Ginkel raadt aan om naar de huisarts te gaan als je twijfelt of je al dan niet allergisch bent voor een bepaald voedingsmiddel. "Die zal je adviezen geven over hoe je kan ontdekken of het om een allergie gaat. Of ga naar een ziekenhuis voor een zogenoemde provocatietest. Dan krijg je het voedingsmiddel toegediend en kijken we wat er gebeurt. In het geval je écht allergisch bent, kan men je dan ook een attest geven."

Herbeluister het gesprek uit "Nieuwe Feiten":