De Trudeau-mania lijkt stilaan verdwenen: gunnen Canadese kiezers hem een tweede termijn als premier?
Vandaag zijn het parlementsverkiezingen in Canada. Premier Justin Trudeau (47) van de Liberale Partij hoopt op een tweede ambtstermijn, maar door een aantal schandalen en misstappen is het niet zeker of de kiezer hem dat zal gunnen. In de peilingen gaat het gelijk op tussen de liberalen en de conservatieven. Het lijkt er wel op dat Trudeau zijn absolute meerderheid zal verliezen.
Vier jaar geleden werd Justin Trudeau premier nadat zijn partij een monsterscore had neergezet bij de parlementsverkiezingen. Hij werd de op één na jongste premier van Canada. Hij versloeg de Conservatieve Partij, die toen negen jaar aan de macht was. Maar na vier jaar aan de macht lijkt de Trudeau-mania stilaan te zijn verdwenen.
"Trudeau kwam vier jaar geleden vrij verrassend aan de macht, met een boodschap van hoop en verandering. Hij beloofde progressief beleid voor Canada en maakte ook internationaal naam als een progressief idool. Hij werd een boegbeeld van openheid en tolerantie, als tegenpool van president Donald Trump in de Verenigde Staten", zegt Frank Kuin, correspondent in Canada, in "De ochtend" op Radio 1.
Trudeau ondertekende als premier het Akkoord van Parijs over het klimaat. Hij verwelkomde duizenden Syrische vluchtelingen en sloot een vrijhandelsakkoord met de VS en Mexico ter vervanging van het vroegere NAFTA-verdrag. Hij legaliseerde ook recreatief cannabisgebruik. Maar hij heeft toch niet al zijn beloftes kunnen waarmaken en verloor aan populariteit.
Het wordt een referendum over Trudeau. Hoe heeft hij het gedaan? Mag hij blijven? Zijn we tevreden over hem?
Schandalen
"Vooral de progressieve kiezers raakten teleurgesteld in hoe hij in de praktijk regeerde. Daarnaast is hij ook getroffen door enkele schandalen", zegt Kuik.
Trudeau werd als premier twee keer berispt door de Canadese ethische waakhond: één keer omdat hij een vakantie aanvaardde op een privé-eiland van de miljardair Aga Khan, en één keer voor een tussenkomst in een corruptieonderzoek naar ingenieursbedrijf SNC-Lavalin.
Maar Trudeaus reputatie van progressieve leider kreeg misschien wel de zwaarste knauw toen tijdens de kiescampagne foto's en een video opdoken waarop hij als jongere man te zien is met een "blackface" of een zwart geschminkt gezicht. "Dat is pijnlijk voor zijn internationale reputatie als iemand die multiculturalisme en diversiteit en tolerantie voorstaat", zegt Kuik.
De verkiezingscampagne ging vooral over de positie van Trudeau zelf. "Het wordt een referendum over Trudeau. Hoe heeft hij het gedaan? Mag hij blijven? Zijn we tevreden over hem?", zegt Kuik. "Een ander belangrijk thema was het klimaat."
(lees voort onder de foto)
Beluister hier het gesprek met correspondent Frank Kuin in "De ochtend" op Radio 1:
Nek-aan-nek met Conservatieve Partij
Volgens de peilingen zou de partij van Trudeau ongeveer 30 procent van de stemmen binnenhalen, dat is een pak minder dan vier jaar geleden. "Het wordt een nek-aan-nekrace met zijn conservatieve uitdager, Andrew Scheer, die ook ongeveer 30 procent zou halen", zegt Kuik.
Andrew Scheer werd in 2017 partijvoorzitter van de Conservatieve Partij. Hij volgde Stephen Harper op, de premier die Trudeau voorafging. Scheer sprak zich in het verleden uit tegen abortus en het homohuwelijk, al beloofde hij dat op dat vlak "niets zal veranderen" als hij premier wordt. Wat hij wel wil doen, is de koolstofbelasting afschaffen. Dat is een van de belangrijkste maatregelen van de regering-Trudeau in de strijd tegen de klimaatopwarming. In plaats daarvan wil hij investeren in schone technologie. Voorts wil hij een budgettair evenwicht binnen vijf jaar, en "meer geld in de zakken van de Canadezen laten zitten".
In Canada heb je twee grote partijen: de Liberale Partij en de Conservatieve Partij. "De vraag is nu welke als grootste uit de bus zal komen", zegt Kuik. Als geen van beide partijen een absolute meerderheid haalt, zal voor de regeringsvorming naar kleinere partijen gekeken moeten worden. Voor Trudeau is de meest logische partner de Nieuw Democratische Partij van Jagmeet Singh of de Canadese Groene Partij. "Voor Andrew Scheer is het minder duidelijk welke partij voor hem een bondgenoot in het parlement zou kunnen zijn", zegt Kuik.
Trudeau kreeg vorige week nog een duwtje in de rug van de Amerikaans ex-president Barack Obama, die zei te hopen op een tweede termijn voor hem. "Hij is een hardwerkende, krachtdadige leider die grote kwesties zoals de klimaatverandering aanpakt. De wereld heeft zijn progressief leiderschap nu nodig", zei hij vorige week woensdag op Twitter.